عبارت است از ارزش دفتری سهام شرکت در سال به ارزش بازار آن.
عبارت است از لگاریتم طبیعی کل داراییهای شرکت در سال .
عبارت است از اهرم مالی (نسبت کل بدهیها به کل داراییها) شرکت در سال .
عبارت است از حجم معاملات سهام (تعداد سهام معامله شده) سهام شرکت در طول سال مالی تقسیم بر تعداد سهام شرکت مورد نظر در پایان سال مالی.
عبارت است از ریشه دوم تعداد دفعات معاملات سهام شرکت در سال ؛
عبارت است از اندازه (لگاریتم طبیعی ارزش بازار) شرکت در سال .
عبارت است از لگاریتم طبیعی قیمت سهام شرکت در سال .
۱-۱۲-ساختار کلی تحقیق
فصل اول :از نظر گذشت، در سایر فصلها مطالبی به شرح و ترتیب زیر ارائه میشود:
فصل دوم: در این فصل، ادبیات موجود در زمینه بررسی رابطه بین تعداد دفعات پیش بینی سود مدیریت، عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه حقوق صاحبان سهام در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار میگیرد. در پایان، پیشینه تحقیقهای انجامشده در ایران و سایر کشورها بیان میشود.
فصل سوم: طی فصل سوم روش اجرای تحقیق ارائه میشود. روشهای گردآوری اطلاعات، روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات، جامعه آماری و نمونه انتخابشده و روشهای آماری مورد استفاده در تحقیق نیز در این فصل ارائه میشود.
فصل چهارم: در فصل چهارم اطلاعات گردآوریشده مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیهها و آمار توصیفی در این فصل تشریح میشود.
فصل پنجم :در آخرین فصل، خلاصهای از نتایج به دست آمده و نتیجهگیری کلی ارائه میشود. با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهادهای لازم ارائه میگردد.
خلاصه فصل
این فصل پس از ارائه مقدمه، با شرح و بیان مسئله پژوهش آغاز شده است و سپس اهمیت و ارزش پژوهش بیان گردید. در ادامه هدف از انجام این پژوهش و فرضیههای متناسب با اهداف این پژوهش ارائه شده است که شامل دو فرضیهاست. همچنین روش انجام پژوهش، ابزار جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، جامعهی آماری و روشهای آماری مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات به طور مختصر ذکر شد. در پایان این فصل واژه های عملیاتی مورد استفاده در متن پژوهش، تعریف شده است.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
فصل دوم
مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه
در فصل اول به تبیین ابعاد کلی پژوهش پرداخته شد. موارد کلی مطرح شده در فصل قبل با بیان مسئله و اهمیت موضوع تحقیق آغاز و با ارائه فرضیه های کلی تحقیق و اهداف انجام تحقیق ادامه پیدا کرد. همچنین در پایان متغیرها، محدودیتها و تعریف واژهها و اصطلاحات تحقیق به صورت مختصر ارائه شد. در ایـن فصل به بررسی مبانـی نظـری تحقیق که شامل موارد مربوط به مدیریت سود، عدم تقارن اطلاعاتی و عدم اطمینانهای محیطی است، پرداخته میشود. در قسمت پایانی فصل نیز به پیشینه برخی از پژوهشها و مطالعات انجام شده پیرامون بررسی ارتباط بین مدیریت سود و عدم تقارن اطلاعاتی در شرایط عدم اطمینانهای محیطی در داخل و خارج از کشور پرداخته میشود.
بخش اول: مبانی نظری
۲-۱- سود
هدف از ارائه صورتهای مالی، ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقهبندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده از استفاده کنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمهای اقتصادی مفید واقع گردد)هیئت تدوین استانداردهای حسابداری ۱۳۸۱). سود گزارش شده در صورت سود و زیان یکی از عناصر کلیدی صورتهای مالی است. این رقم کمیتی است که قاعدتاًٌ باید نتیجه عملکرد یک واحد تجاری را در طی یک دورهی مالی معین نشان دهد. به دیگر سخن، استفاده از عنصر سود در مدلهای ارزشگذاری قیمت سهام و ارزیابی عملکرد بنگاههای اقتصادی، در عین این که بر مبنای منطق قیاسی توجیه پذیر است، با نتایج تحقیقات علمی نیز منطبق است و نتایج بسیاری از آنها موید این است که سود گزارش شده حاوی اطلاعاتی است که با ارزشگذاری قیمت سهام شرکتها مربوط است (ظریف فرد، ۱۳۷۸) .
یکی از اقلام با اهمیت صورتهای مالی سود میباشد که از آن تعاریف متعددی ارائه شده است، از جمله این تعاریف به شرح زیر:
سود یا زیان خالص عبارت است از تغییر در حقوق صاحبان سرمایه یعنی در خالص داراییهای یک واحد تجاری طی یک دوره مالی که از فعالیتهای انتفاعی و مستمر واحد تجاری و عملیات فرعی، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات، رویدادها و شرایط موثر بر واحد تجاری غیر از منبع صاحبان سرمایه ناشی شده، به دیگر سخن، سود یا زیان خالص فرایند کلیه تغییرات در حقوق صاحبان سرمایه طی یک دوره با استثنای تغییرات ناشی از سرمایهگذاری توسط صاحبان سرمایه و توزیع منابع بین آنان است (عالیور، ۱۳۷۰).
هدف اولیه از گزارش سود، تأمین و ارائه اطلاعات مفید برای افرادی است که بیشترین علاقه را به گزارشهای مالی دارند. اما تبیین هدفهای مشخصتر نیز، برای درک بهتر گزارشگری سود ضرورت دارد. یکی از هدفهای اساسی که با اهمیتترین هدف از دیدگاه تمامی استفادهکنندگان گزارشهای مالی محسوب میشود، ایجاد تمایز بین سرمایهگذاری و سود (منابع و جریانها)، به عنوان بخشی از فرایند توصیفی حسابداری است. هدفهای مشخص گزارش سود شامل موارد زیر است:
الف- استفاده از سود به عنوان معیاری برای اندازهگیری کارایی مدیریت.
ب- استفاده از مبالغ تاریخی سود برای پیش بینی آینده واحد انتفاعی و توزیع آتی سود سهام.
ج- استفاده از سود به عنوان معیاری برای اندازهگیری دستاوردها و همچنین نشانهای از تصمیمات آتی مدیریت (هندریکسون و بردا[۷]، ۱۹۹۴). تئوری، شیوه محاسبه و کاربرد سود همواره کانون توجه ادبیات اقتصاد، حسابداری و مالی قرار داشته است. در ادامه، مفهوم سود از هر دو دیدگاه اقتصادی و حسابداری مورد بحث واقع میشود.
۲-۲- سود اقتصادی و حسابداری
تعریف مفهوم اقتصادی سود عموماً به اقتصاددانی همچون هیکس (۱۹۳۹) نسبت داده میشود: هدف محاسبه سود در امور خاص این است که به مردم نشان دهیم چه مقدار آنها میتوانند مصرف کنند بدون آن که نیازمند شوند. به نظر میرسد سود یک فرد به عنوان حداکثر مقداری است که فرد میتواند در طول هفته مصرف کند و همچنان در پایان هفته به خوبی اول هفته که شروع کرده باشد. اگر چه تعریف هیکس بر سود فردی تاکید دارد، اما این مفهم میتواند به عنوان مبنایی برای تعیین سود تجاری با عوض کردن واژهی مصرف کردن با توزیع کردن قرار گیرد. بنابراین، سود تجاری تغییر خالص داراییها در نتیجه فعالیت تجاری در طول دورهی حسابداری خواهد بود. به عبارت دیگر، سود تجاری تغییر خالص داراییها به استثنای سرمایهگذاریهای مالکان و توزیع سود بین آنها است. لازم به ذکر است که این مفهوم تعیین سود از سود حسابداران با عنوان حفظ سرمایه نام گرفته است (کردستانی ۱۳۸۱). به طور کلی، از منظر اقتصادی سود به عنوان افزایش در رفاه تعبیر میشود. این تعریف از دیدگاه معنایی[۸] دارای تفسیر پذیری بالایی بوده و به دیگر سخن از قابلیت فهم زیادی برخوردار است.
سود حسابداری به بیان ساده بدین گونه تعریف میشود: تفاوت بین درآمد تحقق یافته ناشی از معاملات دوره و بهای تاریخی منقضی شده مربوطه. این تعریف بیانگر این است که سود حسابداری دارای پنج ویژگی میباشد:
۱- سود حسابداری مبتنی بر معاملات واقعی است که شرکت آنها را انجام داده است (سود حسابداری اصولاً از تفاوت درآمد فروش کالاها یا خدمات با هزینه های لازم برای انجام دادن این فروش بدست میآید). بر حسب سنت، حرفه حسابداری برای محاسبه سود از روش معاملاتی استفاده کرده است. این معامله یا داد و ستد میتواند درون سازمان یا برون سازمان باشد. معاملات آشکار یا برون سازمانی، در نتیجه کالاها یا خدماتی که شرکت از سایر واحدها میخرد یا به آنهامیفروشد انجام میشود و معاملات پنهان (درون سازمانی) به سبب استفاده یا تخصیص داراییها در درون شرکت انجام میشوند. معاملات برون سازمانی از آن جهت آشکار هستند که بر یک سری مدارک عینی استوار هستند. معاملات درون سازمانی بدان سبب پنهان هستند که بر مبنای مدارکی قرار دارند که چندان عینی نمیباشند.
۲- سود حسابداری بر مبنای فرض دوره زمانی، به عنوان یک امر بدیهی قرار دارد و به عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره زمانی مفروض یا مشخص اشاره دارد.
۳- سود حسابداری که بر مبنای اصل تحقق درآمد قرار دارد، ایجاب میکند که درآمد تعریف شود، آنرا اندازهگیری و شناسایی (ثبت) نمود. به طور کلی، اصل تحقق درآمد معیار یا آزمونی است برای شناسایی (ثبت) درآمد و در نتیجه شناسایی (ثبت) سود.
۴- سود حسابداری ایجاب میکند که اصل بهای تاریخی به صورت دقیق رعایت شود. یک دارایی تا زمانی که فروش تحقق مییابد بر مبنای بهای تمام شده ثبت میشود و در آن زمان هر نوع تغییری در ارزش شناسایی میشود.
۵- سود حسابداری ایجاب میکند که درآمدهای تحقق یافته دوره، در رابطه با هزینه های مربوط، متناسب یا ذیربط مورد توجه قرار گیرند. از این رو سود حسابداری بر مبنای اصل تطابق قرار دارد (ریاحی بلکویی، ۱۳۸۱).
۲-۳- پیشبینی سود حسابداری
بسیاری از سرمایهگذاران، پیشبینی سود آتی را به عنوان عامل تعیینکننده در پیشبینی توزیع سود سهام آینده به کار میبرند. بدیهی است که سود سهام مورد انتظار به نوبه خود نقش تعیینکنندهای در قیمتگذاری ارزش جاری سهام یا کل واحد تجاری دارد، از آنجا که پیشبینی سود برای سرمایهگذاران و تحلیلگران از اهمیت والایی برخوردار است.
۲-۴- پیشبینی سود
یکی از هدفهای حسابداری و تهیه صورتهای مالی، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیمگیری است. یکی از ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری، نیز سودمندی در پیشبینی است. معیار ارزش پیشبینی، احتمال وجود ارتباط بین رویدادهای اقتصادی مورد علاقه تصمیمگیرنده و متغیرهای پیشبینی کننده است. این مفهوم از مدلهای ارزشیابی سرمایهگذاری استخراج شده است. اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیمگیری سودمند باشد، باید امکان پیشبینی بعضی از رویدادهایی را فراهم کند که به عنوان دادههای ورودی مدلهای تصمیمگیری استفاده میشود. مدلهای تصمیمگیری را میتوان از طریق تئوریهای توصیفی، واکنش سرمایهگذاران و بازار به اطلاعات حسابداری شناسایی کرد. حسابداری یکی از اطلاعات اصلی مورد استفاده در این مدلها است (خالقی مقدم و رحمانی، ۱۳۸۲).
پیشبینی سود حسابداری و تغییرات آن به عنوان یک رویداد اقتصادی از دیرباز مورد علاقه سرمایهگذاران، مدیران، تحلیلگران مالی، پژوهشگران و اعتباردهندگان بوده است. این توجه ناشی از استفاده از سود در مدلهای ارزیابی سهام، کمک به کارکرد کارایی بازار سرمایه، ارزیابی توان پرداخت، ارزیابی ریسک، ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیشبینیهای سود در پژوهشهای اقتصادی، مالی و حسابداری است (شریعت پناهی و قاسمی، ۱۳۸۴).
پیشبینی سود حسابداری، میزان رشد و تغییرهای آن مورد علاقه سرمایهگذاران، مدیران، تحلیلگران مالی، پژوهشگران و اعتباردهندگان است. این توجه به دلیل استفاده از سود در مدل ارزیابی سهام (ارتباط مفروض بین سود و جریانهای نقدی)، کمک به کارکرد کارایی بازار سهام (ارتباط بین تغییرات سود و تغییرات قیمت سهام)، ارزیابی توان پرداخت (سود سهام، بهره و تعهدات)، ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روشهای حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیشبینیهای سود در پژوهشهای اقتصادی، مالی و حسابداری است (خالقی مقدم و رحمانی، ۱۳۸۲).
پیشبینی،عاملی کلیدی درتصمیمگیریهای اقتصادی است. سرمایهگذاران،اعتباردهندگان،مدیریت ودیگراشخاص درتصمیمگیریهای اقتصادی متکی به پیشبینی و انتظارات هستند. ازآنجایی که سرمایهگذاران وتحلیلگران مالی ازسودبه عنوان یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی شرکتهااستفاده میکنند،آنان تمایل به اندازهگیری میزان سودآوری آتی دارندتانسبت به نگهداری یافروش سهام خودتصمیمگیری کنند. آنان با پیشبینی سود،نسبت به وضعیتی که شرکت قضاوت میکنند. زیرادراصل تفاوت در این پیشبینیها است که تخصیص منابع سرمایه به بخشهاوواحدهای مختلف تجاری را تعیین میکند. این موضوع برای سرمایهگذاران بالقوه نیزاهمیت دارد. آنها باپیشبینی جریانهای نقدی وسودهای آتی،نسبت به سرمایهگذاری وتخصیص منابع سرمایه خود اقدام میکنند. به طور کلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش ومحتوای پیشبینی آن سنجیده میشود. ازاینروهرگونه پژوهش که توان حسابداری رابرای شناخت محتوای اطلاعات حسابداری،به ویژه ازنظرتوان پیشبینی افزایش دهد،به همان نسبت برای حسابداری مهم است وبه همین ترتیب برای زمینههای مربوط به حسابداری نظیرمدیریت امورمالی اهمیت دارد (علوی طبری و جلیلی، ۱۳۸۵).
۲-۵- سودمندی در پیشبینی
مفهوم سودمندی در پیشبینی، از مدلهای ارزشیابی سرمایهگذاری نتیجه میشود که هیئت استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه شماره یک مفاهیم حسابداری مالی آن را اینچنین تعریف میکند: کیفیت اطلاعات که به استفاده کنندگان کمک میکند. به صورت فزاینده، احتمال وقوع نتایج گذشته یا حال را برای پیشبینی به کار گیرند. هندریکسون وبردا (۱۹۹۴)، بر این باورند که اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیمهای سرمایهگذاری مربوط و مهم است، این اطلاعات باید در مدلهای تصمیمگیری توسط سرمایهگذاران بهکاربرده شود. بنابراین، این پرسش مطرح میشود که مدلهای تصمیمگیری سرمایهگذاران کداماند؟ برای پاسخ به این پرسش باید پژوهشهای انجام میشد تا رفتار سرمایهگذاران نسبت به دادههای حسابداری و همچنین مدلهای تصمیمگیری مطالعه شود. این مطالعات در دو دسته پژوهشهای حسابداری و همچنین نظریههای توصیفی رفتار سرمایهگذاران و عکسالعمل بازار دنبال شد. اما مهمترین مشکل این است که دانستههای سرمایهگذاران به اطلاعاتی محدود میشود که در اختیار آنان قرار میگیرد. به نظر میرسد تو نایی پیشبینی اطلاعات حسابداری، موضوع بسیاری از تصمیمهای آتی و تدوین استانداردها باشد.
۲-۶- تعداد دفعات پیشبینی سود توسط مدیران
سودیکی ازاقلام مهم واصلی صورتهای مالی است که توجه استفاده کنندگان صورتهای مالی رابه خودجلب میکند. سرمایهگذاران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان، تحلیلگران، دولت و دیگر استفادهکنندگان صورتهای مالی از سود به عنوان مبنایی جهت اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری، اعطای وام، سیاست پرداخت سود، ارزیابی شرکتها، محاسبه مالیات و سایر تصمیمات مربوط به شرکت استفاده میکنند (مشایخ و شاهرخی، ۱۳۸۶).