بیماران واجد شرایط در ابتدا بصورت تصادفی در یکی از دو گروه مطالعه قرار گرفتند. رژیم شناس با مشارکت پزشک معالج پس از بررسی واجد شرایط بودن بیمار برای ورود به مطالعه بسته ها (که شامل ساشه های حاوی پودر شنبلیله به میزان ۵ گرم برای بالغین در هر ساشه و به تعداد ۶۰ عدد ساشه در هر بسته بوده که مورد نیاز مصرف فرد در طول مطالعه می باشد)را در اختیار افراد گروه مداخله قرار داده و توصیه های لازم تغذیه ای و توصیه به انجام فعالیت فیزیکی به فرد بیمار صورت پذیرفت و شماره بسته مربوطه را با شماره بیمار ثبت می نمودند در مورد گروه کنترل پس از اینکه افراد گروه کنترل بصورت تصادفی از بین بیماران واجد شرایط مشخص شدند به آنها تنها توصیه های تغذیه ای لازم و توصیه به انجام فعالیت فیزیکی صورت گرفت.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تعداد نمونه برای هر گروه طبق فرمول زیر و بر اساس مقاله Snaker و همکاران برای HDL, LDL , TG و کلسترول حجم نمونه محاسبه شد که بالاترین حجم نمونه برای کلسترول بدست آمد (Snaker et al., 2006).
تعداد نمونه۴۰نفر به شرح ذیل
S=10 mg/dl ,d=10 mg/dl ,α =۰٫۰۵ ,β =۰٫۲
تعداد نمونه با توجه به فرمول مقابل در هر گروه ۱۶ نفر می باشد که با در نظر گرفتن ریزش نمونه تعداد افراد هر گروه را به ۲۰ نفر گرد نمودیم. و با در نظر گرفتن دو گروه ۲۰ نفره در نتیجه تعداد کل نمونه مداخله مطالعه ۴۰ نفر می باشد.
۳-۵ روش گرد آوری داده ها:
اطلاعات دموگرافیک بیماران از طریق چک لیست اولیه که جهت افراد در بدو ورود به مطالعه تکمیل می شد و داده های آزمایشگاهی و آنتروپومتریک با اندازه گیری در ابتدا و انتهای مطالعه انجام گرفتند.
۳-۶ ابزار گردآوری داده ها :
میزان کلسترول توتال HDL,TG, و FBS با روش CHOD – PAP Enzymatic colorometric و LDL محاسبه گردید. تستهای فوق با دستگاه Premium Biolis 24i همگی با کیتهای شرکت پارس آزمون ساخت ایران انجام شد.
میزان پروفایل های چربی همچنین قند خون ناشتا کلیه بیماران قبل از مطالعه اندازه گیری شد. پس از هشت هفته از شروع مطالعه کلیه آزمایشها و اندازه گیری های فوق تکرار شد و نتایج حاصل با مقادیر اولیه مقایسه شد.
همچنین داده های دموگرافیک نیزدر چک لیست هایی که برای افراد شرکت کننده در ابتدای ورود به مطالعه فراهم شده بود، گردآوری شد.نمونه چک لیست در قسمت پیوستها می باشد.
۳-۷ روش تجزیه و تحلیل داده ها :
با بهره گرفتن از نرم افزار۱۷ SPSS داده ها تجزیه شد. متغیرهای عددی به صورت میانگین و انحراف معیار و متغیر های کیفی به صورت تعداد و در صد بیان شد. برای مقایسه دو گروه در مورد متغیر های کمی از تست های آماری Paired t-testیا من ویتنی استفاده شد و برای مقایسه متغیرهای کیفی از کای اسکوار استفاده شد. در مورد بررسی تغییرات هر گرو ه از آزمون t زوجی و Wilcoxanاستفاده شد. در تمامی آزمونها میزان p کمتر از ۰۵/۰ به عنوان سطح معنی داری تلقی شد.
۳-۸ مکان و زمان مطالعه :
این مطالعه از پاییز سال ۱۳۹۲ تا تابستان سال ۹۳در بیمارستان بعثت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نهاجا ) واقع در شهر تهران صورت گرفت. نمونه ها از بین مراجعین به این بیمارستان بودند که پس از واجد شرایط بودن و رضایت از شرکت در مطالعه ،وارد مطالعه شدند.
۳-۹ محدودیت های پژوهش :به علت تلخ بودن پودر دانه شنبلیله و در عین حال طولانی بودن زمان مداخله برخی از افراد در ابتدا و در حین مطالعه از همکاری انصراف دادند .
۳-۱۰ ملاحظات اخلاقی :
کلیه افراد رضایتنامه کتبی ورود به طرح را امضا کردند. با توجه به اینکه در این طرح افرادی وارد شد ند که سطح چربی خون آنها واجد شرایط دریافت داروهای کاهنده چربی های خون نبود و باید با تغییر شیوه زندگی میزان افزایش چربی خون خود را کاهش می دادند در این زمینه به کلیه آنها توصیه های مربوط به تغییر شیوه زندگی انجام شد. این تغییرات شامل فعالیت فیزیکی مناسب (لازم است حداقل پنج روز در هفته، هر روز نیم ساعت پیاده روی تند و یا ورزشهای ایزوتونیک و هوازی مثل شنا، دو، دوچرخه سواری و … داشته باشد)، ترک سیگار، رژیم غذایی مناسب (کاهش مصرف غذاهای حاوی چربیهای اشباع، مصرف ماهی حداقل هفته ای ۳ بار، مصرف سبزیجات، میوه جات، حبوبات و لبنیات کم چربی به مقدار زیاد ) بود.پروتوکل این طرح قبل از شروع ، مداخله به تایید کمیته اخلاق پزشکی دانشگاه با شماره ۵۹۵۹/۲۰/د مورخه ۲۴/۴/۱۳۹۲قرار گرفت. این طرح در سامانه کارآزمایی بالینی ایران (IRCT) با شماره IRCT2013111815452N1 مورخه ۲۹/۱۰/۱۳۹۲ ثبت گردیده است.
۱۳-۱۱ تعریف واژه ها :
-
- سن, بر اساس شناسنامه, سال
-
- جنس, بر اساس فنوتیپ انسان ها به دو تیپ مرد/زن
-
- تریگلیسرید, نوع چربی خون,شکلی از چربی در جریان خون که بوسیله شیلو میکرون از روده جذب و با کمک لیپو پروتئینهای با دانسیته خیلی کم VLDL و مقداری هم لیپو پروتئینهای با دانسیته کم LDL منتقل می شود. واحد اندازه گیری برحسب mg/dl (Pagana & Pagana, 2010).
-
- کلسترول, نوع چربی خون، چربی اصلی که باعث بیماریهای آرتریو اسکلروتیک عروق می شود، همچنین برای تولید ویتامینD ، استروئید ها،هورمونهای جنسی،اسیدهای صفراوی و غشای سلولی لازم است.واحد اندازه گیری برحسب میلی گرم/دسی لیتر mg/dl (Pagana & Pagana, 2010).
-
- LDL) Low Density lipoprotein(کلسترول, نوع چربی خون, لیپو پروتئین با وزن مخوص کم و غنی از کلسترول بوده و کلسترول آن در بافت
های محیطی رسوب کرده و آتروژنیک می باشد. ناقل کلسترول از کبد به بافت ها است. واحد اندازه گیری بر حسب mg/dl (Pagana & Pagana, 2010)
- LDL) Low Density lipoprotein(کلسترول, نوع چربی خون, لیپو پروتئین با وزن مخوص کم و غنی از کلسترول بوده و کلسترول آن در بافت
-
- HDL) High Density Lipoprotein(کلسترول, نوع چربی خون, لیپو پروتئین با وزن مخصوص بالا و ناقل کلسترول از اندام ها به کبد می باشد. واحد اندازه گیری ان میلی گرم/دسی لیتر mg/dl (Pagana & Pagana, 2010)
-
- سیگار, مصرف سیگار
-
- سابقه بیماری عروق کرونر در سنین پایین در خانواده, کمتر از ۵۵ سالگی در جنس مذکر درجه اول و در جنس مؤنث کمتر از ۶۵ سالگی
فصل چهارم : یافته ها
یافته ها :
افراد مورد مطالعه ۴۹ نفر بودند که شامل۲۴ نفر در گروه مداخله ( ۱۷ مرد و ۷ زن) و ۲۵ نفر در گروه کنترل ( ۱۷ مرد و ۸ زن) بودند. میانگین سن افراد شرکت کننده در مطالعه ۶۶/۱۱ ± ۶۵/ ۳۷ سال بود ( گروه مداخله ۷۳/۱۱ ± ۲۲/۳۷ سال و گروه کنترل ۷۹/۱۱± ۰۸/۳۸سال ). اختلاف معنی داری بین دو گروه در ابتدای مطالعه از نظر سن Tchol, TG, LDL, FBS, و نسبت های آتروژنیک Tchol/HDl, LDL/HDL وجود نداشت (جدول شماره ۱) .
یافته ها حاکی از کاهش معنی داری در میزان FBS , TG , TChol , LDL افراد گروه مداخله طی مطالعه بودFBS(p=0.04),TG(p=0.042), Tchol(p=0.003) و LDL(p=0.013) در حالیکه تغییرات معنی داری در این شاخص ها گروه کنترل حاصل نشد.(p>0.05) همچنین میزان HDL افراد درهیچیک از دو گروه در طی مطالعه تغییر معنی داری نداشت.(به ترتیب در گروه مداخله ۰٫۶۵۵ p=و در گروه کنترل p=0.460) .
نسبتهای LDL/HDL و Tchol/HDL در ابتدا و انتهای مطالعه برای کلیه افراد شرکت کننده محاسبه گردید ، تغییرات نسبتهای فوق در هر دوگروه مداخله و کنترل درطول مطالعه معنی دار نشد.(p>0.05) نتایج حاصل از آزمونهای آماری آزمایشگاهی در جداول ۲ و۳ آمده است.
جدول شماره۱: مقایسه دو گروه در ابتدای مطالعه تاثیر مصرف خوراکی پودر تخم شنبلیله بر پروفایل لیپیدی | |||
مداخله | کنترل | P value |