انواع همیاری را در کاشت و برداشت محصولات روستاییان از قبیل نشاء زدن، برنجکوبی و … مورد بررسی قرار داده است.
و کتاب دیگری که کمک زیادی به پیشرفت این تحقیق داشته کتاب «زمینه ها و شیوه های یاریگری در ایران» به نوشته حمید رضا کریمی درمنی است. در کلیات بخش یکم مینویسد: «از آنجا که همکاری و همیاری جزئی جدایی ناپذیر از زندگی اجتماعی است و در هر جامعه ای تحت تأثیر عوامل محیطی، اجتماعی، و فرهنگی به شکل های مختلفی پدیدار میشود لذا به درستی پدیدهای است اجتماعی با زمینه ها و ابعاد بسیار، ابعادی نظیر جامعه شناختی، اقتصادی، دینی و …»
در فصلهای مختلف به پیشینه و ریشه های همیاری و تعاون در جامعه بشری، نگرش ادیان به همیاری، تعاونی های سنتی در ایران و شیوه های یاریگری در جامعه شهری ایران و … پرداخته است. در فصل دهم با عنوان (شیوه های همیاری و یاری گری در جامعۀ شهری ایران) بیان می کند که «مطالعات اسنادی و میدانی نشان میدهد که در شهرهای تاریخی ایران همکاری و همیاری به صورت ساده و عملی از قدیمترین زمانها به شکلهای گوناگون وجود داشته و هم اکنون نیز علیرغم تحولاتی که در چند دهۀ اخیر در شهرها به وقوع پیوسته است، جلوههایی از آن در بین مردم در قالب وقف، مساجد، زورخانهها، گروه های خویشاوندی وجوددارد که براثر مداومت به صورت یک سنت نیکو و ارزش اجتماعی درآمده است؛ صندوقهای قرض الحسنه، مراسم گل ریزان از مصداقهای بارز آن است و به بررسی آنها نیز پرداخته است.
هدفهای پژوهش
هدف کلی: بررسی و شناخت شیوه های همیاری های اقتصادی در منطقه ۴ تهران» می باشد.
اهداف فرعی:
۱) شناسایی ابعاد الگوی همیاری اقتصادی خانوادگی؛
۲) تحلیل نقش ملاک سنتی در همیاری اقتصادی خانوادگی؛
۳) مطالعه نقش الگوی طبقه اقتصادی در همیاری اقتصادی خانوادگی؛
۴) بررسی نقش الگوی تحصیلی در همیاری اقتصادی خانوادگی؛
۵- توصیف نقش الگوی منطقه زندگی همیاری اقتصادی خانوادگی؛
سوالهای پژوهش
عمده ترین سوالاتی که در این تحقیق ذهن محقق را به خود مشغول داشته و سعی شده است که به آنها پاسخ داده شود. عبارتند از:
-
- آیا در همیاریها تقسیم کار وجود دارد؟
-
- آیا این همیاریها در حل مشکلات مادی و معنوی موثر هستند؟
-
- میزان همیاری در بین افراد ساکن در منطقه ۴ تهران چقدر است؟
-
- آیا افراد مددجو ملزم به جبران همیاری در برابر یاری دهندگان هستند؟
-
- همیاریها در بین چه گروه های سنی صورت می گیرد؟
-
- آیا بین همیاری و پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده رابطه ای وجود دارد؟
تعریف مفاهیم
همیاری: به معنای یکدیگر را یاری کردن و توفیق خود را در گرو موفقیت دیگران دانستن است. اصل در اینجا تقابل یا کمک متقابل است، و مترادف با تعاون می باشد در همیاری حداقل دو عامل کنش وجود دارد، یاری گر و یاری گیرد(رستگار، ۱۳۸۷).
نقش این دو ثابت نیست به اصطلاح باید عمل بخشش صورت گیرد و جبران نشود سپس همواره انتظار کمک و یاری وجود دارد.
خانواده: مرکب از افرادی است که بر اساس ازدواج، خویشاوندی یا پذیرش فرزند به دور هم جمع می شوند اجزاء این خانواده عبارتند از زن و شوهر، والدین و فرزندان، خواهران و برادران و گاهی خدمتکاران(سیف، ۱۳۸۶).
به این ترتیب علاوه بر اینکه به افراد و عوامل تشکیل دهنده آن اشاره دارد. روابط بین آنها که شامل جریانهای مادی، معیشتی، روحی و اخلاقی، حیات فردی و اجتماعی انسانها است مورد توجه می باشد.
لذا می توان گفت که خانواده علاوه بر اینکه خواستگاه اعضاء خویش است پناهگاه آنها نیز تلقی می گردد.(فربد، ۱۳۸۳، ۱۶۷)
اقتصاد: علم مربوط به بررسی چگونگی تولید،توزیع و مصرف کالاها و همچنین علم مربوط به بررسی نتایج این گونه فعالیتها است.
علم اقتصاد، علم بررسی ثروت است و همینطور علمی است که هدف آن مطالعه در بهزیستی انسان است.(دولتشاهی،۱۳۷۰، ۲۰).
صندوق قرض الحسنه
از نظر لغوی تعریف و مضمون صندوقهای قرضالحسنه مردمی یعنی خواستن چیزی خواه پول و خواه غیر پول (که معمولاً پول میباشد) در چارچوب ارتباط نیکو اخلاص در معاشرت و داد و ستد با دیگران و در نهایت واپس دادن آن. (کریمی درمنی، ۱۳۸۹، ۲۰۹)
خصوصیات، ویژگیها و مزایایی را که میتوان برای صندوقهای قرض الحسنۀ مردمی اعم از خانوادگی، محلی برشمرد عبارتند از:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۱- خود جوش بودن صندوقهای فامیلی و محلی
۲- مزایای اقتصادی
۳- احیای سنت صله رحم
۴- دستگیی افراد نیازمند در بین اقوام و محله
۵- تقویت بنیان های دوستی و مودت بین افراد خانواده
۶- تقویت روح تعاون و همیاری
به طور کلی می توان گفت که اساس کار صندوق های قرض الحسنه، خانوادگی، محلی، اعتماد افراد به یکدیگر است و در پرتو این اعتماد است که کارکرد اصلی این نوع صندوقها همیاری تحقق پیدا میکند.
گفتنی است از آنجا که یاری گریها متناسب با زمان خود شکل میگیرد، لذا امروزه صندوقهای قرض الحسنۀ مردمی جای واره را گرفته است به بیان دقیق تر روح همیاری در وارههای شیر، در واره های پول دمیده شده است.
پایگاه اقتصادی- اجتماعی:
آلن بیرو در فرهنگ علوم اجتماعی بیان می دارد که پایگاه اجتماعی عبارت است از یک سازه ذهنی و ارزیابی آن با کاربرد معیارهای ارزشی- اجتماعی و رایج در جامعه صورت می گیرد. سن، جنس، وضع اجتماعی-حرفه ای و محیط اولیه تعیین کننده پایگاه هایی متفاوتند (ساروخانی، ۳۸۱، ۱۳۷۵).
و در تعریف پایگاه اقتصادی می گوید: پایگاه اقتصادی که مشخصه آن ماهیت درآمد و حجم آن است در تعریف پایگاه اجتماعی کافی نیست و معمولا عواملی چون خاندان، فرهنگ،نژاد ، دین و … .موجبات تفویض اعتباری به رسمیت شناخته شده از طرف جامعه را فراهم می سازد(همان).
وضعیت جغرافیایی شهر تهران
شهر تهران از نظر جغرافیایی در ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقه خاوری و ۳۵ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۴ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته وارتفاع آن در جنوب ۱۱۰۰ در نواحی مرکزی ۱۲۰۰ و در شمال ۱۷۰۰ متر است(اطلس گیتاشناسی شهر تهران،۱۳۸۶: ۶).
این شهر در دشتی نسبتاً هموار واقع شده که شیب آن از شمال به جنوب است و به وسیله رودخانه کرج در باختر و رودخانه جاجرود در خاور همراه با رودهای فعلی جعفرآباد یا دربند، دارآباد(شاه آباد)، درکه و کن که همگی از شمال به جنوب جریان دارند، مشروب می گردد. رود کرج در غرب محدوده جغرافیایی تهران بزرگ و در ۴۰ کیلومتری مغرب تهران جریان دارد. این رود پرآب ترین رود مرتفعات جنوبی البرز در شیب جنوبی منطقه چالوس از کوه معروف به کلون بسته سرچشمه می گیرد و از گچسر رو به جنوب سیر کرده در پل خواب قوسی به طرف جنوب غربی زده و پس از عبور از بیلقان و کرج تغییر مسیر داده و به طرف جنوب شرقی متوجه می گردد و پس از پیوستن رودشور بدان و عبور از رباط کریم به مسیله ختم می شود. طول رود کرج در حدود ۲۲۰ کیلومتر و دبی ۴۳ متوسط آن ۱۷ متر مکعب در ثانیه است. دشت تهران محدوده وسیعی برابر ۱۰۰۰ کیلومتر مربع دارد که از منتها الیه شمالی تا جنوبی حداکثر تا ۴۰ کیلومتر مربع و از منتها الیه شرقی تا غربی حداکثر تا ۷۰ کیلومتر مربع می باشد. رود جاجرود در شرق محدوده جغرافیایی تهران بزرگ جریان دارد. این رودخانه پس از مشروب ساختن دشت ورامین در جهت جنوبی به مسیر خود ادامه می دهد و در ۲ کیلومتری به جنوب شرقی(سالاریه) یا دبی متوسط معادل ۵/۶ متر مکعب در ثانیه به رود کرج ملحق می شود. دشت تهران به طور کلی دارای آب و هوای گرم و خشک است و فقط نواحی شمالی آن که در دامنه های کوهستان البرز واقع است، اندکی معتدل و مرطوب است. هوای تهران در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل و گاه سرد است. حداکثر دمای ثبت شده حدود ۵/۴۲ درجه سانتی گراد و حداقل آن ۵/۲۰ درجه سانتی گراد و متوسط سالیانه آن از ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر است. گستره تهران از نظر ناهمواری و زمین شناسی از شمال به جنوب آن به چهار بخش تقسیم می گردد که شامل:
الف- بلندی های البرز
ب- چین های کناری البرز