الف) طیف افتراق معنایی، ب) طیف ثرستون، ج) طیف گاتمن، د)طیف بوگاردوس، ه) طیف لیکرت.
در این پژوهش از طیف لیکرت برای اندازه گیری متغیرها استفاده شده که یکی از رایجترین طیف های اندازه- گیری است. این طیف توسط لیکرت، مورفی، رند کویست و سلتو تهیه گردیده ولی به نام لیکرت مشهور شده ( ظهوری، ۱۳۸۷). این طیف از پنج قسمت مساوی تشکیل شده است و محقق متناسب با موضوع تحقیق تعدادی گویه در اختیار پاسخگو قرار می دهد تا گرایش خود را درباره آن مشخص نماید و از گرایش کاملاٌ موافقم تا کاملاً مخالفم کشیده می شود (حافظنیا، ۱۳۷۷).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۷ اعتبار و پایایی ابزار سنجش
برای آنکه بتوان به نتایج اندازه گیری اطمینان نمود و به عبارت ساده، ادعا نمود که داده های حاصل از اندازه گیری، قابل اطمینان هستند، اندازه گیری باید دارای دو خصوصیت اعتبار^[۴۷] و پایایی^[۴۸] باشد. این دو مفهوم، ابتدا برای تست های روانشناسی، آزمونهای مهارت و استعداد و توانایی های انجام شغل در امور استخدامی، به کار رفت و بعدها، کاربردش به سایر موارد تعمیم یافت (ظهوری، ۱۳۷۸). ابزار سنجش به دو طبقه تقسیم می شود. ۱) استاندارد و میزان شده، ۲) محقق ساخته. ابزار سنجش و آزمونهای استاندارد و میزان شده معمولا از روایی و پایایی مناسبی برخوردارند؛ از این رو، محققان می توانند آنها را با اطمینان به کار گیرند؛ ولی ابزار محقق ساخته فاقد چنین اطمینانی هستند و محقق باید از روایی و پایایی آنها اطمینان حاصل کند(حافظ نیا، ۱۳۷۷).
با توجه به توضیحات بالا و اینکه محقق از ابزار استاندارد و میزان شده برای اندازه گیری استفاده کرده است، می توان گفت ابزار سنجش از روایی و پایایی لازم برخوردار است. با این وجود، برای اطمینان بیشتر و با توجه به نظر استاد راهنما، استانداردها و موارد حداقلی برای روایی و پایایی در نظر گرفته شده است که در ادامه، هر کدام به صورت جداگانه آورده شده است.
۳-۸ اعتبارابزار سنجش
منظور از اعتبار این است که مقیاس و محتوای ابزار یا سوالات مندرج در ابزار دقیقاً متغیرها و موضوع مورد مطالعه را بسنجد (حافظ نیا، ۱۵۷) و به این سوال پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد (سرمد و دیگران، ۱۳۷۷). اعتبار معرف درجه ای است که یک وسیله اندازه- گیری، می تواند یک متغیر را بر اساس تعریفی خاص سنجش کند؛ به عبارت دیگر، درجه مثبت بودن پاسخ به این سوال را که آیا وسیله سنجش، فقط همان چیزی را که می خواهیم اندازه گیری کنیم، می سنجد یا نه؟، مشخص می کند (ظهوری، ۱۳۷۸).
روایی از واژه ((روا )) به معنای جایز و درست گرفته شده و روایی به معنای صحیح و درست بودن است. مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیریهای ناکافی و نا مناسب می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و نا روا سازد. روایی را به شکلهای مختلف طبقه بندی کرده اند که به تعدادی از آنها اشاره می شود (خاکی، ۱۳۸۷):
الف) منطقی
روش منطق خود شامل دو روش می باشد:
* ظاهری: نشان دهنده روایی ظاهری پرسشنامه می باشد. پرسشنامه حداقل باید دارای روایی ظاهری باشد.
* محتوایی: در این حالت کمیت و کیفیت سوالات از نظر خبرگان مورد بررسی قرار می گیرد.
ب) روایی وابسته به معیار
این روش نیز دارای دو زیر مجموعه می باشد:
* روایی همزمان: در این نوع روایی پژوهشگر، همزمان با پاسخ دهی به سوالات توسط پاسخ دهنده و مقایسه آن با رفتار فرد روایی را بررسی می کند. برای مثال جهت بررسی ریسک گریزی و ریسک پذیری، پژوهشگر می تواند بلافاصله با تطبیق پرسشنامه و رفتار فرد پاسخ دهنده، به روایی آن پی ببرد.
* روایی پیش بین: در این نوع روایی پژوهشگر بعد از گذشت مدت زمانی پی به روایی پرسشنامه می برد به عبارت دیگر روایی پرسشنامه را با توجه به نتایجی که بعد از مدت زمان مشخص به دست می آید، مقایسه می کند.
ج) روایی سازه
روایی سازه به دو دسته تقسیم می شود:
*همگرا: اثبات رابطه همگرایی بین دو متغیر به طوری که در تئوری نیز تایید شود.
*واگرا: اثبات واگرایی بین دو متغیر به طوری که در تئوری نیز تایید شود.
با توجه به مطالب فوق، در تحقیق حاضر جهت تعیین روایای پرسشنامه از روش روایایی محتوایی استفاده شده است. در این حالت کمیت و کیفیت سوالات از نظر خبرگان مورد بررسی قرار می گیرد.
۳-۹ پایایی ابزار سنجش
پایایی ابزار که از آن به دقت و اعتمادپذیری نیز تعبیر می شود؛ عبارت است از اینکه اگر یک وسیله اندازه گیری که برای سنجش متغیر و صفتی ساخته شده، در شرایط مشابه، در زمان یا مکان دیگر مورد استفاده قرار گیرد، نتایج مشابهی از آن حاصل شود (حافظ نیا، ۱۳۷۷). پایایی با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شر ایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می دهد (سرمد و دیگران، ۱۳۷۷). پایایی، شاخص نسبی از واریانس کل آزمون است که واقعی می باشد (ظهوری، ١٣٧٨). براین اساس ابزار پایا ابزاری است که از خاصیت تکرارپذیری و سنجش نتایج یکسان برخوردار باشد (حافظ نیا، ۱۳۷۷). برای محاسبه ضریب پایایی شیوه های مختلفی به کار برده می شود که از آن جمله می توان به: الف) روش بازآزمایی (آزمون- آزمون مجدد)^[۴۹]، ب) روش مواری(همتا)^[۵۰]، ج) روش دونیمه کردن^[۵۱]، د) روش کودر - ریچاردسون^[۵۲] و ه) روش آلفای کرونباخ^[۵۳] اشاره کرد. مهمترین روش برای مقیاس های رتبه ای(ترتیبی)، روش آلفای کرونباخ (نگرش سنج) است که توسط سه دانشمند، به نام های کرونباخ، راجاراتنام و گلیرز، مطالعه و ارائه شد ولی فقط به نام کرونباخ معروف گردید و در آن، علاوه بر آن که شاخصی برای ثبات اندازه های حاصله از گروه ها و افراد به دست می آید، قابلیت تعمیم این اندازه، به سایر اندازه ها نیز معین می گردد (ظهوری، ۱۳۷۸).
۳-۹ -۱ روش محاسبه ضریب کرونباخ آلفا:
آلفای کرونباخ بطورکلی با بهره گرفتن از یکی روابط زیرمحاسبه می شود.

یا

که دراین روابط k تعداد سوالات،  واریانس سوال i ام،  واریانس مجموع کلی سوالات،  میانگین کواریانس بین سوالات، و  واریانس میانگین سوالات می باشند.
در این پژوهش نیز برای محاسبه پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده می شود. بدین منظور پیش آزمونی^[۵۴] با ۳۰ شرکت کننده صورت خواهد پذیرفت. نونالی^[۵۵] پیشنهاد می کند که برای تحقیقات بنیادین مقدار آلفای ۶/۰ تا ۹/۰ کافی به نظر می رسد(Churchill, 1979). و در سایر تحقیقات، محققان رسیدن به مقدار آلفایی را که از ۷/۰ تجاوز کند- بر اساس محاسبات نونالی- سطح قابل قبول و کافی برای پایایی در نظر می- گیرند(۲۰۰۳ Iacobucci & Duhachek,).
در این تحقیق به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری که خصیصه‌های مختلف را اندازه‌گیری می‌کند به کار می‌رود.
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیرمجموعه سوال‌های پرسشنامه و ورایانس کل را محاسبه کرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه می‌کنیم.

که در آن :
تعداد زیر مجموعه‌های سئوال‌های پرسشنامه یا آزمون = J
واریانس زیر آزمون Jام S_j² =
واریانس کل پرسشنامه یا آزمون S² =
بنابراین به منظور اندازه‌گیری قابلیت اعتماد، از روش آلفای کرونباخ و با بهره گرفتن از نرم‌افزار ۲۰ SPSS انجام گردیده است.
بدین منظور یک نمونه اولیه شامل ۳۰ پرسشنامه پیش آزمون گردید و سپس با بهره گرفتن از داده‌های به دست آمده از این پرسشنامه‌ها و به کمک نرم‌افزار آماری SPSS میزان ضریب اعتماد با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد.
برای سنجش ابعاد مطالعه از پرسشنامه های زیر استفاده شد.
فصل چهارم :
یافته های تحقیق
۴-۱- مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها فرایندی چند مرحلهای است که طی آن دادههایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در نمونه (جامعه) آماری فراهم آمدهاند، خلاصه، کدبندی و دسته بندی و در نهایت پردازش میشوند تا زمینه برقراری انواع تحلیلها و ارتباطها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید. در واقع تحلیل اطلاعات شامل سه عملیات اصلی میباشد: ابتدا شرح و آماده سازی داده های لازم برای آزمون فرضیه ها؛ سپس تحلیل روابط میان متغیرها؛ و در نهایت مقایسه نتایج مشاهده شده با نتایجی که فرضیه ها انتظار داشتند. در این فرایند داده ها هم از لحاظ مفهومی و هم از لحاظ تجربی پالایش میشوند و تکنیکهای گوناگون آماری نقش به سزایی در استنتاج‌ها و تعمیمها به عهده دارند. در این فصل تحلیل داده‌ها با بهره گرفتن از نرم افزارهای ۱۶SPSS صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده آمار تحلیلی به دو صورت آمار توصیفی و استنباطی مطرح شده است. در ابتدا با بهره گرفتن از آمار توصیفی، شناختی از وضعیت و ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخدهندگان حاصل میشود و در ادامه در آمار استنباطی این تحقیق به بررسی وضعیت متغیرهای ارائه شده در تحقیق پرداخته میشود.
۴-۲- آمار جمعیت شناختی
در جدول (۴-۱) فراوانی و درصد فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ‌دهندگان آورده شده است با توجه به این جدول، ۶۰.۵ درصد پاسخ‌دهندگان را مردها و تنها ۳۹.۵% از پاسخ‌دهندگان را زنان تشکیل می‌دهند.
سطح تحصیلات اکثر پاسخ‌دهندگان، لیسانس (۴۳.۴%) می‌باشد . رده سنی اغلب افراد پاسخ‌دهنده کمتر از ۳۰ سال (۴۱.۴%) می‌باشد.
جدول ۴-۱ – فراوانی و درصد فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ‌دهندگان