از طریق جذب سپردههای مدتدار، که منابع وکالتی نامیده میشوند.
در عصر حاضر، به دلیل وجود رقابت بین بانکها و مؤسسات مالی برای جذب بیشتر منابع، تسلط بر مؤلفه های مؤثر بر تجهیز منابع مالی اهمیت ویژهای یافته است. جذب منابع مالی علاوه بر اینکه مهمترین رسالت بانک میباشد، تأثیر مهمی در تنظیم صحیح گردش پول و استقرار یک نظام پولی و اعتباری صحیح و متناسب با برنامههای بلندمدت و کوتاه مدت کشور دارد (هدایتی، ۱۳۸۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

موفقیت یا عدم موفقیت بانک را به دور از عملکرد مدیران نمیتوان تصور نمود. بانکی میتواند موفق باشد که از مدیران شایسته، ابزارهای متنوع و امکانات و پتانسیل موجود خود در راستای پیروزی مجموعه بهره مند شود. عواملی که منجر به توفیق بانک میشوند، استفاده از فناوری اطلاعات، بازاریابی، مشتری مداری به معنای واقعی آن و پرهیز از یدک کشیدن این شعارهاست. مدیران بانک باید توانایی تشخیص فرصتهای جدید بازار را داشته باشند و برای رسیدن به این توان، حتما کارشناسان و متخصصان ویژه و حرفهای باید در خدمت مجموعه باشند. بانکها با بهرهمندی از مدیران شایسته و منابع انسانی تحصیل کرده، میتوانند ارتباط دایمی با مشتریان و بازار داشته باشند و با ایجاد تغییرات و تحولات، جامعه را زیر ذره بین قرار دهند.
در نظام نوین مدیریت، سه بعد استراتژی، تأیید تمرکز و سازمان وجود دارد. این استراتژی است که متعاقباً به سطوح عملیاتی مانند عملکرد بازار، رضایت مشتریان، عملکرد اجتماعی، اعتماد و پذیرش، عملکرد محیطی، مالی و اهداف و نتایج آن منتهی میشود. برخی از بانکها توانستهاند با بکارگیری اینگونه سیاستها، در جایگاه برتر نظام بانکداری کشور قرار گیرند.
۲-۲-۱۸ -مدل عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانکها
درا ین بخش با تکیه بر نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام شده، به ارائه مواردی جهت بهبود عملکرد بانکها پرداخته خواهد شد.
۱) تجهیز منابع پولی در بانکداری نوین:
تجهیز منابع پولی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد و داد و ستد و مبادله کالا را شروع کرد، آغاز شد و همواره اصلیترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بدین ترتیب، بانکها سپردههای مازاد در دسترس مردم را جمعآوری میکردند و با دادن وام به افراد نیازمند، وظیفه سنتی خود، یعنی واسطهگری را میان سپرده گذاران و وام گیرندگان ایفا میکردند. در عصر حاضر، مؤسسات مالی و بانکها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی در محصولات و خدمات خود دارند و با خدمات ساده و ساختار سنتی بانکداری واسطهگری نمیتوانند در عرصه های جهانی به تجهیز منابع بپردازند.
در بانکداری نوین، بانکها در زمینه های مالی غیربانکی خدمات متعددی را به مشتریان ارائه میدهند و ارائه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایه گذاری، انجام امور بیمه و مسکن و تولید باعث شده است تا منابع جدیدی به سوی بانکها سرازیر شود. در واقع، در بانکداری نوین، بخش عمدهای از منابع از طریق فعالیتهای غیربانکی به دست میآید(اکرامی، ۱۳۸۹).
۲-۲-۱۹- مؤلفه های افزایش قدرت بانکها در جذب منابع مالی
۲-۲-۱۹-۱- (فناوری) اطلاعات و ارتباطات:
در بخش بانکداری، نوآوریهای جدید مانند پول الکترونیکی، پایانه های انتقال، دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی و بانکداری اینترنتی لحظهای، تحول عظیمی را در این بخش ایجاد کردهاند و باعث ارتقای کارایی، بهره وری، سرعت در برقراری ارتباطات و کاهش هزینه های عملیاتی برای بانکها شدهاند.
لذا بانکها برای کسب مزیت رقابتی در عرصه های بازارهای مالی برای جذب منابع مالی باید از بانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده کنند. در ایران مهمترین چالشی که بانکداری الکترونیکی با آن روبروست، نبودن فرهنگ استفاده از این تکنولوژی و حاکم بودن تجارت سنتی میباشد که میتوان با اشاعه چنین فرهنگهایی روند رو به رشدی را برای توسعه بانکداری مهیا نمود.
۲-۲-۱۹-۲-مهارتهای نیروی انسانی:
در بانکها و مؤسسات مالی، بیشتر خدمات توسط نیروی انسانی ارائه میشود و تجهیز منابع در سطح استانداردهای جهانی، مستلزم داشتن کارکنانی ماهر و آموزش دیده است. در بعد فنی، کارکنان باید توانایی استفاده از تکنولوژی جدید را داشته باشند و در شغل خود حرفهای باشند، در بعد انسانی هم کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان در تعامل و ارتباط باشند و در بعد ادراکی نیز نیروی انسانی شاغل باید به شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل منمودارات مشتریان بپردازد.
۲-۲ -۱۹-۳-تنوع خدمات بانکی:
بانکها برای ارائه خدمات نوین و محصولات جدید، نیاز به بازاریابی نوین علمی دارند.
شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها، با بازاریابی نوین امکان پذیر است. در بانکداری نوین، بانکها برای شناسایی مشتریان و نیازهای آنها دست به بازاریابی تک به تک و بازاریابی براساس پایگاه داده ها میزنند. بازاریابی تک به تک، یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک تک مشتریان. امروزه به دلیل بهره گیری از فناوری رایانه ای، بازاریابی تک به تک در مقیاس وسیعی قابل اجرا و اقتصادی است. تکنولوژی پایگاه داده ها نیز این امکان را به بانکها میدهد که رد تک به تک مشتریان خود را دنبال کنند. بانک فورتیس^[۴۸] که بزرگترین بانک بلژیک است، دارای یک پایگاه داده های غنی است که اطلاعات مشتریان در آن وجود دارد. استفاده بانکها از تکنولوژی جدید داده ها به آنان این امکان را داده است که در بازاریابی، موفقیت بیشتری کسب کنند؛ بنابراین، با بازاریابی مناسب و علمی، میتوان استراتژیهایی را به کاربرد که محصول مناسب را در زمان مناسب با ابزاری مناسب به مشتری ارائه دهد. قطعاً بدون بازاریابی و شناسایی نیازهای متنوع مشتریان، تجهیز منابع مالی مطابق استانداردهای جهانی امکان پذیر نخواهد بود.
یکی دیگر از چالشهایی که بانکداری ایران با آن روبروست، نداشتن بازاریابی بانکی مناسب است. این نقصان منجر به ارائه خدمات مشابه و یکنواخت بدون توجه به نیازها و خواسته های مشتریان میشود.
۲-۲-۱۹-۴-کیفیت خدمات بانکی:
خدماتی باکیفیت هستند که بتوانند نیازها و خواسته های مشتریان را برآورده نمایند.
اگر خدمتی انتظارات مشتریان را برآورده سازد و یا فراتر از آن باشد، دارای کیفیت است. سازمانهایی که به صورت مستمر خدمات با کیفیت ارائه میدهند و به حفظ و نگهداری مشتری اهمیت میدهند، سازمانهایی مشتری مدار هستند.
شاید حفظ و نگهداری مشتری، یکی از مهمترین معیارهای سنجش کیفیت باشد.
در بانکها و مؤسسات مالی، عوامل متعددی بر کیفیت خدمات بانکی تأثیر میگذارند، از جمله میزان نرخ بهره بانکی، سیستمهای نظارتی و رسیدگی به شکایات، اطلاع رسانی دقیق به مشتریان، سرعت و دقت خدمات ارائه شده، انجام به موقع تعهدات توسط بانک، ادب و تواضع کارکنان در برخورد با مشتریان و رازداری و محرم اسرار بودن کارکنان در خصوص اطلاعات مشتری که همگی باعث جذب بیشتر منابع مالی میشوند.
۲-۲-۲۰-رضایت مشتریان از کارکنان بانک:
کارکنان، مهمترین سرمایه هر سازمان میباشند و در واقع، کارکنان پل ارتباطی بین سازمان و مشتریان هستند. سازمانها با بهره گرفتن از کارکنان، به مشتریان خدمات کیفی ارائه مینمایند و رضایت مشتری را جلب میکنند. بانکها و مؤسسات مالی نیز منابع مالی مورد نیاز خود را با مهمترین ابزارشان، یعنی کارکنان از مشتریان اخذ میکنند. وجود و بقای یک بانک بستگی به مشتریان آن بانک دارد، اگر مشتریان نباشند، بانکی نیز وجود نخواهد داشت و مهمترین مشتریان یک بانک، مشتریان داخلی آن، یعنی کارکنان بانک میباشند. بیشتر مشتریان بانکها به دلیل بیتوجهی و بیتفاوتی کارکنان با بانکها قطع ارتباط میکنند.
بدیهی است که رضایت مشتریان بانکها، به کیفیت خدمات دریافتی کارکنان بانک بستگی دارد و قابلیت خدمات رسانی کارکنان نیز به کیفیت خدمات داخلی سازمان وابسته است. کیفیت خدمات داخلی نیز به معنی رضایت کارکنان از خدمات دریافتی از سازمان است.
۲-۲-۲۰-۱-مطلوبیت محیط داخلی بانک:
یک محیط خوب، میتواند بر رشد ارزشهای کارکنان و افزایش توان و بهره وری آنان اثرگذار باشد. با متنوع شدن فعالیتهای بانکی، سازماندهی محیط کار و ایجاد محیطی آرام و بهره ور در سازمانها به صورتی که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی انسانی، شادابی آنها، کاهش افسردگیها، رشد خدمات مثبت و در نهایت دستیابی به بهره وری مورد نظر شود، ضروری به نظر میرسد. در بانکداری نوین، این امر از دغدغه های مدیران اجرایی و مدیران ارشد بانکها میباشد. بانکها برای جذب بیشتر منابع مالی مشتریان میبایست به محیطهای کاری مناسب که دارای شاخصهای محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی و اجتماعی باشد، مجهز شوند.
۲-۲-۲۰-۲-مطلوبیت محل استقرار مکانی بانک:
باتوجه به افزایش و شدت رقابت، ارائه خدمات در مکان و محلهای مورد نظر مشتریان، عامل تعیین کننده در جذب و نگهداری مشتریان است. به همین دلیل، امروزه بانکها و دیگر سازمانهای خدماتی به ایجاد شعب در مناطق مختلف پرداختهاند تا ضمن ارائه خدماتی بهتر، حوزه وسیعتری را تحت پوشش قرار دهند. مکان استقرار شعب بانکها و مؤسسات مالی، محرکی مهم در جذب مشتریان است و بازاریابان بانکی باید آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند؛ بنابراین، بانکها برای احداث شعب نیاز به ارزیابی علمی و امکان سنجی دقیق دارند و برای اماکن فعلی نیز باید بازاریابی بانکی به عمل آید. واقع شدن شعب یک بانک در فاصله مکانی و زمانی مناسب، استقرار شعب یک بانک در اماکن مهمی مانند شهرکهای صنعتی و مسکونی و اماکن تجاری و استقرار شعب در نزدیکی پارکینگهای عمومی، از جمله پارامترهایی هستند که بر سپرده گذاری مشتریان در بانکها تأثیر میگذارند.
۲-۲-۲۰-۳-استفاده از شاخصهای CAMEL:
واژه CAMEL که به عنوان نام اختصاصی یک شاخص بکار رفته، یک واژه مرکب از حروف اول این کلمات است: سرمایه^[۴۹] ، دارایی^[۵۰]، مدیریت^[۵۱]، درآمد^[۵۲]، نقدینگی^[۵۳]. بانک توسعه آسیایی، بانک توسعه آفریقایی، بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو بانک) و بانک جهانی نیز از شاخصهای مذکور برای سنجش فعالیت بانکها و مؤسسات مالی استفاده مینمایند.
بانک فدرال رزرو آمریکا بانکهای تحت نظارت خود را با بهره گرفتن از شاخصهای زیر که هر یک ناظر بر جوانب مختلف سلامت بانک میباشد، در مقیاس یک تا پنج ارزیابی میکند.
رتبه یک، بالاترین رتبه (قوی ترین عملکرد) و رتبه پنج، پایین ترین رتبه (ضعیف ترین عملکرد) است. درجه اعتبار، سودآوری و نقدینگی، از جمله مهمترین معیارها برای تعیین شایستگی و سنجش فعالیت یک بانک است. به همین منظور از سال ۱۹۸۸ کمیته نظارت بر بانکداری بازل (نهاد بین المللی نظارت بانکی که مرکب ازنمایندگان ارشد بانکهای مرکزی تعدادی از کشورهای صنعتی دنیا، از جمله کشورهای زیر است: آلمان، انگلستان، ایتالیا، فرانسه، آمریکا، سویس، سوئد، ژاپن و کانادا. مقر این نهاد در شهر بازل سویس قرار دارد و هر سه ماه یکبار جلسات آن تشکیل میشود.) نیز بکارگیری شاخصهای CAMEL را برای ارزیابی نهادهای مالی لازم دانسته است. اجزای این شاخصها عبارتند از: (بهرامی۱۳۸۹).
۲-۲-۲۰-۳-۱- کفایت سرمایه^[۵۴]:
بانک ناگزیر میباشد که سطح معقولی از سرمایه را نگهداری نماید.
کمیته بازل حداقل مقدار نسبت کفایت سرمایه برای بانکهای کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی را هشت درصد در نظر گرفته، اما برای بانکهای کشورهای آسیایی به علت ضعیف بودن سیستم نظارتی اعتباری، حداقل این نسبت را ۱۲ درصد اعلام کرده است.
۲-۲-۲۰-۳-۲-کیفیت داراییها ^[۵۵]:
کیفیت داراییها در بانکها مستقیماً با عملکرد مالی آنها در ارتباط است. ارزش تسهیلات، وابسته به ارزش نقد شدن وثایق آن است، در حالی که ارزش سرمایه گذاریها وابسته به ارزش بازار است. از بانک انتظار میرود که از داراییهای با ثبات در پرتفوی خود استفاده نماید و برای کاهش ارزش داراییهای خود یک برنامه زمان بندی شده و ذخایر مناسب برای جبران ارزش آن در نظر بگیرد.
۲-۲-۲۰-۳-۳-کیفیت مدیریت^[۵۶]:
ارزیابی کیفیت مدیریت، میزان هزینه هر واحد پولی را که تسهیلات داده میشود، نشان میدهد. لذا کاهش آن منجر به افزایش کارایی و سودآوری نهادهای مالی میگردد. عملکرد چهار شاخص دیگر عناصر CAMEL وابسته به نحوه بصیرت، توانایی، هوشیاری، حرفهای بودن، درستی و بینقص بودن و شایستگی مدیریت نهادهای مالی است. با توجه به اینکه نقش مدیریت در موفقیت هر نهادی تعیین کننده است، عموماً کیفیت مدیریت وزن بیشتری نسبت به سایر شاخصهای عناصر CAMEL در ارزیابی نهادهای مالی دارد. شاخص زیر میزان کارایی در پرداخت تسهیلات را بر حسب مقیاس پول نشان میدهد(عباسقلیپور، ۲۴:۱۳۸۹)
۲-۲-۲۰-۳-۴-درآمدها ^[۵۷]
کیفیت و روند تحصیل درآمدها در یک نهاد مالی، ارتباط زیادی با چگونگی مدیریت داراییها و بدهیها در آن نهاد دارد. کسب درآمد در یک نهاد مالی، باید سودآور باشد، به نحوی که از رشد داراییها حمایت کند و قابلیت اندوختهسازی در سازمان را بالا برد تا منجر به افزایش حقوق سهامداران گردد. عملکرد درآمدی خوب منتهی به افزایش اطمینان سپردهگذاران، سرمایهگذاران، وامدهندگان و بخش عمومی نسبت به مؤسسه خواهد شد(بهرامی۱۳۸۹).
۲-۲-۲۰-۳-۵- نقدینگی^[۵۸]
کنترل نقدینگی از مسؤولیتهای مهم مدیریت بانک است. استفاده از وجوه کوتاه مدت در سرمایهگذاریهای بلند مدت، بانک را با این ریسک مواجه مینماید که دارندگان حسابهای سرمایهگذاری ممکن است متقاضی دریافت وجوه خود باشند و این نکته بانک را مجبور به فروش داراییهای خود نماید.
بانک میبایست نقدینگی کافی برای پاسخگویی به تقاضای سپرده گذاران و وام دهندگان داشته باشد تا اطمینان عمومی را نسبت به خود جلب نماید. بانکها نیازمند داشتن سیستم مدیریت دارایی و بدهی اثربخش میباشند تا بتوانند عدم انطباق سررسید در داراییها و بدهیها را حداقل و بازگشت آنها را بهینه نمایند. همچنین نقدینگی با سودآوری رابطه معکوس داشته، بنابراین، نهادهای مالی باید بین نقدینگی و سودآوری تعادل مناسبی را برقرار کنند.
۲-۲-۲۱-مدیریت ریسک