توسلی وهمکاران (۱۳۹۱)درمطالعهای با عنوان بررسی گرایش زنان به جراحی زیبایی درشهرتهران وبا هدف تعیین عوامل مؤثر برتمایل زنان به جراحیهای مذکورانجام داد.نتایج نشان داد عوامل متعدددر این زمینه نقش دارند از جمله خصوصیات فردی والزامهای خارجی واین تمایل در میان افرادی که دارای تصویرمنفی از بدن خویش هستند وافراد با اعتماد به نفس پایینتر بیشتر بوده وهمچنین خانواده، دوستان، فامیل، همسر، پزشکان و…مؤثر هستند.
امیدوار وهمکاران (۱۳۸۱) در پژوهشی با عنوان تصویر ذهنی بدن وارتباط آن با نمایه توده بدنی والگوی مصرف مواد غذایی، به این نتیجه رسیدندکه تصویرذهنی نامطلوب یا عدم رضایت از وزن خویش میتواند بر رفتارهای تغذیهای وبهداشتی تأثیر بگذارد.
دهقان وهمکاران (۱۳۹۰) در مطالعهای توصیفی- مقطعی، که برای تعیین تأثیرمیزان رضایت از تن انگاره در دختران شهر رشت وارتباط آن با سلامت روان انجام دادند، گردآوری اطلاعات با پرسشنامه چندبعدی نگرش فرددرموردبدن خود مشتمل برچهارحیطه، ارزیابی ازوضع ظاهر، گرایش به ظاهر، رضایت از قسمتهای مختلف بدن ومشغولیت فکری با اضافه وزن انجام شد، سپس دادههابانرم افزارSPSSوآمار توصیفی (میانگین وانحراف معیار) تجزیه وتحلیل شد. میانگین رضایت از تن انگاره در حیطههای گرایش به ظاهر، ارزیابی وضع ظاهرورضایت از قسمتهای مختلف بدن، بالاودرحیطه مشغولیت فکری با اضافه وزن پایین بود. نتایج نشان داد شرکت کنندگان در مطالعه به جز حیطه گرایش به ظاهر درسه حیطه ی ارزیابی وضع ظاهری، رضایت از قسمتهای مخلتف بدن و مشغولیت فکری با اضافه وزن، از تن انگاره خود رضایت داشتند، لذا نگرش فرد در مورد بدن خود میتواند در بهداشت روان وسلامت فرد مؤثر باشد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
خزیروهمکاران (۱۳۹۲)درمطالعهای توصیفی –تحلیلی به بررسی نگرش دانشجویان نسبت به انجام عمل جراحی ورابطه آن باتصور از بدن پرداختند نتایج نشان داد بین نگرش نسبت به حراحی زیبایی وتصوراز بدن رابطه معنیداری وجود دارد.
مرادی منش وهمکاران (۱۳۹۱) در مطالعهای از نوع همبستگی با عنوان بررسی رابطه تن انگاره بادرماندگی روان شناختی در زنان مبتلا به سرطان سینه در بیمارستان امام رضا (ع) کرمانشاه با هدف بررسی ارتباط رضایت از تن انگاره با درماندگی روان شناختی، نتایج نشان داد تصویر بدن با درماندگی روانشناختی رابطه مثبت ومعنیدار دارد و نارضایتی از تن انگاره با درماندگی روان شناختی همراه است. وزنان جوان مشکلات بیشتری را در این زمینه تجربه میکنند.
پورسردار وهمکاران (۱۳۹۱) در پژوهشی توصیفی-مقطعی با عنوان تأثیر شادی بر سلامت روانی ورضایت از زندگی انجام دادند، یافتهها بیانگرمعنادار بودن نقش واسطهای سلامت روان در رابطه با شادی ورضایت از زندگی بود.
کیمیایی وهمکاران (۱۳۹۲)در پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی که بین دانشجویان متاهل ساکن خوابگاهای دانشگاه فردوسی مشهد، با عنوان تن انگاره، رضایت جنسی ورابطه آن با رضایت زناشویی انجام دادن، نتایج نشان دادرضایت از تن انگاره با رضایت زناشویی ورضایت جنسی با رضایت از تن انگاره، با یکدیگر ارتباط مثبت ومعنیدار دارند.
۲-۳-۲- مطالعات خارجی
رولاند و ردشاو[۵۴] (۲۰۱۲) در مطالعهای باتوجه به مشکلات فیزیکی و روانی پس از زایمان، از طریق نظرسنجی عمومی از۵۳۳۲ زن انگلیسی، به بررسی نوع زایمان وسلامت جسمانی وروانی زنان پس از زایمان پرداختند، نتایج نشان داد زنانی که زایمان طبیعی داشتند از نظر میانگین نمره عملکرد جسمی ازنسبت به سزارین بالاتر بودند.
لوری کارتر[۵۵] و همکاران (۲۰۱۰) در مطالعه ای با عنوان، تن انگاره ورضایت بدن، باتوجه به نژاد، درچاقی پس از زایمان مادران، به این نتیجه رسیدند، که تفاوتهای زیادی دردوره پس از زایمان از نظر وزن، تصویر ایدآل بدن ورضایت از بدن وجود دارد وتوصیه کردند مراقبین بهداشت مادران بایددر طراحی برنامههای بهداشتی به این امر توجه کنند.
آنگلوریتا[۵۶] وهمکاران (۲۰۱۴) درمطالعهای به بررسی وضعیت بدن وافسردگی پس از زایمان پرداختن، یافتهها ارتباط آماری معنیداری بین افسردگی پس از زایمان وشدت درد دربالای کمرنشان داد، همچنین بین افسردگی پس از زایمان ووضعیت چیدمان بدن (وضعیت طبیعی بدن) همبستگی وجود دارد. یعنی هرچه تغییرات وضعیت طبیعی بدن در دوره پس از زایمانبیشتر باشد احتمال افسردگی بیشتر خواهد بود.
در مطالعه گربر[۵۷]و همکاران (۲۰۰۳) ارتباط بین نوع زایمان وسلامت عمومی در زنان نخست زا درطی ۷ هفته پس از زایمان مقایسه گردید. براساس نتایج این مطالعه، نمره حیطههای مختلف سلامت عمومی درزنان با زایمان طبیعی بالاتر از زنان با زایمان سزارین بود.
سیمون [۵۸]وهمکاران (۲۰۰۳)، در مطالعهای به بررسی ۱۳۰زن درمدت۶ هفته و۸ هفته بعداز زایمان، پرداختند که نتایج نشان دادکه سن ونوع زایمان در کیفیت زندگی آنها تأثیری نداشته است.
در مطالعه جینسن[۵۹] وهمکاران (۲۰۰۷)، بر روی کیفیت زندگی زنان بعداز زایمان، بین میانگین نمره حیطه جسمی در۶ هفته بعداز زایمان در گروه زایمان طبیعی وسزارین اختلاف آماری معنی دار یافت نشد، اما ۸ هفته پس اززایمان میانگین نمرات خستگی، کمردرد، دردمعده، درد محل بخیه زنی، یبوست وسوزش ادرار در گروه زایمان سزارین بالاتر اززایمان طبیعی بود. هرچند این اختلاف معنی دار نبود، اما خستگی ودرد موجب کاهش تمرکزحواس وضعف میشد.
سیمون وهمکاران (۲۰۰۲) در مطالعه بر روی ۶۰ زن با زایمان طبیعی وسزارین، کیفیت زندگی پس از زایمان را با بهره گرفتن از فرم SF-12 بررسی کردند وبه این نتیجه رسیدند که سن، تعدادزایمانونوع زایمان برکیفیت زندگی بیتأثیر است.
فاستر[۶۰]وهمکاران (۲۰۰۳)، دربررسی انجام گرفته در مورد ارتباط تصویر بدن بارابطه مادر-جنینی وتغذیه باشیرمادردریافتندکه زنانی که رضایت بیشتری از شکل بدن خود داشتند تمایل بیشتری در تغذیه با شیر مادر دارندوهمین زنان همبستگی بیشتری با نوزادشان داشتند.
سوورد[۶۱] وهمکاران (۲۰۱۱) در پژوهشی مروری با عنوان «آیا نوع زایمان در افسردگی پس از زایمان در ۶ هفته اول مؤثر است؟» به بررسی چند پژوهش متاآنالیزدر این زمینه پرداختند وبه این نتیجه رسیدندکه در مطالعات مختلف عوامل متعدد برای افسردگی پس از زایمان ذکرشده اما توجه کمتری به روش زایمان شده استوتفاوت قابل ملاحظه دریافتهها وجود داردکه آنهارامیتوان به علت عوامل اندازه گیری نشدهای قلمدادنمودکه ممکن است اثر وضع حمل و متغیرهای بالقوه میانجی رامعتدل نماید.
فصل سوم:
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
تحقیق وپژوهش واژههای آشنا برای همه افراد هستند.واژه تحقیق در لغت به معنای درست وراست گردانیدن، رسیدگی، پژوهش، یافتن یا جستجو ومطالعه حقیقت یا واقعیت است، ازنظر روش شناختی میتوان تحقیق را به روشهای مختلف تعریف نمود که برخی از این تعاریف به قرار زیر است
هرگونه تلاشی جهت پاسخ به مجهولات وگسترش معلومات.
جمع آوری، بررسی وتفسیرسازمان یافته داده هابه منظورپاسخ به یک سؤال یا یک فرضیه یا حل مشکل خاص (تعریف سازمان جهانی بهداشت).
عملی منظم که در نتیجه آن پاسخهایی برای سؤالات مندرج درموضوع تحقیق بدست خواهد آمد.
فرایندی دقیق، منظمومنطقی جهت دستیابی به حقایق، تولید دانش نو در ارتباط با زندگی ویا اصلاح دانش موجود.
به کار گرفتن روشهای منطقی ودقیق برای کشف حقیقت که پژوهنده طی آن سعی دارد واقعیتهای پیرامون خود رابه طور درست شناخته وروابط حاکم بین امور راپیدا نماید ودر نهایت، پاسخ سؤالات خود را یافته وراه حل مشکل ومسأله راپیدا کند.
البته تحقیق تنها در پی کشف حقیقت نیست بلکه در جستجوی کشف رابطه بین حقایق وتأیید آن هانسبت به موقعیتهای خاص وافراد متفاوت در زمانهای مختلف است. بنابراین انچه در تحقیق مهم است اینه که هدف از تحقیق در زمینههای مختلف در غالب یک فرایند صحصیح وعلمی مورد توجه قرارگیرد. بطور کلی هدف از تحقیق در سیستمهای بهداشتی ارتقای سلامت است (محمدپور، ابراهیم زاده وکیان مهر۱۳۹۱). باتوجه به این مفاهیم در فصل حاضر به نوع روش تحقیق متغیرها، فرضیات تحقیق، جامعه آماری، روش نمونه گیری، ابزار نمونه گیری، اعتبارو روایی وسیله تحقیق وروشهای پردازش وتجزیه وتحلیل دادهها پرداخته شده است.
۳-۲- روش پژوهش
تحقیق حاضر، با توجه به موضوع آن، مطالعهای مقطعی، علی – مقایسه ای وهمبستگی میباشد.
مطالعات مقطعی یکی از انواع مطالعات است که درآن تغییراتی که در یک گروه منتخب بوجود می آید و علت آن تغییرات، در دوره زمانی مشخص بررسی میشود .
روش های علی- مقایسه ای یاروشهای پس- رویدادی معمولابه تحقیقاتی اطلاق می شودکه درآنهاپژوهشگرباتوجه به متغیروابسته به بررسی علل احتمالی وقوع آن می پردازد. به این روشها پس-رویدادی نیزگفته اند زیراعلت ومعلول(متغیرمستقل ووابسته) پس از وقوع مورد بررسی قرارمی گیرند(سرمد، بازرگان وحجازی ۱۳۷۷).
تحقیق توصیفی یا غیر آزمایشی شامل مجموعه روشهایی است که هدف انها توصیف کردن شرایط یاپدیدههای مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط یا یاری دادن بهفرایند تصمیم گیری باشد (محمدپور، ابراهیم زاده وکیان مهر۱۳۹۱).
تحقیق همبستگی: یکی از انواع روشهای تحقیق توصیفی است. هنگامی که محقق دو یا چند دسته از اطلاعات مختلف مربوط به یک گروه نمونه را در اختیار دارد، میتواند از این روش تحقیقی استفاده کند. چرا که این روش برای مطالعه میزان تغییرات دریک یا چند عامل دراثرتغییرات یک یا چند عامل دیگراست در این نوع تحقیق رابطه میان متغیرها براساس هدف تحقیق تحلیل میگردد(محمد پور، ابراهیم زاده وکیان مهر۱۳۹۱).
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری، کلیه عناصر وافرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند. هرچه جامعه آماری کوچکتر باشد میتوان آنرا دقیق تر از یک جامعه آماری بزرگتر مورد مطالعه قرار داد. به عبارت دیگر جامعه عبارت است از گروهی، از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفتیا ویژگی مشترک هستند، در پژوهش مفهوم جامعه به همه افرادی اطلاق میشود که عمل تعمیم پذیری درمورد آنها صورت میگیرد (دلاور۱۳۹۱). جامعه آماری عبارت ازمجموعه ای از افرادیا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد، بازرگان وحجازی ۱۳۷۷). جامعه آماری این تحقیق راکلیه زنان نخست زای ۳۵- ۱۸ سال، مراجعه کننده به مراکز خدمات بهداشتی درمانی شهرستان ایوان ویکی از مراکز بهداشتی شهر ایلام تشکیل داده است.
۳-۴- روش نمونه گیری وحجم نمونه
نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد، حوادث واشیا از یک جامعهی تعریف شده، بعنوان نماینده آن جامعه. نمونه عبارت از انتخاب درصدی از یک جامعه بعنوان نماینده آن جامعه. به منظور انجام پژوهش حاضربا توجه به در دسترس نبودن جامعه مورد نظروبا استناد به این مطلب که در پژوهشهای توصیفی نمونهای به حجم حداقل ۱۰۰ نفر ضروری است ودر پژوهشهایی از نوع همبستگی حداقل حجم نمونه ۵۰ نفربرای بیان چگونگی رابطه ضرورت دارد (دلاور۱۳۷۹). لذا در این تحقیق روش نمونه گیری مبتنی بر هدف بوده وتعداد ۱۰۰نفر زن، به شیوه نمونه گیری در دسترس مبتنی بر هدف، به شرط داشتن معیارهای ورود به پژوهش مانند سن ۳۵-۱۸ سال، متاهل بودن، نخست زا، نوع زایمان انتخابی، وزن نوزاد طبیعی، تغذیه با شیر مادر، دریافت مراقبتهای دوران بارداری، عدم استفاده از سیگارومواد مخدر، نداشتن معلولیت جسمی، نداشتن سابقه بیماری روانی، نداشتن مشکلات طبی ومامایی شناخته شده، نداشتن تجربه رویداد استرسزا در ۶ماه قبل از زایمان، عدم مرگ نوزاد، عدم ترک همسر، سوادخواندن ونوشتن، انتخاب شدند.
در نمونه گیری مبتنی بر هدف یعنی اگر براساس ضرورت وبر مبنای شناخت قبلی یا با هدف خاصی نظرات یا خصوصیات برخی افراد جامعه مهم باشد از این روش استفاده میشود. ازجمله ویژگیهای این روش این است که در پاسخ به این سؤال که نمونه نماینده جامعه هست یا نه صرفاً شناخت محقق ملاک عمل است. دوم گروه خاصی مدنظراست و جامعه مورد نظر پراکنده است (محمدپور، ابراهیم زاده وحجازی۱۳۹۱).
۳-۵-متغیرها ابزار و اندازه گیری آنها
ویژگیهایی که پژوهشگران، مشاهده واندازه گیری میکنند متغیرنامیده میشوند. واژه متغیر به ویژگیهایی اطلاق میشود که بیش ازیک ارزش به آنها اختصاص داده میشودو تغییرات راازفردی به فردی یااز شیئی به شیئی دیگرنشان میدهند.متغیر براساس نقشی که در پژوهش بر عهده دارد به دو دسته متغیرمستقل (تأثیرگذار)ومتغیروابسته (تأثیرپذیر)تقسیم میشوند، متغیرمستقل، متغیرپیش فرض است وازطریق آن، تغییرات متغیر وابسته اندازه گیری وتعیین میشود (دلاور۱۳۹۱).
دراین پژوهش نوع زایمان (سزارین یا طبیعی) متغیرتأثیرگذار(مستقل)در نظرگرفته شدوتن انگاره زنان و کیفیت زندگی آنها متغیرتأثیرپذیر(وابسته)فرض شده است.
ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه بود.پرسشنامه عبارت از مجموعه ای ازپرسشها که بصورت باز یا بسته (دارای مقیاس) طراحی شدهاندتاوضعیت نگرش افراد رانسبت به یک واقعیت ازطریق آن ارزیابی شود، تکمیل آن میتواند بصورت مراجعه شخصی، پستی یا تلفنی باشد. شرکت کنندگان در این پژوهش، فرم مشخصات دموگرافی و پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگیSF-36و پرسشنامه چند بعدی نگرش فرد در مورد تصویر بدن خود را کامل کردند.
۳-۵-۱- پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی (SF-36)
این پرسشنامه مشتمل بر ۳۶ عبارت بوده وکیفیت زندگی رادرهشت بعد عملکرد جسمی، نقش جسمی، درد جسمی، سلامت عمومی، خستگی یا نشات، عملکرد اجتماعی، عملکرد عاطفی وسلامت روانی میسنجد. بعد جسمانی (۱۰ عبارت)، ایفای نقش جسمی (۴ عبارت)، دردهای بدنی (۲ عبارت)، سلامت عمومی (۵ عبارت)، خستگی یا نشاط (۴ عبارت)، ایفای نقش عاطفی (۳ عبارت)، عملکرد اجتماعی (۲ عبارت)وسلامت روانی (۵ عبارت) است که کیفیت زندگی افرادرامورد ارزیابی قرارمیدهد (عبارت شماره ۲ درهیچ یک اززیر مقیاسها قرار نگرفته وفقط وضعیت سلامتی فردراطی دوره یک ساله بررسی میکند). دامنه امتیازات ازصفر تا ۱۰۰بوده ونمره بالاترنشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است.امتیاز هربعد با امتیاز عنوانها در آن بعد مشخص میشود. پایایی وروایی نسخه فارسی این پرسشنامه در ایران تأیید شده است (۹/۰- ۷/۰= r).
۳-۵-۲- پرسشنامه چند بعدی نگرش فرد در مورد تصویر بدن[۶۲] خود
این پرسشنامه شامل ۶۸ عبارت است که در سه مقیاس تصویر بدن افرادرا می سنجد.