خط مشی اقتصادی جامعه روحانیت مبارز مبتنی بر حمایت از بخش خصوصی و کاهش نقش دولت در امور اقتصادی است. آیت الله مهدوی کنی، دبیرکل جامعه روحانیت مبارز میگوید:
وقتی دولت وارد یک کاری میشود، برای دولت گران تمام میشود. این یک امر طبیعی است. بنابراین بهتر است که [کار را به] دست مردم بدهیم و ما نظارت کنیم، از این بهتر است که دخالت کنیم( کردی، ۱۳۷۵ : ۲۳۸- ۲۳۷).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
حجهالاسلام والمسلمین تقوی نیز در این باره چنین میگوید:
ما معتقد نیستیم که همه کارها در دولت متمرکز شود و دولت همه کارها را انجام بدهد. بنابراین مردم را باید به صحنه میدان عمل بکشانیم و به سمت خصوصی سازی، متناسب با آن معیارهایی که قانون اساسی و برنامه مشخص میکند، حرکت کنیم(مرتجی، ۱۳۷۷: ۶۵).
چنان که قبلا بیان شد، چنین رویکردی در جامعه روحانیت و اعتقاد راسخ این تشکل به آن، یکی از دلایل انشعاب تعدادی از اعضای آن در سال پایانی دهه اول انقلاب از آن گردید. اختلاف تفکر اقتصادی جامعه روحانیت و مخالفین آن در مخالفت با برنامه های اقتصادی دولت مهندس میرحسین موسوی تبلور یافت. خط مشی جامعه روحانیت در اقتصاد بر اسلام مبتنی است. بر این مبنا با هر عملی که اقتصاد کشور را به بیگانگان وابسته سازد، مخالف است.
تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار مستضعف و محروم اجتماع یکی از اهداف اساسی جامعه روحانیت در حوزه مسایل اقتصادی است که با حساسیت ویژهای از سوی این تشکل روحانی مورد تاکید قرار میگیرد و در مناسبتهای مختلف ضرورت توجه به آن به مسئولین اجرایی و سیاستگذاران کلان اقتصادی و قانونگذاران کشور گوشزد میشود. به عنوان نمونه در بیانیه جامعه روحانیت که در آستانه انتخابات مجلس چهارم صادر شد، این نکته به وضوح به چشم میخورد:
ما معتقدیم که در نظام اسلام اصلی وجود دارد که آن اصل بر همه مقررات اقتصادی و اجتماعی اسلام حاکمیت دارد و آن اصل وجوب عدال و احسان و دوری از «بغی» است که خداوند متعال در قرآن فرموده، «ان الله یامرکم بالعل و الاحسان و ایتاء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی»( روزنامه رسالت، ۲۸/۱۲/۱۳۷۰).
در این راستا جامعه روحانیت سرمایه سالاری و حاکمیت پول را به عنوان یکی از خطراتی که همواره جوامع در حال توسعه را تهدید میکند، به شمار میآورد.
با این توصیف، سیاستهای کلی اقتصادی جامعه روحانیت مبارز به قرار زیر است:
۱- کاهش دخالت دولت در امور اقتصادی و گسترش مشارکت مردم؛
۲- رفع موانع اداری و اقتصادی سرمایهگذاری بخش خصوصی و هدایت نقدینگی به فعالیتهای تولیدی؛
۳- توسعه صادرات غیر نفتی و افزایش مشارکت مردم در تجارت خارجی؛
۴- واگذاری شرکتهای دولتی به مردم و محدود شدن فعالیت دولت به امور اساسی و مهم؛
۵- استفاده از ظرفیتهای تولیدی موجود و افزایش سرمایهگذاری در امور زیربنایی؛
۶- اصلاح نرخ ارز و تجدید نظر در روش قیمتگذاری محصولات تولیدی وارداتی و صادرات به نحوی که از تولید و صادرات حمایت شود؛
۷- استفاده از اعتبارات خارجی برای سرمایهگذاری در امور زیربنایی؛
۸- منطقی کردن نظام تشکیلاتی دولت و کاهش تدریجی کارکنان؛
۹- متناسب کردن فرد و حقوق با بهرهوری کار و تجدید نظر در قیمت کالاها و خدمات دولتی برای تعدیل هزینهها و درآمدها.
۳-۲- سیاستهای فرهنگی
خط مشی جامعه روحانیت بیش از هر چیز ریشه در اندیشه اسلام ناب و تفکرات اصیل شیعی و در نتیجه گرایش بر حفظ ارزشهای معنوی و مسایل ارزشی اسلام دارد. بر اساس این رویکرد، برخی از مهمترین سیاستهای فرهنگی جامعه روحانیت مبارز به شرح زیر هستند:
یک. حفظ و ترویج ارزشهای اسلامی
همان گونه که یادآور شدیم، مهمترین اصل در سیاستهای فرهنگی جامعه روحانیت مبارز به حفظ اصول و ترویج ارزشهای اسلامی برمیگردد. بر این مبنا زیر سئوال بردن اعتقادات اصیل اسلامی به هیچ وجه پذیرفته نیست و نمیتوان با نام آزادی نقد، زیر بنای اعتقادادی جامعه را تخریب کرد. آیتالله مهدوی کنی معتقد است:
زیر سئوال بردن اصول و مبانی، انتقاد نیست، بلکه تخریب و فساد است. مردمی که در یک جامعه با پذیرش اصول مشترکی در آن زندگی میکنند. احترام به آن اصول برای همه لازم است.
حجهالاسلام والمسلمین ناطق نوری نیز میگوید:
ما یک سری ارزشها و اصول داریم که روی آنها با کسی معامله نمیکنیم….اسلام، انقلاب، امام و رهبری اصول غیر قابل تغییر و قابل خدشه هستند و در این زمینه با کسی تعارف نداریم.
همچنین حجهالاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی معتقد است:
به اعتقاد ما، ما با ارزشهایمان زنده هستیم و بر سر ارزشهایمان هرگز نباید معامله کنیم.
دو. مقابله با تهاجم فرهنگی
جامعه روحانیت مبارز ضمن آنکه استفاده از موارد مثبت سایر فرهنگها را به عنوان «تبادل فرهنگی» مجاز میشمارد، معتقد است که عصر حاضر، عصر تهاجم فرهنگی است که تاریخ، هویت، ارزشها و شخصیت جمعی ملتها و از جمله مردم ایران در معرض هجوم قدرتهای غربی قرار گرفته است و برای مقابله با این تهاجم میبایست یک برنامه جامع فرهنگی پیشبینی و تدوین گردد. جامعه روحانیت برای مقابله با تهاجم فرهنگی دو شیوه سلبی و ایجابی را تجویز میکند:
در بخش سلبی، این اقدام عموما جنبه بازدارندگی دارد. آیت الله مهدوی کنی معتقد است:
اقدامات سلبی یعنی [اینکه] حزبالله همواره مراقب اوضاع باشند و در اوقات مناسب حضور خود را به نمایش بگذارند و امر به معروف و نهی از منکر کنند…اگر دشمنان غدار و بدجنس را به حال خود رها کنیم و بگوییم ما باید کارهای ایجابی، تبلیغ کنیم و فرهنگ را درست کنیم، پیش از آن که در اصلاح فرنگ جامعه موفق شویم، دشمن با سیل خروشان همه چیز را برده است.
اما اقدامات ایجابی جنبه تبلیغی و تبیین مواضع اسلام را دارد. دبیرکل جامعه روحانیت مبارز در این ارتباط معتقد است:
کارهای ایجابی یعنی تبیین مواضع فرهنگ اسلام، تربیت نسل جوان و فرزندان و نونهالان این آب و خاک.
سه. کنترل قبل از انتشار محصولات فرهنگی
از دیگر سیاستهای جامعه روحانیت در حوزه مسایل فرهنگی، اعتقاد به پیشگیری قبل از درمان است. به همین منظور بر کنترل قبل از انتشار محصولات فرهنگی نظیر فیلم و کتاب تاکید میورزد. حمایت جامعه روحانیت از تصویب قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره و یا قانون ممنوعیت استفاده از واژههای بیگانه و قانون چگونگی استفاده از علائم و نشانهها در همین راستا است. بر این اساس، برخی تشکلها و جریانات که معتقد به نوعی لیبرالیسم فرهنگی هستند، جامعه روحانیت را متهم به نگرش بسته و غیر منعطف در حوزه مسایل فرهنگی میکنند. به عنوان نمونه «عصر ما» ارگان سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۳/۱/۱۳۷۶ با درج مقالهای نتیجه گرفت:
از نظر طیف سنتی [جامعه روحانیت و تشکلهای همسو با آن] متحجر، بسته و قایل به کشیدن حصار فرهنگی به دور کشور است( عصر ما، ۲۳/۱/۱۳۷۶، شماره ۶۶).
چهار. اسلامی کردن دانشگاهها
دو مرکز تولید و انتشار اندیشه در جامعه اسلامی ایران، حوزههای علمیه و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی هستند. در این میان، قالب، قواره و سیستم آموزشی دانشگاهها از جهان غرب وارد گردیده که با توجه به طرح اندیشههای غیر اسلامی در آن از قبل از انقلاب اسلامی خطر انحراف در آن وجود دارد. جامعه روحانیت مبارز با عنایت به توجه مقام معظم رهبری و خواست ایشان مبنی بر اسلامی کردن دانشگاهها، یکی از سیاستهای فرهنگی خود را اسلامی کردن دانشگاهها اعلام کرده است. در یکی از بیانیههای این تشکل درباره مفهوم درست اسلامی کردن دانشگاهها چنین آمده است:
آنچه در اسلامی کردن دانشگاهها باید مورد بیشترین اهتمام قرار گیرد، ایجاد تحول اسلامی در فرهنگ دانشگاهها و عرصه دانش پژوهی و محتوای دروس به ویژه علوم انسانی است.
گرامیداشت سالروز شهادت آیتالله مفتح عضو موسس جامعه روحانیت و طراح وحدت حوزه و دانشگاه، از سوی این تشکل روحانی و یادآوری آفتها و موانع موجود بر سر راه این وحدت، از جمله اقدامات عملی جامعه روحانیت در ترویج ضرورت اسلامی کردن دانشگاههاست.
بهره سوم:
۳- سیاستهای خارجی
در حال حاضر جامعه روحانیت مبارز در زمینه سیاست خارجی معتقد به برقراری رابطه دیپلماتیک از سوی جمهوری اسلامی با تمامی کشورهای جهان به غیر از دولتهای آمریکا و اسرائیل است.
در یک نگاه کلی مهمترین اصول مورد نظر جامعه روحانیت مبارز در بخش سیاست خارجی را در موارد زیر میتوان خلاصه کرد:
۱- اصل صلح و ارتباط متقابل با دولتها و ملتها به استثنای دشمنان اسلام و کشورهای نامشروع؛
۲- اصل عدم رابطه با کشورهای سلطه جو بر مبنای آیه نفی سبیل؛
۳- اصل دفاع از مظلوم و ستیز با ظالمان؛
۴- اصل وحدت با کشورهای اسلامی؛
۵- اصل استقلال و دفاع از تمامیت ارضی و منافع ملی و دینی.
اصول یاد شده خود مبتنی بر اسلام ناب محمدی (ص) و در راستای عزت اسلام و مسلمین و دفاع از منافع ایران اسلامی است.
با توجه به اصول یاد شده، از نظر این تشکل روحانی آنچه به عنوان یک معیار اساسی در برقراری رابطه با سایر کشورها باید مد نظر قرار گیرد، پرهیز از سلطهپذیری است. به عنوان نمونه جامعه روحانیت طی بیانیهای در آبان ماه ۱۳۷۴ اعلام کرد:
با همه کشورهای جهان که در موضع سلطهجویی نباشند، ارتباط متقابل خواهیم داشت.