-
- تجویز مایعات داخل وریدی ( وقتی که تغذیه دهانی محدود باشد)
-
- تزریق فراورده های خونی
-
-
-
- تجویز دارو ( چه به شکل مداوم و چه به طور متناوب )، استفاده بعنوان پیشگیری برای بسیاری از اقدامات و روش های تهاجمی و برای بیمارانی که از نظر علائم حیاتی بی ثبات هستند .(۷، ۹،۱۰).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
-
-
- احیاء مجدد حجم داخل عروقی از دست رفته و در صورت لزوم استفاده از دارو و خون (۷،۹ ،۱۰).
جهت جاگذاری کاتتر وریدی باید از کاتتر مناسب استفاده کرد بنابراین شناخت درست انواع کاتتر ضروری به نظر می رسد . کاتتر های محیطی دارای انواع مختلفی هستند که می توان به:
کاتترهای محیطی کوتاه[۲]
-
- کاتتر محیطی کوتاه در اندازه های گوناگون(برای مثال ۲۷-۱۴)، بال دار و یا بدون بال، یک مجرا یا دو مجرا وجود دارد.
-
- وسایل فلزی بالدار: استفاده از این کاتتر باید محدود به دوره کوتاه مدت یا درمان تک دوز[۳] باشد.
-
- درمان های نامناسب برای کاتترهای کوتاه وریدی شامل تغذیه مستقیم وریدی[۴]، مواد تزریقی با PH کمتر از ۵ و PH بالاتر از ۹ می باشد
-
- مواد تزریقی با اسمولالیتی بیش از ۶۰۰ میلی اسمول بر لیتر
کاتترهای میدلاین[۵]
-
- کاتتر میدلاین باید برای هیدراتاسیون، محلولهای وریدی، داروهای ضد درد و بعضی آنتی بیوتیک ها استفاده شود. مکان مناسب برای کاتترهای میدلاین،قسمت انتهاییوریدهای بازلیک، سفالیک و براکیال و قسمت انتهایی شانه است. ورید بازلیک به خاطر قطر ورید ترجیح دارد. کاتترهای مید لاینی که از طریق پوست سر در نوزادان و کودکان قرار داده می شود باید قسمت انتهایی[۶]انها در ورید زوگولار خارجی باشد
-
- کاتترهای میدلاین بصورت پلی اورتان و یا سیلیکون تک مجرایی و دو مجرایی موجود است. کاتتر میدلاین برای بیماران اطفال در اندازه های۲۴-۲۲ موجود است(۱۱).
-
- درمان هایی که برای کاتترهای میدلاین نامناسب است عبارتند از: درمان تاول زا مستمر، درمان تغذیه مستقیم، مواد انفوزیونی با PH کمتر از ۵ و با PHبالاتر از ۹، مواد انفوزیونی با اسمولالیتی بیشتر از ۶۰۰ میلی اسمول بر لیتر . پرستار باید کاتترهای مید لاین را برای درمان های ۴-۱ هفته مد نظر قرار دهد.
دسترسی به عروق مرکزی[۷]یکی از روش های متداول برای بیماران بستری در بیمارستان مخصوصا” انهایی که به طور طولانی بستری هستند می باشد وسایل و نکاتی که برای دسترسی عروق مرکزی باید مورد توجه قرار گیرد به قرار زیر است :
-
- وسایلی که برای دسترسی به عروق مرکزی مورد استفاده قرار می گیرد ممکن است بصورت تک مجرا یا چند مجرا باشند، جنس این کاتترها سیلیکونی، یا پلی اورتان هستند، با اندازه و طول های گوناگون، و به صورت انتهای باز یا بسته ساخته شوند.
-
- پرستار می تواند از کاتتر های ورید های مرکزی ، برای انفوزیون متناوب و مداوم بلند مدت و کوتاه مدت در موارد از قبیل : دارو های آنتی نئوپلاستیک، داروها تاول زا و مواد محرک، مواد انفوریونی با PH کمتر از ۵ و یا با PH بالاتر از ۹ ، مواد انفوزیونی با اسمولالیتی بیشتر از ۶۰۰ میلی اسمول در لیتر.. استفاده کند
-
- پرستار باید با سایر تیم ها همکاری داشته و با توجه به شرایط از لحاظ عفونت کاتتر های ورید های مرکزی بیمار را در نظر قرار دهد
-
- پرستار باید از سایر کاتترها مرتبط با بیمارهای خاص مثل بیماری های مزمن کلیه آگاهی داشته باشد و کاتتر با میزان تند جریان را بشناسد(۱۱).
از جمله موارد استفاده از جا گداری کاتتر دسترسی به شریانها برای مقاصد گوناگون مثل پایش علائم حیاتی است برای دسترسی به شریانها کاتتر های فراوانی ساخته شده است که :
-
- کاتترهای شریانی ریوی و محیطی: از این کاتتر ها برای مانیتورینگ همودینامیک، گرفتن نمونه خون و آنالیز گازهای خونی در بیماران بدحال بصورت کوتاه مدت استفاده می شود.
-
- شریان رادیال شایع ترین محل برای دستیابی به شریان می باشد سایر محل های ممکن شامل شریان فمورال، زیربغلی، براکیال، و شریان های خلفی تیبیال می باشد.
-
- در صورت انتخاب شریان رادیال باید کاتتر شماره ۲۰ جهت کاهش عوارض ترومبوز انتخاب شود.
-
- پرستار باید بداند که عوارض بالقوه مرتبط با کاتتر شریانی مثل ترومبوز و عفونت با افزایش مدت زمان ماندگاری کاتتر بیشتر می شود(۱۱).
درکدقیقوکاملسیستمهایوریدیاندامهایفوقانیو تحتانی،کانولاسیونموفقراتسهیلمیسازد. اندامهایفوقانیدو سیستموریدیاصلیدارند: وریدهایسفالیکوبازیلیک.سیستموریدیاندامهایتحتانیازوریدهای صافنبزرگوکوچک تشکیلشدهاست.
انتخاب محل دسترسی به عروق باید با شرایط بیمار تطابق داشته باشد این شرایط شامل : سن، تشخیص بیماری ، وضعیت سیستم عروقی در محل ورود کاتتر، وضعیت پوست در محل ورود کاتتر، نوع و طول درمان با محلول انفوزیونی و حتی انتخاب بیمار می باشد.
کاتتر مناسب (محیطی یا مرکزی)باید ، مطابق با نیاز بیمار و مبتنی با درمان تجویز شده یا رژیم درمانی، طول درمان، زمان ماندگاری، یکپارچگی عروقی، ترجیح بیمار و توانایی و منابع در دسترس برای مراقبت از وسیله انتخاب شود.
قبل از قرار دادن یک کاتتر مرکزی و محیطی[۸] باید برای اطمینان از پیشروی کامل کاتتر به یک سوم تحتانی ورید اجوف فوقانی و محل اتصال ورید اجوف فوقانی و دهلیز راست اندازه گیری اناتومیک انجام گیرد
کاتتر استفاده شده باید در کوچکترین اندازه با حداقل مجرا بوده و حداقل وسیله تهاجمی با توجه به درمان تجویز شده انتخاب شود(۱۱). پرستار باید یک کاتتر محیطی کوتاه را متناسب با درمان تجویز شده، طول درمان (معمولابرای درمان کمتر از یک هفته) و میزان دسترسی به عروق محیطی، تشخیص، عوارض شناخته شده وسیله، و مهارت وارد کننده وسیله انتخاب کند.
پرستار باید بداند که کاتترهای محیطی کوتاه با اندازه های ۲۴-۱۴ برای بزرگسالان و ۲۴-۲۲ برای نوزادان و اطفال جهت تزریق خون و فراورده های خونی استفاده می شود(۱۱).
در بزرگسالان مکانهائی برای دست یابی ایمن به عروق معرفی شده است، این مکان ها شامل عروق موجود در سطح جلوئی و پشتی اندام فوقانی قرار دارند که شامل متاکارپ، سفالیک، بازلیک و ورید های میانی می باشند. ازسطوح کناری مچ دست به اندازه تقریبی ۵-۴ اینچ از محل خم شدن آن بدلیل خطر بالقوه جهت آسیب به عصب اجتناب می شود(۱۱). محلهایارجحبرایکانولاسیون،وریدهایساعدهستند. ورید کوبیتالمیانیکهحفرهآنته کوبیتالراقطعمیکند،به وفور ، درموقعیتهایاورژانستحتکانولاسیونقرارمیگیردزیراقادر بهپذیرشکاتترهایبزرگاستوجایگذاریکاتتردرآنممکن استآسانترازسایروریدهادرساعدباشد . بااینحال،احتیاطدر اجتنابازکانولاسیوناشتباهی در شریانبازوییکهمعمولابلافاصله درسمتمدیالوریدکوبیتالمیانیقرارداردالزامیاست. احتیاطات و توجهات مشابهیبرایشریانهایرادیالواولناردرسطحوریدکوبیتالباید صورت شود،بادقتلمس کردن بهمنظورشناساییضربانهایشریانی میتوانداحتمالاینعارضهرابهحداقلبرساندهنگامیکه دستیابی به وریدهایاندامفوقانی مشکل باشد،وریدهایپشتپایاوریدهایصافناندامتحتانیممکناست مورداستفادهقرارگیرند.جا گذاری کاتتر دراینوریدهابامیزانبالاتربروز ترومبوزوآمبولیهمراهاست )شکل ۲-۱ )(۷).
در اطفال ، عروقی که بیشتر باید مد نظر قرار گیرند عبارتند از، دست، ساعد، ناحیه آنته کوبیتال، بالای بازو از قسمت پایین زیربغل و همچنین عروق پوست سر، پا، و انگشتان در شیرخواران و کودکان نوپا(۱۱). خطر ترومبوز و آمبولی در کاتتر های جا گذاری شده در ناحیه ساق پادرکودکانو نوزادانکمترازبزرگسالاناست؛ازاینرو،هنگامیکهجا گذاری کاتتر در اندامهایفوقانیدریککودکیانوزادباشکستمواجهمیشود، وریدهایساقوپایکجایگزینقابلقبولبه شمارمیروند. سایر محلهایکه می تواند مورد استفاده قرار گیرد شاملوریدهایاسکالپ کهدرنوزادانوکودکانکمسنموردوورید ژوگولارخارجیهستند(۷).
شکل ۱-۲ : اناتومی ورید های اندام فوقانی و دست ( Ung L and ect . Journal of Infusion Nursing. 2011;34).
برای انتخاب محل مناسب جهت قرار دادن کاتتر ورید محیطی رعایت برخی نکات ضروری می باشد ، که این نکات شامل:
- انتخاب محل تزریق باید ابتدا از نواحی دیستال اندام فوقانی شروع شود و محل جا گداری کاتتر وریدی جدید باید نزدیک به محل قبلی انجام گیرد.