بیشترین میانگین وزن غده در بوته (۸۸/۰ کیلوگرم در بوته) با مصرف کود مرغی حاصل گردید که با میانگین ورمی کمپوست تفاوت معنی‌داری نداشت اما هر دو بر دیگر تیمارها دارای برتری معنی‌داری بودند. چهار کود دیگر( آلی و شیمیایی) با شاهد تفاوت معنی‌داری از این نظر نداشتند (نمودار ۴-۵). بیشترین تعداد غده در بوته (بیش از ۹ غده در بوته) برای تیمار کود مرغی شمارش گردید که با دیگر تیمارها دارای برتری معنی‌داری بود. سایر سطوح دیگر کودها (آلی و شیمیایی) با شاهد تفاوت معنی‌داری نداشتند (نمودار ۴-۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

همان طور که مشخص گردید بیشترین مقدار صفات عملکرد و اجزای آن در تیمار کود مرغی گرانوله به دست آمد که نشان دهنده اهمیت این کود در افزایش عملکرد سیب زمینی است. نسبت به تیمار شاهد بدون مصرف کود، تیمار کود مرغی گرانوله افزایش قابل توجهی روی عملکرد و اجزای آن نشان داده است که دلیل آن غنی بودن این نوع کود از نظر برخی عناصر معدنی است. کودهای آلی در یک آزمایش به همراه مصرف نیتروژن معدنی باعث افزایش ۹۰ درصد در عملکرد غده سیب زمینی نسبت به تیمار شاهد گردیدند (Baniuniene and Zekaite, 2008). در آزمایش نجفی و همکاران (۱۳۸۹) گزارش گردید که مصرف کود شیمیایی و ورمی کمپوست باعث افزایش شدید عملکرد خیار، سیب زمینی و گوجه فرنگی شدند. بیشترین عملکرد سیب زمینی در تیمار مصرف انواع کمپوست و کود دامی مشاهده شد در حالیکه تیمار کود شیمیایی و شاهد عملکرد سیب زمینی پایین‌تری داشتند که گزارش آنها با نتایج این تحقیق مطابقت داشت. ساجدی و همکاران (۱۳۸۸) به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقادیر نیتروژن بر صفت‌های کمی و کیفی سیب زمینی رقم مارکیز، آزمایشی اجرا نمودند. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد غده مربوط به تاریخ کاشت ۳۱ اردیبهشت با میانگین ۵/۱۹ تن در هکتار بود. برهمکنش تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر میانگین وزن تر، وزن خشک، تعداد و اندازه غده در بوته و عملکرد غده معنی‌دار بود. بیشترین تعداد غده در بوته معادل ۵/۱۱ و ۵/۶ غده در بوته بود. عملکرد نهایی غده معادل ۲۴ تن در هکتار از برهمکنش تاریخ کاشت ۳۱ اردیبهشت با مصرف ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار حاصل شد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر که عملکردی در حدود ۳۵ تن در هکتار از تیمار کود مرغی به دست آمد می‌توان چنین تیمار کودی را برای افزایش عملکرد با مقادیر بسیار کمتری از نیتروژن غیر ارگانیک مصرف نمود که در نتیجه آن محصولی سالم‌تر و با عملکرد بالاتر حصول می‌گردد. استفاده و اثرات مفید کودهای پرندگان برای تولید محصولات ریشه‌ای و غده‌ای مانند سیب زمینی، سیب زمینی شیرین و غیره با عملکرد مناسب، در تحقیقات دیگری نیز مورد تاکید قرار گرفته است (Abou-Hussein et al., 2003؛ Adejobi and Ojeniyi, 2006؛ Magagula et al., 2010؛ Yeng et al., 2012).
اخیانی و همکاران (۱۳۸۵) بیان داشتند عواملی از قبیل منبع، زمان مصرف، مدیریت خاک ورزی، بافت خاک، اقلیم و تناوب باید در بهره برداری از کودهای آلی مد نظر قرار گیرد. آزمایشات انجام شده نشان داده است که در یک تناوب سیب زمینی - گندم بهترین منبع کود آلی مصرف کود مرغی است که در کوتاه مدت نسبت به سایر منابع کود آلی مفیدتر است ولی در مصرف دراز مدت بعلت افزایش بیش از حد فسفر خاک و عدم پایداری ساختمان خاک مفید نیست و می‌توان از آن بعنوان منبع کود فسفر بدون نیاز به کود معدنی فسفر در زراعت سیب زمینی استفاده نمود؛ همچنین مشخص گردیده است که مصرف ٢ تا ۴ تن کود مرغی اثراتی مشابه با مصرف ٧۵ و ١۵٠ کیلوگرم در هکتار کود فسفره بر عملکرد سیب زمینی دارد. در زراعت سیب زمینی در کشور ما از کودهای آلی و شیمیایی از منابع و مقادیر مختلف استفاده می‌گردد. بنابراین علیرغم فواید بسیار زیاد کود مرغی برای زراعت سیب زمینی باید به تناوب‌های مناسب زراعی نیز برای کاهش اثرات ناخواسته آن توجه نمود.
نکته دیگری که در مورد تاثیر کودهای آلی بر عملکرد سیب زمینی باید مد نظر قرار داد توجه به سایر اصول زراعی مانند عمق و تاریخ کاشت، تراکم و غیره است. آزمایش دزکی و همکاران (۱۳۸۶) نشان دادند که طول مراحل فنولوژیکی سیب زمینی تحت تأثیر کود دامی و عمق کاشت قرار گرفت. افزایش کود دامی و یا کاهش عمق کاشت موجب تسریع سبز‌شدن و تأخیر در رسیدگی شد. با افزایش کود دامی و یا کاهش عمق کاشت، تعداد غده در بوته افزایش یافت. وزن غده تحت تأثیر کود دامی قرار نگرفت ولی با افزایش عمق کاشت افزایش یافت. عملکرد نهایی غده تحت تأثیر کود دامی قرار گرفت. عمق کاشت تاثیر مستقیم روی تعداد غده و عملکرد سیب زمینی می‌گذارد (Laei et al., 2012). در یک مطالعه مشخص گردید با افزایش کود دامی و یا کاهش عمق کاشت، تعداد غده در بوته سیب زمینی افزایش یافت. وزن غده تحت تأثیر کود دامی قرار نگرفت ولی با افزایش عمق کاشت افزایش یافت. عملکرد غده تحت تأثیر کود دامی قرار گرفت. با افزایش کود دامی عملکرد غده افزایش یافت و بیشترین عملکرد غده (۰۱/۲۹ تن در هکتار) از تیمار ۶۰ تن در هکتار کود دامی به دست آمد (دزکی و همکاران، ۱۳۸۶). ارقام سیب زمینی در مطالعات مختلف و شرایط تیماری گوناگون واکنش‌های مختلفی نشان داده‌اند. در تحقیق میری و همکاران (۱۳۸۷) دو رقم کشت شده در تعداد غده‌های ریز در بوته با هم تفاوت معنی‌داری نداشتند اما تأثیر رژیم‌های آبیاری بر تعداد این غده‌ها بسیار معنی‌دار شد. بنابراین برای بروز تاثیر ژنوتیپ در ویژگی‌های سیب زمینی، شرایط محیطی اهمیت زیادی دارد.
نمودار ۴-۳- مقایسه تعداد غده در سطح برداشت سیب زمینی تحت تاثیر سطوح مختلف مصرف کود
نمودار ۴-۴- مقایسه عملکرد غده در هکتار سیب زمینی تحت تاثیر سطوح مختلف مصرف کود
F1 تا F7: به ترتیب ۱- بدون مصرف کود، ۲- مصرف کود شیمیایی، ۳-کود مرغی گرانوله، ۴- کود دامی، ۵- ورمی کمپوست، ۶-کمپوست و ۷-کمپوست چای.
نمودار ۴-۵- مقایسه وزن غده در بوته سیب زمینی تحت تاثیر سطوح مختلف مصرف کود
نمودار ۴-۶- مقایسه تعداد غده در سطح برداشت سیب زمینی تحت تاثیر سطوح مختلف مصرف کود
F1 تا F7: به ترتیب ۱- بدون مصرف کود، ۲- مصرف کود شیمیایی، ۳-کود مرغی گرانوله، ۴- کود دامی، ۵- ورمی کمپوست، ۶-کمپوست و ۷-کمپوست چای.
۴-۱-۴- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات کیفی و بیوشیمیایی
تجزیه واریانس برای صفات بیوشیمیایی غده شامل درصد ماده خشک، پروتئین خام، روغن، فیبر و نشاسته نشان داد که هیچ کدام از این صفات تحت تاثیر رقم قرار نگرفتند؛ اما اثر کود برای درصد نشاسته در سطح احتمال ۱ درصد معنی‌دار گردید و اثر متقابل رقم و کود برای درصد ماده خشک در سطح احتمال ۵ درصد معنی‌دار شد. اثر رقم برای درصد فسفر و اثر کود برای درصد قند نیز در سطح احتمال ۵ درصد معنی‌دار گردیدند (جدول ۴-۶). نتایج یک تحقیق نشان داد که کودهای آلی با تامین مواد مورد نیاز میکروارگانیسم‌های خاک باعث افزایش معنی‌دار در عناصر شیمیایی خاک و کیفیت غده سیب زمینی شده است (El-Tantawy et al., 2009). نیتروژن مهم‌ترین کود مورد نیاز در کشت سیب زمینی است و تجمع ماده خشک و نیتروژن در غده‌ها به میزان مصرف کود بستگی دارد (Mustonen et al., 2010).
جدول ۴-۶- تجزیه واریانس صفات کیفی و بیوشیمیایی ارقام سیب زمینی تحت تیمارهای مختلف کود آلی و شیمیایی