پارک بازی کودکان
سرگرمی
باشگاه بازیهای رایانه ای
ورزشی
زمین فوتبال ، سالن تربیت بدنی
فضاهای باز
فضای سبز همگانی ، بوستان ، اراضی کشاورزی ، کشتزار و باغات ، میوه ، سبزی ، صیفی
اداری
اداره ی دولتی و خصوصی
امنیتی
پاسگاه نیروی انتظامی ، مرکز مقاومت بسیج
دامداری
مرکز پرورش دامهای گوشتی یا شیری ، مرغداری ، طویله و آغل
بایر
زمین های فاقد کاربری
کاربری های ویژه تولید
مزرعه میگو ، مزرعه کرم ابریشم و زنبور عسل
کاربری ویژه
پادگان نظامی در مقیاس بزرگ ، مراکز باستانی ، تاریخی و …
ماخذ : مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۱۸۰
۲-۳-عوامل موثر در تغییر کاربری اراضی کشاورزی :
در محافل علمی و برنامه ریزیهای کشورمان موضوع گسترش فیزیکی شهرها و مساله تغییر کاربری اراضی زراعی پیرامون آنها به سبب بزرگی وسعت سکونتگاه های شهری و نرخ شتابان شهر نشینی بیش از سکونتگاه های روستایی مطرح بوده و می باشد . اما اهمیت این مسائل در برخی نواحی جلگه ای به علت فراوانی تعداد و حجم جمعیتی روستاها کمتر از نقاط شهری نیست . مقایسه ی روند رو به گسترش فیزیکی نقاط شهری با سکونتگاه های روستایی کشورمان حاکی از آن است که به سبب بزرگی حجم جمعیتی و تراکم زیاد آن در شهرها به مراتب بسیار چشمگیر تر از نقاط روستایی به نظر می رسد . به همین دلیل مقوله ی رشد فیزیکی – کالبدی شهرها و مساله تغییر کاربری اراضی زراعی پیرامون آن بیش از نقاط روستایی مورد توجه بوده و اذهان اندیشمندان مختلف علوم ذیربط را در جهت یافتن راه حلهای ممکن به خود معطوف داشته است (نظری ، ۱۳۸۸ : ۲۲۶) . به طور کلی عوامل تاثیر گذار بسیاری را می توان نام برد که در تغییر کاربری اراضی نقش عمده ای دارند از آن جمله می توان به رها کردن فعالیتهای کشاورزی و جنگلداری ، استخراج معدن ، احداث صنایع و ساختمان و یا تخریب بناها ، احداث هتل ، رستوران ، خانه های دوم و مراکز تفریحی و پذیرایی ، اشاره داشت .
امروزه می توان مشاهده کرد که اراضی پیرامونی شهرها به علت جمعیت پذیری زیاد به ساخت و ساز اختصاص یافته اند و در حال حاضر رشد حساب نشده ی شهرها برای اراضی کشاورزی ، بیش از مساحتی است که به طور مستقیم به وسیله ی آنها اشغال می شود و این ناشی از تنشهای شهری مانند افزایش بهای زمین است . قسمت اعظم نواحی ایران دارای کاربری مرتعداری بوده . کاربری زراعت آبی و باغداری عمدتاً در دشتها و پیرامون شهرهاست . در حال حاضر با توجه به رشد روز افزون شهرها و روستاهای بزرگ ، باید ضمن حفظ کاربری باغات و اراضی کشاورزی ، گسترش آتی شهرها و صنایع به مسیرهایی سوق داده شود که تخریب به حداقل ممکن کاهش یابد . علاوه بر این ، اعمال کاربری بهینه کل ناحیه برای حفظ تعادل اکولوژیک و بهره وری مناسب از اراضی امری اجتناب ناپذیر است (سرور ، ۱۳۸۵ : ۹۸) . بر اثر رشد جمعیت آبادیها و تبدیل آنها به شهرهای کوچک و بزرگ و پیشرفت فناوری ، روش های استفاده ی درست یا نادرست از آن تحت تاثیر نیاز ها قرار می گیرد و الویتها تغییر می یابد (سرور ، ۱۳۸۵ : ۹۷) . در این خصوص که چه زیستگاههایی به دلیل اهمیت و کمیابی می بایست نگهداری شوند ، باید تصمیم گیری و برنامه ریزی شود (سرور ، ۱۳۸۵ : ۹۶) . برای مثال یک مکان جدید مسکونی ، یا یک کانون تفریحی – توریستی گسترده با عملکرد ناحیه ای و فراناحیه ای با پیدایش و رشد خود سیمای تازه ای به فضای جغرافیایی می بخشد و روابط موجود را در سطحی فراتر از ناحیه تحت تاثیر قرار می دهد و به همین دلیل مکان یابی آنها مستلزم مطالعه در سطحی فراتر از ناحیه تحت تاثیر قرار می دهد و به همین دلیل مکان یابی آنها مستلزم مطالعه در سطح ناحیه و بالاتر است (سرور ، ۱۳۸۵ : ۱۶۰) . بنابراین بررسیهای مربوط به نوع استفاده از اراضی به منظور برنامه ریزی در زمینه ی مکان یابی بهینه برای فعالیتها با در نظر گرفتن تمام جوانب ضرورت می یابد (سرور ، ۱۳۸۵ : ۹۷) . نبود برنامه های لازم برای کاربری مناسب و قانونمند اراضی در عرصه های روستایی موجب تبدیل و تغییر نامناسب کاربریها ، تخریب اراضی کشاورزی ، مرتعی و جنگلی می گردد (مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۲۶۷) .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۲-۳-۱-عامل پهنه بندی و تفکیک اراضی :
پهنه بندی اراضی در زمینه ی استقرار انواع فعالیتها خود موجب تفکیک اراضی می شود و بخشهای متفاوت یک ناحیه از نظر قابلیت و آسیب پذیری برای اهداف ویژه ای تعیین شده و از تداخل فعالیتهای ناسازگار در مجاورت یکدیگر جلوگیری می کند (سرور ، ۱۳۸۵ : ۱۵۰) .
۲-۳-۲-عوامل اجتماعی و اقتصادی اثر گذار در تغییر کاربری اراضی :
به طور کلی عوامل اثر گذار در تغییر کاربری اراضی کشاورزی را میتوان نامتناسب بودن تغییرات پیش بینی یا اعمال با فعالیتها و کارکردهای فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی روستاها دانست (مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۲۸۷) . از عوامل اجتماعی می توان به مهاجرت اشاره داشت .
می توان گفت مهاجرت جمعیت روستایی که مهم ترین عامل تغییرات جمعیتی به شمار می رود (مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۲۴۲) در روستاها به نوعی تغییر در کاربری اراضی کشاورزی را موجب می گردد . مهاجران با رها کردن اراضی خود و یا فروش اراضی کشاورزی باعث تغییر در کاربری اراضی کشاورزی می گردند (مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۲۷۶) .
تغییر کاربری اراضی کشاورزی هم به عنوان عامل مهم رشد اقتصادی و هم به عنوان عامل اصلی آسیب رسان زیست محیطی مورد توجه است . این تاثیر دو پهلو در بسیاری مقاصد باعث ایجاد معضلاتی می شود (قدمی ، فیروز نژاد ، مراد نژاد ، ۱۳۸۸ : ۲۲).
از طرفی باید پذیرفت که محدودیت اشتغال و فعالیت اقتصادی در محیط های روستایی ابعاد مختلفی دارد و معمولاً به صورت مسائل و نارسایی بروز می کند (مشیری و سعیدی ،۱۳۸۹ : ۲۶۵) .
۲-۳-۳-عوامل مالکیتی و حقوقی تاثیر گذار بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی :
یکی از مسائل قابل توجه در محیط های روستایی ، مسئله ی ارث بری است . این مسئله تاثیر فروانی بر نحوه ی شکل گیری و رشد ساختار اجتماعی – اقتصادی و همچنین روابط تولیدی در سکونتگاه های روستایی داشته است . عامل اساسی در ارث بری و از راه آن تقسیم زمین ،قطعه قطعه شدن زمین هر چند بیشتر اراضی و به دنبال آن تغییر کاربری اراضی می باشد (مشیری و سعیدی ، ۱۳۸۹ : ۲۲۷).
۲-۴-پیامدهای تغییر کاربری اراضی کشاورزی :