ماده ۳۹۵ :« گواه‌هایی که در سند گواهی نوشته‌اند … احضار شده و پس از التزام آن‌ها به صحت گواهی ، اظهاراتشان استماع می‌شود »
ماده۲۳۲ : « هر یک از طرفین دعوی که متمسک به گواهی گواه شده‌اند باید گواه‌های خود را در موقعی که دادگاه معین کرده ، حاضر نمایند»
ماده ۲۴۲: « در صورت اقتضا ، دادگاه گواهها را به درخواست اصحاب دعوی یا یکی از آن‌ها احضار می‌کند »
قانون اصلاح قانون آئین دادرسی کیفری در خصوص محاکمه جنایی
ماده ۲۰:« هر گاه متهم و اشخاصی که برای شهادت احضار شده‌اند در روز رسیدگی حاضر نشوند به امر دادگاه جلب خواهند شد »
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
- قانون امور حسبی
ماده ۲۶۳: « دادگاه بخش می‌تواند گواهها را احضار کرده و گواهی آنان را استماع کند »
۵٫آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت
ماده ۳۸:« دادسرا می‌تواند شهود و مطلعین را احضار نماید ، در صورت استنکاف به دستور دادستان جلب خواهند شد »
از مجموع مواد فوق ، می‌توان چنین نتیجه گرفت که شاهد از نظر قانونی ، مکلف است در دادگاه حضور یابد ولی از هیچ یک از مواد قانونی مربوطه شهادت ، جواز « اجبار شاهد بر ادای شهادت » بر نمی‌آید ، بلکه حتی طبق مفاد اصل سی و هشتم قانون اساسی که مقر رمی دارد :« اجبار شخص به شهادت ,اقرار یا سوگند مجاز نیست وچنین شهادت واقراروسوگندی فاقدارزش واعتباراست » چنین عملی ممنوع و بر اساس عبارت ذیل این ماده : « متخلف از این اصل ، طبق قانون مجازات می‌شود » مرتکب آن باید مجازات شود
همیشه ارایۀ شهادت با تشریفات توام بوده تا شهادت دهنده ، تحت تاثیر موقعیت شهادت حقیقت را بیان دارد در حال حاضر آئین دادرسی ، تشریفات شهادت را به این شرح معین کرده است .
اولا ً – دادگاه گواهی هر گواه را بدون حضور گواهانی که گواهی نداده اند ، استماع می کند منظور این است که گواه فقط متکی به حافظه خود باشد و اظهارات گواهان قبل در بیان وی موثر نشود . ممکن است دادگاه بعد از اینکه سهادت هر یک را شنید مجتمعاً آن ها را جمع کند و از آنان تحقیق نماید .
ثانیاً – قبل از آرا گواهی خصوصیات گواه ، سوال می شود نا م ، شغل ، سن ، محل اقامت و هر گاه گواه با یکی از اصحاب دعوی قرابت نسبی یا سببی و یا رابطه خادم و مخدوم داشته باشد اعلام می نماید ، معرفی گواه برای آن است که اگر موجبات ممنوعیت وی از شهادت موجود است شهادت وی اخذ نشود .
ثالثاً – دادرس دادگاه قبل از ادا گواهی مجازاتی که برای گواهی کاذب مقرر است به وی تذکر می دهد . ( م .۶۵۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵وماده ۸۷۶قانون جدیدمجازات اسلامی اصلاحات مصوب ۱/۲/۱۳۹۲)
و گواه سوگند یاد می کند که تمام حقیقت را بگوید و غیر از حقیقت چیزی نگوید .
در هر کجا که شهادت را به عنوان دلیل پذیرفته اند سوگند هم وجود دارد ولو اینکه سوگند جنبه عرفی داشته باشد . بعد از مراحل تشریفات فوق شهادت استماع می شود . یعنی امری که به خاطر بیان آن گواه حاضر گردیده ، هیچ یک از اصحاب دعوی نباید اظهارات گواه را قطع کند بعد از اتمام شهادت ، دادرس می تواند هر سئوالی را که برای کشف حقیقت و مبانی گواهی لازم بداند از گواهها بنماید و همین طور اصحاب دعوی می توانند توسط دادگاه سوالاتی از گواه بنمایند شامحه باید صریحاً مورد شهادت را بیان کند .
شک و تردید در اظهارات خود نداشته باشد بیاناتش در تمام مراحل تحقیق بدون اختلاف یکنواخت باشد و اگر شهود متعدد بلودند باید شهادت آنان مفاداً متحد باشد و اگر به اختلاف شهادت دهند موثر نیست ، مگر اینکه از مفاد اظهارات آنان قدر معینی بدست آید زیرا پایه و اساس شهادت صداقت و راستی است .
۲-۵ نصاب در شهادت
همانطور که گفته شد شهادت ممکن است در مورد حقوق مالی ، حقوق غیرمالی ، بدنی ، حدود و قصاص باشد و بستگی به موضوع شهادت دارای نصاب و تعداد مخصوص برای اثبات میباشدکه بعضاً عبارتند از:
الف: چهار شاهد مرد
۱ – زنا( ماده ۱۹۹ قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱/۲/۱۳۹۲)
۲ – لواط( ماده ۱۹۹ قانون جدیدمجازات اسلامی)
۳ – مساحقه (همجنسبازی زنان ) ( ماده ۱۹۹ قانون جدید مجازات اسلامی)
۴-تفخیذ ( ماده ۱۹۹ قانون جدید مجازات اسلامی)
ب : دو شاهد مرد
۱ – اصل طلاق و اقسام آن ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
رجوع در طلاق (بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۲ – دعاوی غیرمالی (بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی
۳ – مسلمان بودن ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۴ – بلوغ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی
۵ – جرح و تعدیل( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
ب : دو شاهد مرد
۶ – عفو از قصاص ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی
مدنی)
۷ – وکالت ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۸ – وصیت ( بند الف ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۹ – قذف( ماده ۱۹۹ قانون جدید مجازات اسلامی)
۱۰ – شراب خواری (ماده ۱۹۹ قانون جدیدمجازات اسلامی)
۱۱ – حد سرقت(ماده ۱۹۹ قانون جدید مجازات اسلامی)
۱۲ – دعاوی مالی(بند ب ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۱۳ – آنچه مقصود از آن مال است ( بند ب ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
۱۴ – دین ( بند ب ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
– پول در معامله
( ثمن مبیع)(بند ب ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
ج : شهادت دو مرد
۱۵ – معاملات( بند ب ماده ۲۳۰ قانون آئین دادرسی مدنی)
