۲
۲
۳
۲
۲۷
۱
۲
۲
۳
۳
تحلیل نتایج
آنالیز نتایج در روش تاگوچی به دو صورت انجام می شود: ۱- اثر عوامل (یا اثرات اصلی[۵۱])، ۲- تحلیل واریانس (ANOVA).
اثر عوامل (آنالیز ساده)
نمودار اثر اصلی یک فاکتور از رسم متوسط کلیه پاسخ های متناظر آن عامل در یک سطح مشخص بر حسب همان سطح بدست می آید. این نمودار دو اطلاعات را روشن می سازد: ۱- نوع رفتار (نزولی یا سعودی) پاسخ با تغییر سطوح و ۲- شدت تغییر نتایج با تغییر سطوح عامل (حساسیت پاسخ به تغییر سطوح) با توجه مقدار شیب نمودارها. همچنین نمودارهای اثر اصلی برای یافتن سطوح مناسب برای تعیین شرایط بهینه استفاده میشوند (Roy, 2001). به منظور ارزیابی اثر هر عامل بر روی پاسخ لازم است تا نسبت S/N برای هر عامل محاسبه گردد. سیگنال بیانگر اثر هر عامل بر میانگین پاسخ است و اختلال به انحراف از مقدار میانگین پاسخها اشاره دارد. در آنالیز سیگنال به اختلال (S/N)، نسبت S/N برای شرایط داده شده هر آزمایش به عنوان نقطه معرف پاسخ و پاسخ تکرار آزمایش رفتار مینماید. در انتخاب سطوح بهینه صرفنظر از نوع انتخاب هدف، بزرگترین مقدار S/N معرف بهترین سطح عملیاتی مورد نظر است (Roy, 2001).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تحلیل واریانس (ANOVA)
تحلیل آماری واریانس یک تکنیک قوی در روش تاگوچی است که درصد سهم هر عامل را بر روی پاسخ تعیین میکند. استراتژی این تحلیل استخراج تغییری است که هر عامل نسبت به تغییر کل ایجاد شده در نتایج بدست آمده ایجاد میکند . این تحلیل ابتدا یک مدل یا رابطه خطی بین «پاسخهای اندازهگیری شده در آزمایش» و «مقادیر مربوط به سطوح عوامل لحاظ شده در طراحی آزمایشها» در نظر گرفته و ضرایب این رابطه خطی را تعیین میکند. سپس مقادیر یا پاسخهای پیشگویی شده از این رابطه را بر اساس مقادیر سطوح مربوط به هر عامل لحاظ شده محاسبه می شود. در نتیجه با مقایسه «مقادیر یا پاسخهای پیشگویی شده از این مدل» با «پاسخهای اندازهگیری شده واقعی در آزمایش» توسط پارامترهای آماری، میزان سهم خطا و سهم هر عامل را در پاسخهای بدست آمده تعیین میکند. پارامترهای آماری مذکور، میزان اثر و اهمیت عوامل لحاظ شده در طراحی آزمایشها بر روی هر پاسخ را به صورت کمیبیان میکنند. مهمترین این پارامترها عبارتند از:
درجه آزادی[۵۲] (DOF): این پارامتر در واقع بیانگر تعداد حالاتی است که برای مشخص کردن رفتار سیستم مورد نیاز است و نقش عمده ای در تعیین پارامتر نسبت F بحرانی دارد. درجه آزادی برای یک عامل برابر است با تعداد سطوح آن عامل منهای یک. (Roy, 2001).
مجموع مربعات اصلاح شده (SS)[53]: نرم افزار MINITAB مجموع مربعات را به مجموع مربعات اصلاح شده برای هر عامل یا بر همکنش تبدیل می کند. مجموع مربعات نشاندهنده میزان تغییری است که هر عامل نسبت به میانگین تمام نتایج ایجاد می کند. مقدار بالای آن برای هر عامل،بیانی از اهمیت بالای آن عامل دارد.
مجموع مربعات متوسط یا واریانس (V)[54]: نسبت مقدار پارامتر مجموع مربعات اصلاح شده هر عامل به درجه آزادی هر عامل است. بزرگی مجموع مربعات متوسط نشاندهنده تأثیر نسبی عامل بر نتایج میباشد.
نسبت F : نسبت F برای یک فاکتور از تقسیم مقدار مجموع مربعات متوسط آن عامل بر مجموع مربعات متوسط خطا بدست می آید. مقایسه نسبت F عوامل یک معیار معتبر برای رتبه بندی میزان تأثیر عوامل مذکور است و مقادیر بالای این پارامتر برای یک عامل نشاندهنده اهمیت بالای آن عامل در نتایج آزمایش است.
درصد مشارکت[۵۵]: این پارامتر درصد کل سهم (مشارکت) هر عامل را در نتایج آزمایش مشخص میکند و در نتیجه مقدار بالای آن برای هر عامل نیز نشان از اهمیت بالای آن عامل دارد (Roy, 2001).
نسبت F بحرانی[۵۶]: این پارامتر نشانگر کمترین مقدار نسبت F است که به ازای آن یک عامل مهم قلمداد میشود. مقدار این پارامتر به درجه آزادی عوامل و خطا و نیز سطح اطمینان[۵۷] بستگی دارد (Roy, 2001).
احتمال P : کمترین احتمالی را نشان میدهد که تاثیر عامل یا بر همکنش مهم نباشد (Roy, 2001).
خطای آزمایش
خطای انجام آزمایش ناشی از سه منبع ۱- عوامل غیر قابل کنترل، ۲- عوامل در نظر گرفته نشده و ۳- خطاهای آزمایش ( خطای آزمایش کننده و خطای دستگاه) میباشد. اگر آزمایشهای طراحی شده با دقت انجام شوند، معمولاً خطا ناشی از دو مورد اول میباشد. یعنی اگر میزان خطا زیاد باشد، احتمالاً به این دلیل است که در آزمایشها برخی عوامل مهم در نظر گرفته نشده است. به بیان دیگر، میزان خطا نشاندهنده تأثیر نسبی عوامل در نظر گرفته نشده نسبت به عوامل در نظر گرفته شده میباشد.
میزان خطا نه فقط به تنهایی بلکه با نسبت F اطلاعات مهم اضافی ارائه میدهد. اگر نسبت F به اندازهای باشد که آن عامل مهم شود ، میتوان به تأثیر آن عامل اعتماد کرد. علت این موضوع این است که در محاسبه نسبت F تأثیر خطا (اشاره به نحوه محاسبه نسبت F) در نظر گرفته شده است (Roy, 2001).
نکته بسیار مهم در نتایج بدست آمده از روش طراحی آزمایشها این است که تحلیلهای آماری صورت گرفته به این روش، تنها در محدوده سطوح در نظر گرفته شده برای هر عامل معتبر است و نمیتوان نتایج آنرا برای مقادیر خارج از این سطوح، توسعه داد.
فصل چهارم
بحث و نتیجه گیری
نتایج آزمایشگاهی حاصل از این تحقیق به دو قسمت تقسیم می شود:
بررسی آزمایشگاهی عوامل موثر بر رسوب واکس در خط لوله با روش طراحی آزمایش تاگوچی در جریان آرام
بررسی تجربی مکانیسم ماندگی رسوب با گذشت زمان با آزمون گرماسنجی روبشی تفاضلی در جریان درهم
بررسی آزمایشگاهی عوامل موثر بر رسوب واکس در خط لوله
آزمایشهای حلقه جریانی بررسی شرایط عملیاتی و عوامل موثر بر میزان رسوب در رژیم جریان آرام، مطابق با جدول L27 تاگوچی (جدول ۳-۷) برای سه نمونه نفتی انجام شده است. همه آزمایشها به منظور بررسی قابلیت تکرارپذیری و استفاده از آنالیز سیگنال به اختلال (S/N) حداقل یکبار تکرار شده اند. نتایج آزمایشها به همراه متوسط مقدار پاسخها و نسبت S/N در جدول ۴-۱ داده شده است.
جدول ۴- ۱ نتایج آزمایشهای میزان جرم رسوب واکس مطابق با جدول L27 تاگوچی
شماره آزمایش
میزان جرم رسوب واکس (گرم)
متوسط پاسخها