روایی: در این پژوهش جهت تعیین روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا استفاده شد بدین ترتیب که پرسشنامه نهایی پس از تهیه در اختیار ده نفر از اعضای هیات علمی دانشکده پرستاری و مامائی شهید بهشتی رشت قرار داده شد و از نظرات این اساتید جهت اصلاح نهایی ابزار استفاده گردید.
روش گردآوری داده ها:
جهت گردآوری داده ها ،پژوهشگر پس از اخذ معرفی نامه لازم از دانشکده پرستاری ومامایی شهید بهشتی رشت وکسب موافقت های لازم برای انجام پژوهش از اداره کل آموزش وپرورش رشت وآموزش استثنایی وتعیین حجم نمونه توسط مشاور آمار ،۶ پایگاه سنجش سلامت از دو ناحیه ۱و۲ شهر رشت را انتخاب کرد وبا ارائه معرفی نامه به این مراکز مراجعه کرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در نمونه گیری این پژوهش از مربیان بهداشت مستقر در پایگاه های سنجش سلامت کمک گرفته شد که قبل از جمع آوری اطلاعات طی یک جلسه یک ساعته در مورد نحوه تکمیل فرم پرسشنامه صحبت شد و به طور عملی آموزش های لازم درباره اندازه گیری و ثبت اندازه های قد و وزن داده شد. در ضمن دستورالعمل کتبی نیز جهت یکسان پر نمودن پرسشنامه و اندازه گیری قد و وزن به آنها داده شد. لازم به ذکر است که بررسی اکثر نمونه ها تحت نظارت مستقیم پژوهشگر انجام گردید ضمنا کار پرسشگران به طور مداوم توسط پژوهشگر نظارت و کنترل می گردید. لازم به ذکر است که نمونه گیری در ساعات ۱۲-۸ صبح به دلیل حضور بیشتر افراد در پایگاه های سنجش سلامت به مدت یک ماه از ابتدای تیرماه تا ابتدای مرداد ماه به طول انجامید.
روش تجزیه و تحلیل داده ها:
جهت تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده و رسیدن به اهداف پژوهش٬ به هر سوال به صورت جداگانه پاسخ داده شد وسپس پاسخ هر سوال نیز جداگانه محاسبه شد. در قسمت مشخصات فردی٬ پاسخ سوالات “جنس (مذکر و مونث) ، وزن هنگام تولد( کمتر از ۲۵۰۰ گرم،۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ گرم و بیشتر از ۴۰۰۰ گرم ) ، تغذیه دوران شیرخوراگی( شیرمادر، شیرخشک ، هردو) ، سن شروع غذای کمکی (قبل از ۴ ماهگی، ۶-۴ ماهگی ، بالای ۶ ماهگی) ، رتبه تولد(اول ، دوم، سوم ، چهارم وبیشتر)، تعداد فرزندان(۱تا۲ ،۳وبیشتر) ، زندگی با ( فقط پدر ، فقط مادر ، هر دو)، میزان سواد والدین(بی سواد٬ کمتر از دیپلم ٬ دیپلم٬ دانشگاهی) ، شغل والدین(خانه دار ،کارمند ،کارگر ،آزاد) ٬ سابقه چاقی درخانواده( خانواده پدری ، خانواده مادری ، هردو ، هیچکدام) و متوسط درآمدماهانه والدین ( زیر ۴۰۰ هزار تومان ، ۵۹۹-۴۰۰هزار تومان ،۷۹۹-۶۰۰ هزار تومان ، ۸۰۰هزار تومان وبیشتر)” بر این اساس رتبه بندی شد.
یکسری از سوالات مانند (بیماری مادر در دوران بارداری ٬ خوردن غذا بیرون از منزل ، خوردن صبحانه ، عضویت در باشگاه ورزشی ، حضور در مهد کودک یا پیش دبستانی ، ورزش کردن در مهد کودک ، عرق کردن بدنبال بازی کردن وبیدار شدن از خواب در طول شب) نیزدر مقیاس “بله” و “خیر” بود.
در بعد تغذیه کودک٬ پاسخ سوالات “تعداد وعده غذایی (کمتر از سه وعده ،سه وعده و بیشتراز سه وعده) ، دفعات غذا خوردن بیرون از منزل ، مصرف غذاهای آماده مانند سوسیس، کالباس و… ، تعداد دفعات میان وعده وتنقلات را با(۱بار ، ۲بار ، ۳بار وبیشتر)، دفعات مصرف صبحانه در هفته(۲-۱ روز ،۳-۲ روز ، ۴-۳ روز وبیشتر از ۴ روز) ، نظروالدین در مورد خوردن کودک در مقایسه با افراد همسن (کمتر از آنها ، به اندازه آنها وبیشتر از آنها)٬ عادت به مصرف غذاهای پرچرب مانند سرخ کردنی ها، شیرینی جات وخامه(همیشه ، گاهی وهرگز) ” بر این اساس رتبه بندی شد.
در بعد فعالیت فیزیکی کودک ، پاسخ سوالات “میزان فعالیت بدنی در طول هفته ( کمتر از یک ساعت ، یک تا دوساعت ، دو تا سه ساعت و بیش از سه ساعت) ، ساعات ورزش در باشگاه( کمتر از یک ساعت ، یک تا دو ساعت و بیش از دو ساعت) ودفعات ورزش در مهدکودک در هفته(۲-۱ بار ، ۳-۲ بار وبیشتر از ۳ بار) ” بر این اساس رتبه بندی شد.
در بعد خواب و استراحت نیز پاسخ سوالات ” ساعت به خواب رفتن در شب(ساعت ۱۰-۸ ٬ ساعت ۱۲-۱۰ و بعد از ۱۲ شب) ، تکرر بیدار شدن از خواب در طول شب(۲-۱ بار ، ۳-۲ بار و بیشتر از ۳ بار) ، میزان ساعات خواب شبانه روز کودک(کمتر از ۸ ساعت ، ۱۰-۸ ساعت ، ۱۲-۱۰ ساعت و بیش از ۱۲ ساعت) و سوالات مربوط به تماشای تلویزیون وبازیهای کامپیوتری( کمتر از نیم ساعت ، نیم تا یک ساعت ، یک تا دو ساعت و بیش از۲ ساعت )” بر این اساس رتبه بندی شد.
سپس جهت دستیابی به هدف ویژه شماره یک و دو پژوهش ” تعیین فراوانی اضافه وزن درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” و” تعیین فراوانی چاقی درکودکان بدوورود به دبستانهای شهر رشت” از روش های آماری توصیفی (جداول توزیع فراوانی) جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. داده های بدست آمده از متغیر چاقی واضافه وزن٬ کمی و پیوسته است که با مقیاس فاصله ای سنجیده می شود.
جهت دستیابی به هدف ویژه شماره سه و چهار پژوهش ” تعیین ارتباط بین ویژگیهای فردی واجتماعی کودک بااضافه وزن کودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” و” تعیین ارتباط بین ویژگیهای فردی واجتماعی کودک باچاقی کودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” از روش آماری استنباطی (آزمون تی مستقل و آنالیز واریانس و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و جداول مربوطه) جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. داده های بدست آمده از متغیر شاخص توده بدنی٬ کمی و پیوسته است که با مقیاس فاصله ای سنجیده می شوند. نوع داده های بدست آمده از متغیر سن٬ کمی پیوسته و در مورد متغیرهای جنس٬ سابقه چاقی مادر و پدر٬ شغل پدر ومادر و سابقه بیماری مادر٬ کیفی اسمی و در مورد سطح سواد٬ کیفی رتبه ای است.
جهت دستیابی به هدف ویژه شماره پنج تا ده “تعیین ارتباط بین فعالیت جسمانی واضافه وزن درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” ، ” تعیین ارتباط بین فعالیت جسمانی وچاقی درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” ، ” تعیین ارتباط بین الگوی تغذیه واضافه وزن درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” ، ” تعیین ارتباط بین الگوی تغذیه وچاقی درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” ، ” تعیین ارتباط بین الگوی خواب واستراحت واضافه وزن در کودکان بدو ورودبه دبستانهای شهررشت” و"تعیین ارتباط بین الگوی خواب واستراحت وچاقی در کودکان بدو ورودبه دبستانهای شهررشت ” از روش های آماری استنباطی (آزمون تی مستقل٬ آنالیز واریانس و آزمون ضریب همبستگی پیرسون) جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. داده های بدست آمده از متغیرهای ابعاد تغذیه ، فعالیت جسمانی و خواب واستراحت ٬ کمی و پیوسته است که با مقیاس فاصله ای سنجیده می شوند. و نوع داده های بدست آمده از متغیر سن٬ کمی پیوسته و در مورد متغیرهای جنس٬ سابقه چاقی مادر و پدر٬ شغل پدر ومادر و سابقه بیماری مادر٬ کیفی اسمی و در مورد سطح سواد٬ کیفی رتبه ای است.
جهت تجزیه و تحلیل ، داده های بدست آمده با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS=17 وآزمون های آماری توصیفی (توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون تی مستقل ، آنالیز واریانس ، آزمون ضریب همبستگی پیرسون ومدل لجستیک رگرسیون) تجزیه و تحلیل شد. جهت بررسی ارتباط و معنی داری عوامل فردی و اجتماعی و عوامل مرتبط با اضافه وزن وچاقی از آماراستنباطی و آزمون مجذورکا و رگرسیون لجستیک بهره گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی :
پژوهشگر درانجام این پژوهش خود را ملزم به رعایت اصول اخلاقی زیر دانسته است:
۱-کسب اجازه از ریاست محترم دانشکده پرستاری ومامایی شهید بهشتی رشت جهت انجام پژوهش
۲-ارائه معرفی نامه کتبی از دانشکده پرستاری ومامایی شهید بهشتی رشت به سازمان آموزش وپرورش شهرستان رشت
۳-کسب معرفی نامه جهت انجام پژوهش در پایگاه های سنجش سلامت از طرف سازمان آموزش وپرورش شهر رشت
۴-معرفی خود به مسؤلین پایگاه های سنجش سلامت مشخص شده وکسب اجازه از آنها جهت انجام پژوهش
۵-معرفی خود به دانش آموزان و والدین آنها وتوضیح هدف مطالعه جهت آنها
۶-اطمینان دادن به واحد های مورد پژوهش ووالدین دانش آموزان در مورد اینکه اطلاعات کسب شده محرمانه است وفقط جهت مقاصد علمی وتجزیه وتحلیل آماری از آن بهره گیری می شود.
۷- دادن حق انتخاب آزادانه جهت قبول یا رد شرکت در پژوهش به واحد های مورد پژوهش و والدین آنها
۸-ارائه نتایج حاصل از پژوهش به سازمان آموزش وپرورش ومدیران مدرسه
فصل چهارم
(یافته های پژوهش)
یافته های پژوهش:
با توجه به اهداف مورد نظر در این پژوهش ،۴۲۶ کودک سن بدو ورود به مدرسه از نظر عوامل پیش بینی کننده اضافه وزن وچاقی در شهر رشت مورد مطالعه قرار گرفتند و در مجموع اطلاعات بدست آمده در قالب ۴۳ جدول تهیه وتنظیم گردیده است.
جدول شماره (۱) در ارتباط با هدف ویژه اول پژوهش “تعیین فراوانی اضافه وزن درکودکان بدو ورود به دبستانهای شهر رشت” و همچنین هدف ویژه دوم “تعیین فراوانی چاقی درکودکان بدو ورود به دبستانهای شهر رشت” می باشد.
جداول شماره ۲ تا ۱۷ در ارتباط با هدف ویژه سوم “تعیین ارتباط بین ویژگیهای فردی واجتماعی کودک بااضافه وزن در کودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” وهدف ویژه چهارم “تعیین ارتباط بین ویژگیهای فردی واجتماعی کودکان چاق در بدو ورود به دبستانهای شهر رشت” می باشند.
جدول شماره (۲) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان براساس وزن هنگام تولد می باشد.
جدول شماره (۳) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر حسب تغذیه دوران شیرخوارگی می باشد.
جدول شماره(۴) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سن شروع غذای کمکی می باشد.
جدول شماره(۵) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس رتبه تولد می باشد.
جدول شماره (۶) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس تعداد فرزندان خانواده می باشد.
جدول شماره (۷) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس زندگی با پدر و مادرمی باشد.
جدول شماره(۸) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه بیماری مادر در دوران بارداری می باشد.
جدول شماره (۹)در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI مادر می باشد.
جدول شماره (۱۰) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان BMI پدر می باشد.
جدول شماره (۱۱) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان تحصیلات مادر می باشد.
جدول شماره (۱۲) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس میزان تحصیلات پدر می باشد.
جدول شماره (۱۳) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل مادر می باشد.
جدول شماره (۱۴) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شغل پدر می باشد.
جدول شماره (۱۵)در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس شاغل بودن والدین می باشد.
جدول شماره (۱۶)در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس سابقه چاقی خانوادگی می باشد.
جدول شماره (۱۷) در ارتباط با توزیع فراوانی وضعیت شاخص توده بدنی کودکان بر اساس متوسط درآمد خانواده می باشد.
جداول شماره ۱۸ تا ۲۹ در ارتباط با هدف ویژه پنجم ” تعیین ارتباط بین الگوی تغذیه واضافه وزن درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” وهدف ویژه ششم ” تعیین ارتباط بین الگوی تغذیه وچاقی درکودکان بدو ورودبه دبستانهای شهر رشت” می باشند.

ولی کلمه « أمّا » در زبان فارسی به صورت حرف ربط بسیط به کار می رود و دارای دو معنی است . ^[۶۵]
۱-استدارک مترادف لیکن
۲-تفصیل
کاربرد مشابه در هر دو زبان به صورت تفصیل است مانند موارد زیر:
« فأمّا الیتیمَ فلاتَقْهَرْ ، و أمّا السائلَ‌ فلاتَنْهَرْْ، و أمّا بنعمهِ رَبّکَ فحدِّثْ» (ضحی ،۹)
( جامع الدروس العربیه، غلایینی، ج ۳، ص ۲۶۰)
« أمَّا السفینهُ فکانَتْ لِمَساکینَ » (کهف ،۷۹)
(معانی حروف در قرآن و حدیث، دکتر رادمنش، ص ۱۴۷)
« ألاوَقَدْ أمَرَنی الله بقتالِ أهْل البَغْیِ و النَکْثِ و الفسادِ فی الأرضِ:‌فأمّا الناکثونَ فقد قاتَلْتُ، و أمّا القاسطونَ، فَقَدْ جاهَدْتُ، وَ أمّا المارِقَهُ فَقَدْ دَوَّخْتُ ».
یعنی : بدانید خداوند مرا بجنگ با ستمگران و پیمان شکنان و تباهکاران در روی زمین امر فرمود‌:‌پس با پیمان شکنان جنگیدم و با آنان که دست از حق برداشتند جهاد کردم و برآنان که از دین بیرون رفتند خشم نموده، زبون خوارشان کردم. (ترجمه و شرح مغنی الأدیب، سیدعلی حسینی ج ۱، ص
۳۲۸)
تذکر ۱- أمّا در زبان عربی غالباً دارای معنای تفصیل است أمّا گاه به منظور تفصیل آورده نمی شود مانند اوایل خطبه هایی که قبل از آن اجمالی وجود ندارد مانند فرمایش زیر از امام حسین (ع) در شب عاشورا:‌
«أمّا بعدُ فانّی لاأعلمُ أصحاباً أوْ فی و لاخیراً من أصحابی»
(شرح و ترجمه مغنی الأدیب، سیدعلی حسینی، ج ۱، ص ۲۳۰)
امّا حقیقت معاملات رفتار پسنده کاری باشد به علم خداوند عزّوجلّ و اعتقادی که خداوند در همه احوال بدو بیناست (درویش گنج بخش، انتخاب و توضیح دکتر محمود عابدی، ص ۱۲۱)
آن که متابع هوای لذّتی باشد اندر خرابات بود و خلق از فتنه وی ایمن بُوند، أمّا آن که تابع هوای جاه و ریاست بود اندر صوامع و دوایر بود، فتنه خلق باشد.
همان، ص ۱۳۸
گفت مملکت قسمت باید کرد میان ملوک تا به یکدیگر مشغول می باشند و بروم نپردازند و ایشان را ملوک طوایف خوانند و أمّا اردشیر بابکان بزرگترین چیزی که از وی روایت کنند آنست که وی دولت شده عجم را باز آورد.
(تاریخ بیهقی، به کوشش دکتر خطیب رهبر، ج ۱، ص ۵۱)
و ایشان چون به جایی افتادند و ایمن بنشستند، در ساعت قاصدان فرستند و حال باز نمایند و استطلاع رأی عالی کنند، أمّا فریضه است در سه قاصد با ملطفه های توقیعی بقلعت میکلالی فرستاده تا آن کوتوال قوی دل گردد.
(تاریخ بیهقی، به کوشش دکتر خطیب رهبر، ج ۳، ص ۸۷۷)
و أمّا ای پسر بدان و آگاه باش که اگر صنعت و خانه خواهی خریدن و هر چه خواهی خرید و فروخت؛ حدّ شرع و بیع نگه دار. (قابوس نامه باهتمام و تصحیح غلام حسین یوسفی، ص ۱۲۰)
و بهر کاری که بتوانی کردن هم تو کن و بر کس ایمن مباش که دنیا زودفریبست، أما سرمایه بازرگانی راستی و دیانت شناختن بود و در خرید و فروش جلد باش. (همان، ص ۱۷۰)
أمّا در زبان عربی
أمّا در زبان عربی غیر از معنی یاد شده به دو معنای زیر هم به کار می رود.
۱-شرطیّت ^[۶۶]
دلیل بر شرطیّت لفظ مزبور « أمّا» لزوم عنوان ساختن فاء‌جزائیه بعد از أمّا است . ^[۶۷]
« فأمّا الذّینَ آمنوا فیعلمونَ أنّّه الحقُّ مِن ربِّهم. » (بقره ، ۲۵)
حرف شرط فاء جزاء یا جواب
(معانی حروف در قرآن حدیث، دکتر رادمنش، ص ۱۴۷)
«فأمّا أنْ کانَ مِن المُقَرَّبینَ فَروحٌ و ریحانُ.» (واقعه ،۸۸-۸۹) یعنی ‌:‌(بدانید) آنکه بمیرد (اگر از مقربان
حرف ربط فاء جزاء یا جواب
درگاه خداست) ، آنجا در آسایش و در نعمت بهشت ابدی است. (همان ،ص۱۴۸)
«إنّ اللّهَ لایَسْتَحیی أنْ یَضْرِبَ مثلاً ما بَعُوضهً فما فَوْقَها فَأمّا الذّینَ آمنوا فَیعْلَمونَ أنَّهُ الحَقُّ مِنْ رَبِّهمْ وَ أمّا الذینَ کَفَرُوا فیقولونَ ماذا أرادَ اللهُ بهذا مثلاً یُضِلُّ بِهِ کثیراً و یَهْدِی بِهِ کَثِیراً ….» (بقره ،۲۶)
فاء جزاء یا جواب
(مُغنی الأدیب ترجمه و شرح سیدعلی حسینی، ج۱، ص ۲۲۴)
« فأمّا الذّینَ اسْوَدَّتْ وجوهُهُم أکَفَرْتم بعدَ ایمانِکم » (آل عمران، ۱۰۶)
در آیه مذکور أمّا، حرف شرط است و فعل جواب شرط و (فاءِ) جزای آن حذف شده است و آیه در اصل چنین بوده است :‌] فأمّا الذین….. فَیقُالُ لهُم أکَفَرْتُم….. [
(معانی حروف در قرآن و حدیث، دکتر رادمنش، ص۱۴۸)
« و أمّا ثمودُ فَهَدَیناهُم » (فُصّلت، ۱۷)
أما حرف شرط و فاء ، فاء جزا است . و آیه در اصل چنین بوده است:
] وَ أمّا هَدَینا ثمودَ فَهَدَیناهم [ و (ثَمودَ) اسم منصوبی است که معمول عامل محذوف است.
] یعنی :‌هدینا [ که بین (أمّا) ی شرطیّه و (فاءِ) جزای شرط آمده.
(همان، ص ۱۴۸)
۲-تأکید
« أمّا » افزون بر دو معنای « شرط و تفصیل» مفید بخش توکید نیز هست و در این مورد زمخشری می گوید:فایده عنوان ساختن أمّا آن است که بوسیله این لفظ کلام از تأکید بیشتری برخوردار خواهد شد مثلاً هرگاه عنوان کنید « زیدٌ ذاهبٌ » این کلام بر این معنی دلالت دارد که زید قصد رفتن دارد أمّا اگر بخواهید آن را تأکید کنید می گویید:‌« أمّا زیدٌ فذاهبٌ » یعنی زید تصمیم به رفتن دارد و به هیچ وجه از عزم خویش منصرف نخواهد شد و بر همین پایه و اساس که « أمّا » مفید بخش تأکید است جناب سیبویه کلام مزبور « أمّا زیدٌ فذاهب» را این چنین « مهما یکن مِن شیٍ فزیدٌ ذاهبٌ » تفسیر نموده است و این خود بیانگر یک قاعده کلّی است یعنی :‌چیزی که معلَّق به وقوع شرط حتمی و مسلّمی باشد، در این صورت وقوع آن مشروط و معلَّق نیز حتمی و قطعی خواهد بود. مثلاً‌هرگاه بگویید: اگر فرد خورشید از مشرق طلوع کند، خواهم آمد.^[۶۸]
پس اگر بگویی « خالدٌ شجاعٌ » پس اگر تأکید آنرا اراده کنی و آن بدون شک وجود دارد می گویی « أمّا خالدٌ فشجاعٌ » و أصل « مهما یکن من شیءٍ فخالدٌ شجاعٌ » است. ^[۶۹]
و همچنین « أمّا زیدٌ فمنطلقٌ » پس اصل « مهما یکن من شیءٍ فزیدٌ منطلقٌ » است و أمّا برای تأکید است. ^[۷۰]

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

أمّا در زبان فارسی
باید توجه داشت که أمّا غیر از معنای تفصیل، دارای معنای زیر به طور اختصاصی می باشد.
استدراک مترادف لیکن
اگر چه دادمه مجرمست، أمّا اعتراف او بجریمه خویش ضمیمه شفاعت من می شود.
(مرزبان نامه، به کوشش دکتر خطیب رهبر ص ۳۰۸)

جهانگیری و غفاریان ،(۱۳۸۷)
رقابت‌پذیری با تعبیر توانمندی و تمایل ورود به رقابت تعریف شده است. مایکل پورتر از منظر اقتصادی رقابت‌پذیری را مترادف با بهره وری و چگونگی استفاده یک سازمان یا ملت از منبع انسانی، سرمایه و منابع طبیعی خود تعریف می‌کند (Porter,2005). در مقیاس خرد، رقابت‌پذیری به ارزشی که یک محصول در مقایسه با رقیب برای مشتری می آفریند باز می‌گردد و این امر به دوعامل مهم بستگی دارد: میزان مطلوبیتهای برآورده شده از تملک یا تصرف یک محصول برای مشتری(منافع) و، میزان هزینه ایجاد شده از تملک یا تصرف آن محصول برای مشتری. سرآمدی در هر یک از این دو عامل، سازمان را رقابت‌پذیر می‌سازد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر یک سازمان استراتژی خود را براساس ارائه مطلوبیتهای ویژه و برتر از رقیب به مشتری قرار دهد، استراتژی تمایز را برگزیده است و اگر براساس شرایط موجود، ارائه قیمت غیر قابل رقابت توسط رقیب را استراتژی خود قرار دهد، استراتژی رهبری هزینه را دنبال می‌کند. استراتژی تمایز از راه مطلوبیتهای بیشتر رقابت‌پذیری را بهبود می‌بخشد و استراتژی رهبری هزینه از راه کاهش نامطلوبیتها (هزینه‌ها) سازمان را نسبت به رقیب رقابت‌پذیر می‌سازد (مانند تولیدکنندگان پوشاک چینی). هر یک از این استراتژیها سازمان را در بازار رقابتی محصول، رقابت پذیر خواهد کرد. آیا برای یک کسب و کار موفق این امرکافی است؟ خیر، کافی نیست.
یک سازمان برای موفقیت علاوه بر پاسخگویی مناسب به بازار رقابتی محصول( کالا و خدمات) باید پاسخگوی بازار سرمایه نیز باشد و برای این منظور باید هزینه این استراتژیها برای تولیدکننده و سودعملیاتی شرکت برای سهامداران، قابل پذیرش باشد.
دو عامل اول، به مزیت رقابتی سازمان در بازار محصول و عامل سوم به مزیت رقابتی در بازار سرمایه منجر می‌شود (شکل ۲-۱).
شکل(۲-۱) ،عوامل ایجاد رقابت پذیری پایدار در سازمان
نکته بسیار اساسی و مهم این است که بدون توجه به منافع سرمایه‌گذاران، تداوم خلق ارزش برای مشتری نیزامکان‌پذیر نخواهد بود.برای رقابت‌پذیری پایدار، سه مولفه اصلی ضروری است. دو مولفه اول رقابت‌پذیری ایجاد می‌کند و عامل سوم تداوم آن را امکان‌پذیر می‌سازد.
حال باید گفت کدامیک از این نگرشها بهتر می‌توانند برای سازمان رقابت‌پذیری ایجاد کنند؟

ج)نگرش محصول محور ب)نگرش تولید محور الف) نگرش مشتری محور
ه)نگرش ارزش محور د)نگرش تعالی محور
شکل( ۲-۲)، الگوی رقابت پذیری و نگرشهای کیفیت
همان طور که در شکل بالا مشاهده می شود،تحلیل تعریف نگرش مشتری محور با الگوی رقابت‌پذیری، نشان می‌دهد که این نگرش به خوبی مولفه‌های منافع مشتری را مورد توجه قرار داده ولی نسبت به منافع سهامدار مسکوت است. در این شرایط هر چند مشتری راضی و خشنود باشد، روز به روز توان شرکت برای ادامه مسیر کاهش یافته، سازمان در برابر حوادث غیرمترقبه مانند یازده سپتامبر، آسیب‌پذیرمی‌شود. نگرش دوم کیفیت،‌ یعنی تولید محوری نیز به گونه بارزی بر ابعاد مهندسی یک محصول متمرکز است. این نگرش نه تنها هزینه‌های تولیدکننده، بلکه هزینه‌هایی را که تامین این ابعاد کیفی برای مشتری خواهد داشت را هم از حوزه توجه خارج کرده است.
نگرش محصول محور نیز از الگوی رقابت‌پذیری مشابهی برخوردار است و حاصل آن در بلندمدت مولد رقابت‌پذیری و موفقیت نخواهد بود. نگرش تعالی محور نیز نوعاً بر ویژگیهای محصولات تاکید دارد هر چند ماهیت انتزاعی آن می‌تواند این برداشت و هر برداشت دیگری را پرسش برانگیز سازد.
نگرش ارزش محور برای کیفیت تنها نگرشی است که به گونه‌ای همزمان به مطلوبیتهای مشتری (فایده)، قیمت و سایر هزینه‌ها برای مشتری (هزینه مشتری) و هزینه برای تولیدکننده (منافع سهامدار) توجه کرده است. این نگرش نه تنها می‌تواند برای مشتری ارزش بیافریند (تفاوت فایده و هزینه مشتری) بلکه تا زمانی که منافع سهامدار تامین شود، سازمان را در جهت حفظ و توسعه این ارزش تشویق و هدایت خواهد کرد. کیفیت خوب خدمات، زمانی با معناست که قیمت آن از سوی مشتری و هزینه و سود آن از سوی تولیدکننده پذیرفتنی باشد. این معنا، تنها در نگرش ارزش محور وجود دارد .
اثربخش‌ترین نگرش، نگرش ارزش محور است که به شیوه موثر و متوازنی منافع مشتری و هزینه تولیدکننده را مورد توجه قرار می‌دهد. (جهانگیری و غفاریان ،۱۳۸۷).
جنبه های دیگر کیفیت
بعضی از جنبه های کیفیت از قبیل کارآیی محصول، قابل اعتماد بودن یا طول عمر مفید آن به آسانی قابل شناسایی است، ولی بعضی از جنبه های دیگر کیفیت به آسانی قابل شناسایی و اندازه گیری نیست.مشتریان راضی منبع سود شرکتها هستند، شرکتهایی که نمی توانند مشتریان خود را راضی نگه دارند در دراز مدت باقی نخواهند ماند.کیفیت یک محصول باعث ایجاد رضایت مشتری می شود و می تواند موجب ایجاد مزیتهای رقابتی برای شرکت گردد.(روستا و همکاران،۱۳۸۳).
مزیت های رقابتی حاصل از کیفیت برتر عبارتند از :
ایجاد انحصار رقابتی؛
وفاداری مشتریان؛
محصولات متمایز: منظور ایجاد تمایز در محصول است.محصولات بسیار ساده را می توان با توجه به کیفیت آن و ارائه خدمات به مشتریان متمایز ساخت.
کاهش هزینه های بازاریابی؛
کاهش فشار رقابتی قیمت:در صورتی که مشتریان از کیفیت و خدمات راضی باشند شرکت می تواند از طریق تغییر در وضعیت قیمت به سود بیشتری دست یابد.
کیفیت استنباط شده توسط مصرف کنندگان از محصولات و خدمات شرکت می تواند مزیت رقابتی مهم دیگری همچون افزایش شهرت شرکت و کاهش هزینه های مصرفی و عرضه محصولات آتی را برای شرکت به ارمغان آورد.(هربیگ و میلویز^[۱۵]،۱۹۹۷).
یکی از روش های مهم متمایز سازی، عرضه محصولاتی با کیفیت برتر از سوی شرکت می باشد.برای اجرای موفقیت آمیز یک استراتژی تمایز از حیث کیفیت، یک شرکت باید کشف کند که مشتریان بالقوه اش از کدام ابعاد یا نشانه ها برای تفاوت درباره کیفیت محصول استفاده می کنند.در اینجا به هفت بعد از کیفیت محصول اشاره می شود:
کارکرد؛
دوام ؛
انطباق؛
ویژگیهای ملموس و مشهود؛
قابلیت اطمینان؛
قابلیت تعمیر و نگهداری؛
تناسب و جذابیت ظاهری: بعد ظاهری جذاب و متناسب می توان مشتریان را متقاعد کند که یک محصول از کیفیت بالایی برخوردار است.

تبلیغات

مفهوم تبلیغات بطور عجیبی با بازاریابی آمیخته است. تبلیغات جزئی از فرایند بازاریابی یک محصول و یا خدمت بشمار می رود. به بیان ساده می توان گفت تبلیغات یعنی رساندن یک پیام در مورد محصول و یا یک خدمت از طریق رسانه های مختلف برای متقاعد کردن مخاطبان بالقوه برای خرید آن محصول و یا خدمت.
در تبلیغات معمولاً اهداف متفاوتی دنبال می شود که در زیر به بخشی از آنها اشاره می کنیم:
آگاهی مشتریان در مورد محصولات و یا خدمات جدید؛
آگاه کردن مشتریان از طرز کار و یا قیمت جدید یک محصول؛
ایجاد تصویری روشن و قدرتمند از کسب و کار؛
ترغیب مشتریان به خرید محصول؛
تشویق مشتری برای اتخاذ تصمیم خرید فوری محصول و یا خدمت؛
و ….
از دیدگاه جایگاه تبلیغات در مقایسه با بازاریابی، می توان تبلیغات را زیر مجموعه بازاریابی و در کنار ابزارهای دیگر آن از جمله روابط عمومی، پیشبرد فروش، فروش شخصی و بازاریابی مستقیم دانست. تبلیغات بیشتر بر روان مشتری برای ترجیح دادن یک برند خاص تمرکز دارد و بازاریابی بر کل فرایند اعم از تبلیغات، فروش، توزیع و … احاطه دارد.

• اخلاق از مسائل مربوط به روح انسانى بحث مى‏کند ولى آداب مربوط به افعال بدن است.

• مسائل اخلاقى همیشه و در طول زمان ثابت بوده و تغییر در آنها راه ندارد ولى آداب در زمان‏هاى مختلف متغیر و متفاوتند.

• مسائل اخلاقى از نظر مکان نیز ثبات داشته و در هر شهر و هر کشورى یکسان مى‏باشند، اما آداب در شهرها و کشورهاى مختلف، تغییر نموده و آداب هر منطقه مخصوص همان مکان است. مردم دنیا در معناى ادب با یک دیگر تفاوت و اختلاف ندارند اما در مصداق آن هر ملتى با ملت دیگر تفاوت دارد.

• اخلاق علت است و آداب معلول و ثمره آن است، ادب هر شخصى نشان دهنده فضیلت‏ها یا رذیلت‏هاى اخلاقى اوست.

• در روایات اسلامى به آداب بیش از اخلاق اهتمام داده شده است.

• مسائل اخلاقى قابل استدلال عقلى مى‏باشند ولى براى آداب استدلال عقلى وجود نداشته و تابع ذوق و سلیقه مردم مى‏باشند.

عالمان دینى در طول تاریخ به هر دو علم اخلاق و آداب، توجه داشته و کتابهاى سودمند و با ارزشى در هر دو موضوع پدید آورده‏اند. و حتّى کتابهایى در موضوعات خاص مربوط به ادب تالیف شده است مثل «منیه المرید» که در خصوص آداب تعلیم و تعلّم است و به مطلق آداب مثل آداب لباس و مسکن، ادب دعا، ادب محل کار و … نپرداخته است.
روشن است که هدف اصلى از علم اخلاق رسیدن به توحید نیست و لذا مى‏بینیم که حتى کفار و مشرکان و یهودیان نیز فراوان کتاب‏هاى اخلاقى نوشته‏اند و بسیارى از عناوین مباحث آنها همانند کتابهاى اخلاقى مسلمانان است. اما مهمترین هدف از «آداب شرعى» رسیدن به توحید بوده و اینکه تمام اعمال انسان، نشانه‏هاى توحید را به خود گرفته و نشان دهنده آن باشد. بطورى که تمام کارهاى انسان با چنان ادبى همراه باشد که بیننده را متوجه به توحید نموده و مصداق این حدیث باشد که: «با کسى نشست و برخاست کنید که دیدن او شما را به یاد خدا اندازد»
هر ملتى آدابى دارد اما هدف از تمام آداب رسیدن به خداوند نیست و این هدف تنها در آداب دین مقدس اسلام و از ویژگى‏هاى خاص آن است.( طبرسى، فضل بن حسن، الآداب الدینیه للخزانه المعینیه، ۱جلد، زائر - قم، چاپ: اول، ۱۳۸۰٫ص۱۹۴)
بنابراین وقتی مؤلفه های اخلاقی را در سبک زندگی جستجو می کنیم باید بدانیم دنبال آدابی باشیم که ما را در زندگی به خدا نزدیک کند و جزو جلوه های رفتاری در زندگی بحساب بیاید. جلوه هایی که خلقیات ریشه های آن ، و آدابِ رفتاری شاخ و برگ های آن هستند. در این پژوهش که پیرامون سریال مادرانه می باشد جلوه های رفتاری و آداب دینی و احیاناً رفتارهای غیر دینی را در این سریال ها به بوته بحث و نقد قرار می دهیم.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• 1. 1. بررسی مؤلفه های اخلاقی (رفتاری ) سبک زندگی در سریال مادرانه

   

با توجه به آنچه در فصل پیشین و در باب تفاوت بین اخلاق و آداب گفتیم مشخص شد مشاهده و تقلید، اجرای عمل بدون کمک، دقت در عمل، هماهنگی حرکات و عادی شدن عمل در عین آگاهی و اختیار، از مراحل ساحت رفتاری به شمار می آید.
آموزش های دینی، با جهت دهی رفتار دین داران، نقشی اساسی در زیبا سازی اعمال آنها ایفا می کند؛ زیرا انسان دین دار در پی رضایت حضرت حق و هماهنگ سازی رفتار خود با دستورات اوست. او گفتار فرستادگان الهی را می شنود و به تقلید عاشقانۀ رفتار و کردار آنها می پردازد و با دقتی شگرف، در پی هماهنگ سازی اعمال خود با آنهاست، به نحوی که بسیاری از رفتارها برایش عادی می شود، چنان که در خصوص برخی عبادات چنین پیش می آید. از سویی چون دستورات الهی از طرفِ زیبا و خیر مطلق صادر شده، به تبع آن، رفتارهای منطبق برآن دستورات نیز از زیبایی و برتری برخوردار است.
مهم ترین کنش دین در این ساحت، پشتیبانی از اخلاق است. هیچ دیانتی نمی تواند ادعایی ضد عدالت، آزادگی یا حقوق اصیل انسانی داشته باشد. در عین حال که اخلاق از دین مستقل است، مورد تأیید و اهتمام دین نیز می باشد. برای بسیاری از مردم تا این ارزش ها از طرف نیرویی مافوق توصیه نشوند، اهمیت جدی نمی یابند و مؤثر نمی افتند. پشتیبانی دین از اخلاق، به این معناست که به آدمیان اطمینان خاطر می دهد این اخلاق بر جایی استوار تکیه زده، زجرشان بی اجر نمی ماند و مرجعی اصیل آن را تأیید کرده است.
افزون برآن، اجرای قانون در جامعه، نیازمند مهار درونی است که دین عهده دار آن است؛ به یک معنا، همان عنصر تقوی که در عمق جان ها نشسته باشد. بنابراین رویکرد ما در این پژوهش رفتاری_اخلاقی است.(اسلام و زیبایی های زندگی،رجبی نیا،ص۳۰۱)
از سویی، ارتباطات در زندگی انسان بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا انسان وضعیت خاصی دارد که ممکن است در بخشی از این وضعیت با موجودات دیگر اشتراک داشته باشد، ولی در بخش دیگر افتراق دارد، و محور اصلی حیاتش با موجودات دیگر نیز متفاوت است. آنچه باعث می شود تعادل انسان به هم بریزد، بیشتر در ارتباطات است. البته باید دانست تعادل با سازگاری تفاوت دارد، زیرا در سازگاری نوعی انفعال است که فرد خود را باید با چیز یا چیزهایی هماهنگ سازد. به هر حال انسان موجودی است که با خود و دیگران ارتباط دارد..
از سوی دیگر انسان، موجودى کمال‏جو و تعالى‏پذیر است؛ کمال آدمى، بر اثر حسن انجام وظایفى به دست مى‏آید که به موجب روابط گوناگون او با خود، خداوند و همنوعان بر عهده‏اش نهاده شده است، این روابط، به ترتیب عبارتند از:
الف- رابطه‏ انسان‏ با خودش؛ به این معنا که خود را بشناسد، ارزش‏ها و استعدادهاى بالقوّه و خدادادى خود را تشخیص دهد، هدف از خلقت و فلسفه وجودى خود را مورد مطالعه و بررسى قرار دهد تا در نتیجه به قدر و قیمت واقعى گوهر وجود خویش واقف گردد.
ب- رابطه انسان با خدا؛ کمال نهایى انسان، تقرّب به پروردگار است.
این مهم تنها از راه شناخت او و راه‏هاى تقرّب به درگاه او میسّر خواهد بود.
ج- رابطه انسان با دیگران؛ انسان موجودى اجتماعى است و بسیارى، این ویژگى را جزو خصوصیّات ذاتى و طبیعى او دانسته و او را موجودى مدنىّ بالطبع به شمار آورده‏اند. برخى از نظریه‏پردازان علوم اجتماعى نیز، این خصیصه را، معلول نیازهاى متنوّع آدمى دانسته‏اند؛ زیرا نیازهاى او- با توجّه به استعدادهاى مختلف نهفته در وجودش- با معاشرت، تبادل افکار و ایجاد روابط نیکو با همنوعان، در یک اجتماع سازمان‏یافته انسانى تأمین مى‏شود. بر اثر همین معاشرت‏ها و تبادل افکار، روابط انسانى شکل مى‏گیرد و فرهنگ انسانى به وجود مى‏آید.(آداب معاشرت،مقدس نیا،محمد،انتشارات افق فردا،۱۳۷۹ص۱۴)
اولین محیطی که شخصیت اجتماعی انسان در آن شکل می گیرد خانواده است. خانواده یکی از نهادهای اجتماعی نخستین است که شالوده حیات اجتماعی محسوب می گردد و گذشته از وظیفه فرزند آوری و پرورش کودک و در نتیجه استمرار نسل ها و بقاء نوع بشر، وظایف متعدد دیگری از قبیل فعالیت های اقتصادی،آموزش و پرورش و اجتماعی کردن فرد را نیز به عهده دارد. خانواده به عنوان عامل واسطی است که قبل از ارتباط مستقیم فرد با گروه ها، سازمان ها و مؤسسات اجتماعی، نقش مهمی در انتقال هنجارهای اجتماعی و میراث های فرهنگی به عهده دارد.

• • • 1. 1. تعریف خانواده:

       

   

خانواده عبارت است از گروهی که از افراد (دو نفر یا بیشتر) که میان آنها روابط خویشاوندی برقرار است و در مکان واحدی زیست می کنند و تغذیه مشترک دارند. این گروه اختصاصاً در جوامع امروز از پدر، مادر و فرزندان تشکیل می گردد. به عبارت دیگر خانواده سازمان یا اجتماعی است که مبتنی بر روابط خویشاوندی(سببی و نسبی) می باشد. خانواده یک نهاد اجتماعی است و در همه جا و همه زمان ها وجود دارد و بدون آن دوام و بقاء جامعه میسر نخواهد بود. هیچ جامعه ای نیست که در آن نظام خانوادگی برقرار نباشد. هر یک از ما به گونه ای در خانواده پا به هستی نهاده ایم و در کانون خانواده و تحت مراقبت و تعلیمات اقوام خود پرورش یافته و با زندگی اجتماعی آشنا شده ایم و به احتمال زیاد خود نیز به تشکیل خانواده مبادرت خواهیم کرد.(مبانی جامعه شناسی،وثوقی و نیک خلق،ص ۱۷۱
خانواده از سه رکن مرد، زن و فرزند به وجود آمده و همانگونه که گفتیم کوچکترین نهاد اجتماعی در جامعه به حساب می آید. اما برخلاف سایر نهاد ها، رنگ و بوی عاطفی در آن بیشتر مشاهده می شود. بیشترین توجه دین، حفظ این روابط عاطفی در خانه و خانواده است و آداب معاشرت دینی در خانواده نیز بر همین اساس شکل گرفته است. در مورد آداب معاشرت که موضوع پژوهش ما نیز می باشد خداوند توصیه هایی را در قرآن فرمودند. به عنوان نمونه در آیه ۹ سوره نساء که می فرماید: «و عاشروهنّ بالمعروف»، از مرد می خواهد که معاشرت نیکی در خانه نسبت به همسر برگزیند پس اعمالى چون سخت‏گیرى در نفقه، آزار و اذیت یا بدخلقى و مانند آن‏ها، مخالف با معاشرت به معروفى است که قرآن بدان سفارش نموده است.(تفسیر المنار،رشید محمدرضا،ج۴،ص۴۵۶)
عاشرو هنَّ بالمعروف، به معناى رفتار و اعمالى است که خداوند بدان امر نموده است. و نیز مراد از معاشرت به معروف، ادا نمودن حقوق زن، چون قسم، نفقه و داشتن رفتار و گفتارى مناسب با اوست. (مجمع البیان،طبرسی،ج۳،۳۵)
نه تنها مرد موظف به معاشرت نیک می باشد بلکه زن نیز می باید رفتار و آداب معاشرت خود را در خانه بر اساس نیکی متقابل قرار دهد و زوجین اینگونه فرزند را با آداب نیک معاشرت در خانه و حتی جامعه آشنا کنند. لذا به مؤلفه های رفتاری در خانه از نگاه دین می پردازیم.

در واقع در این رویکرد چون جوشش اصلی از درون جامعه برای برخوردار بودن از امنیت اجتماعی حرکت کرده، جنبه آمریت دولت و یا ریشه سلبی امنیت کمرنگ تر شده، بنابراین امنیت اجتماعی ماهیت تطبیقی دارد، در حالی که قدرت دولت برای اعمال امنیت در سطح جامعه همراه با ماهیت انطباقی است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۳۹-۵- امنیت دارای ساخت دولتی است:

در این رویکرد بر این مسئله تمرکز شده که ساختارها و زمینه‌های اجتماعی، به مثابه ای ساختی همچون دولت برای امنیت محسوب شده، زیرا دولت هم درون این ساختارها اجتماعی قابل ملاحظه است. با توجه به این رویکرد دولت به عنوان کارگزار امنیتی محسوب شده و اولویت امنیت جامعه است تا امنیت دولت. بنابراین در این جا جامعه دارای هویتی سازمان یافته شده، که دولت به عنوان کارگزار در ذیل هویت جامعه معنا پیدا ‌می‌کند. بنابراین صیانت از جامعه نخستین اصلی است که باید بدان توجه شود و تنها از این طریق است که دولت ‌می‌تواند از تعرض تهدیدهای بیرونی ایمن بماند.
بعد امنیت اجتماعی شده در کتاب ویور و همکارانش همچنان بخشی از دولت نگاشته ‌می‌شود، اما مستقلاً جایگاه جدیدی به عنوان موضوع امنیت پیدا ‌می‌کند. اینک نوعی دوگانگی بین امنیت دولت و امنیت اجتماعی شده وجود دارد به نحوی که اولی حاکمیت را ملاک غایی خود ‌می‌شناسد و دو‌می‌دلمشغول دغدغه‌های مربوط به هویت است. این ارتقاء جامعه به مرتبه موضوع مستقل امنیت تغییری اساسی در تفکر امنیتی است و گوهر استدلال را تشکیل ‌می‌دهد. اینک جامعه متمایز از امنیت دولت است و در تعامل با آن است که نگاه‌ها را به خود جلب ‌می‌کند. منظور از جامعه و امنیت اجتماعی شده چیست؟ روشن است که اصطلاح جامعه اشاره به جریان مذاکره تایید و بازتولید ندارد و حتی مطابق تعریف سنتی تر رایج در جامعه شناسی نظا‌می‌از روابط متقابل که افراد با فرهنگ مشترک را به یکدیگر مرتبط ‌می‌کند، را هم شامل نمی‌شود. چنین تعریفی مسئله میزان واقعی اشتراک فرهنگی افراد را بی پاسخ ‌می‌گذارد. ویور و همکارانش واقعیتی را ترجیح ‌می‌دهند که کمتر سیال باشد: جامعه مجموعه ای از نهادهای همراه با نوعی احساس هویت مشترک است. همان طور که آنان خود اذعان ‌می‌کنند این تعریف برداشتی عینیت گرایانه و دورکیمی ‌است.
در پرتو شرایط جدید جهانی بسیاری از نظریه پردازان به این نتیجه رسیدند که تصور سنتی از امنیت به هیچ وجه قادر به پاسخگویی به اوضاع متحول کنونی نیست. لذا شاهد نوعی اجماع در خصوص بازنگری در مفهوم امنیت هستیم. در مفهوم سنتی و سخت افزاری امنیت بر قراری ثبات و جلوگیری از تنش‌های اجتماعی از طریق تقویت هر چه بیشتر بنیه نظا‌می‌و سازوکارهای بیرونی، در دستور کار قرار ‌می‌گیرد.« در این مورد، سعی دولت به عنوان متولی رس‌می‌امنیت جامعه بر آن است که باجذب سرمایه‌های داخلی و جلب همکاری طبقات و اقشار خاص، از طریق بالابردن سطح آموزش‌ها و ارتقاء کیفیت ابزارهای نظامی، نیروهای ویژه تامین کننده امنیت در برابر توئطه‌های احتمالی و عوامل بر هم زننده ثبات و آرامش عمومی، مجهز و آماده مقابله نمایند. شاید بتوان گفت؛ عنصر ایدئولوریکی ذهنی بودن و نسبی بودن امنیت، از مهمترین نارسایی‌های موجود در تعریف امنیت اجتماعی است ولی آنچه مسلم است، واژه امنیت ‌می‌تواند در دو بعد ذهنی و عینی قابل اندازه گیری باشد. در مفهوم عینی اندازه گیری فقدان تهدید علیه ارزش‌ها ست و در مفهوم ذهنی، فقدان احساس ترس از این که چنین ارزش‌هایی مورد حمله قرار خواهد گرفت. اصولاً امنیت بیش از آنکه جنبه عینی و مادی داشته باشد، یک پدیده ادراکی و احساسی یعنی برای  تحقق آن باید اطمینان در ذهن توده مردم، دولت مردان و زمامداران به وجود آید که امکان لازم برای ادامه زندگی، بدون دغدغه وجود دارد. برقراری نظم و امنیت در گرو ساختاری است که برخوردار از عدالت اجتماعی، تامین و رفاه اجتماعی، اشتغال،آزادی و مشارکت واقعی مردم باشد.» ( Buzan, B. Weaver, O1998),
به طور کلی، همه کسانی که امنیت اجتماعی را در این نظریه‌های مورد توجه قرار ‌می‌دهند، در کنار دولت یا به جای دولت، مرجع  امنیت دیگری به نام جامعه یا اجتماع را نیز درنظر دارند. جوامع ‌می‌توانند با ملت‌ها یکی باشند، اما الزاماً چنین نیستند. دیگر اینکه، تهدیدات امنیتی در حوزه امنیت اجتماعی،آن چیزهایی است که هویت آن جامعه را با خطر مواجه ‌می‌سازد. این  تهدیدات ‌می‌توانند نظا‌می‌باشند یا تهدیدات غیر نظامی، بنابراین تامین امنیت اجتماعی، تنها در گرو تقویت قدرت سخت افزاری نیست. امنیت اجتماعی محصول سینرژی فرد، جامعه و دولت است.

۲-۴۰- رهیافت اجتماع گرایی:

این رویکرد در اواخر دهه قرن بیستم مطرح شد، که در مواجه با رویکرد لیبرالیستی به عنوان رویکرد غالب شناخته ‌می‌شد. ادعای تازه ای در خصوص مفاهیم کلیدی علوم اجتماعی چون، جامعه، هویت، سنت،فردیت، خود، شهروندی، امنیت، توسعه و نظم مطرح ‌می‌کند. « اندیشمندانی چون السدیر مک اینتایر، مایکل ولرز، چارلز تیلور ، مایکل سندل از شارحان اصلی این رویکرد هستند که به صورت اساسی تر، منصفانه تر و غیر سیاسی تر، به انتقاد موازین لیبرالیستی پرداخته و بخشی از بحران معنای موجود در جوامع سرمایه داری و چندپاره را، به برداشت غلط لیبرالیست‌ها نسبت ‌می‌دهند. اجتماع گراین با پذیرش اصل تعدد و تکثر و دیگری، با هر نوع سنت ستیزی در معنای شبیه سازی و یکسان سازی مخالفت نموده؛ به نظر آن‌ها نقش تعدد نه به عنوان معضل، بلکه به عنوان یک ارزش قابل احترام، مورد توجه بوده و بخشی از هویت فرد را تشکیل ‌می‌دهد. از این منظر یکسان سازی سنت‌ها، فرهنگ‌ها، و تفاوت‌ها، نوعی تحمیل اکنون و آینده و گذشته است، آن هم گذشته ای که دلیلی بر فروتر بودن ان نسبت به  اکنون ن‌می‌توان اقامه کرد. البته این به معنای محبوس شدن در گذشته غیر واقعی نسبت به کانون اصلی بحث مختار بودن خود در پذیرفتن تعدد‌ها بدون حذف دیگری است.» اجتماع گرایان نسبت به انسان گرایی لیبرالیست‌ها انتقاد نموده اند، چرا که در عمل به نام  انسان گرایی، به دفاع از کرامت شهری و مشارکت همگانی، شاهد نابرابری و تسلط عده معینی که چندان با معیارهای اخلاقی سرسازگاری ندارد، هستیم. از نظر اجتماع گرایان،ان چنان که از نام آن‌ها نیز بر ‌می‌آید،فهم و هویت فرد در ساحت اجتماع شکل ‌می‌گیرد. افراد در پرتو زندگی در جامعه است که استعداد شیوه زندگی و هویت خود را پیدا ‌می‌کنند. از این منظر اجتماع گرایان با کارگزاری و عاملیت انسانی مبتنی بر عقل سلیم و فرد گرایی مورد نظر لیبرال‌ها مخالفت ‌می‌کنند. هرچند که رویکردهای هر کدام، متمرکز بر یکی از ابعاد شده اند.« از نگاه اجتماع گرایان، شیوه ناامنی  اجتماعی و افزایش خشونت، جنایت و طلاق، در برخی جوامع، نتیجه این باور است که عقل انسانی به تنهایی و منفصل از سنت و اجتماع، قادر است ضمن محاسبه منافع و مضار هر عمل، بهترین را گزینش کند. به عقیدن مک اینتایر، دولت ن‌می‌تواند جامعه را به حال خود رها کند تا مردم به تنهایی، خودمختاری شان را متحقق ساخته و حقوق خود را بدست اورند، چنین وضعیتی پیش از هر چیزی، نوعی گسیختگی اجتماعی و فاجعه اخلاقی در پی ‌می‌آورد و بنیان‌های داخلی امنیت را متزلزل ‌می‌سازد.» رویکرد اجتماع گرایی به نوعی معنا، مرجع و سازوکارهای تحقق امنیت پایدار ملی را تغییر داده است. به گونه ای که در تعبیر جدید از امنیت، علاوه بر نقش دولت، بر نقش جامعه تاکید ‌می‌شود. امنیت فقط دفع یا فقدان تهدید نیست،بلکه تعقیب مداوم و مرتب ایمنی، از طریق اقدام مثبت و پیشگیرانه است که امنیت را در پی ‌می‌آورد. « در چهره جدید امنیت، جامعه به عنوان مرجع مستقل و دولت به عنوان متغیر وابسته امنیت، فرض ‌می‌شود و آسیب پذیری یا انسجام داخلی، بیش از تهدید خارجی مطمح نظر است و در نهایت، متغیرهایی چون تساهل نسبت به شهروندان، شناسایی حقوق طبیعی بشر و سرمایه اجتماعی بیش از کنترل شهروندان انکار حقوق بشر و اعمال ترس و خشونت، منجربه امنیت پایدار ملی ‌می‌شود. این نوع انگاره با اندیشه رئالیست‌ها که امنیت را به فقدان تهدید، تقلیل ‌می‌دهند و به جای توانمندسازی کنشگران اجتماعی بر دفاع و صیانت از آن‌ها تاکید ‌می‌کنند، تفاوت ماهوی دارد. اجتماعی گرایان بر حفظ و توجه به سنت‌ها و اخلاق و این که هر سنت بر مبنای زمینه و بافت مربط به آن باید مورد توجه قرار گیرد، تاکید دارند. با توجه به این سازوکارها جدول زیر به مقایسه نگاه اجتماع گرایان و لیبرالیست‌ها در مورد امنیت ‌می‌پردازد.»
جدول۲-۵- مقایسه نگاه اجتماع گرایان و لیبرالیست‌ها در مورد امنیت

۲-۴۱- نظریه پردازان امنیت اجتماعی‌:

سیر مباحث پیرامون امنیت اجتماعی در جامعه شناسی از قدمت بسیار بالایی برخوردار نیست، و تا زمان حاضر مورد توجه جامعه شناسان نبوده است. در واقع مباحث جامعه شناسی امنیت هنوز در مراحل ابتدایی است هر چند که این خط سیر در نظر دارد روابط متقابل بین امنیت و ابعاد ان و جامعه را بررسی کند، به دلیلی فقدان الگوهای نظری مستقل، نتوانسته اعلام استقلال خویش را به اثبات برساند. بنابراین همان طور که در مباحث قبلی بدان اشاره کردیم دیدگاه سخت افزاری به دنبال این بوده که جنبه‌های سخت افزاری، نامحسوس، درونی و معنوی افراد را تحت حاکمیت دولت‌ها در تدوین راهبردهای امنیت اجتماعی مورد توجه قرار دهد، در واقع این نیت  و تامین این ابعاد  تحت عنوان هویت بیان شده است.
نظریه پردازان امنیت اجتماعی چون گیدنز،بوزان،مولار و ویور هویت را  به مثابه روح جامعه قلمداد کرده‌اند که در تبیین امنیت و امنیت اجتماعی مورد توجه قرار ‌می‌گیرد. زیرا با توجه به تغییرات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری که به سرعت در حال رخ دادن در سطح جهان ‌می‌باشد؛ عطف توجه به بسترها و زمینه‌های اجتماعی  امنیت امری ضروری و انکار ناپذیر است. بنابراین امنیت اجتماعی از این دیدگاه نوعی فرایند تولید و حفظ تعلقات و پیوندهای متقابل درون هریک از  واحدهای اجتماعی  و میان واحدهای اجتماعی  است که ‌می‌تواند در یک نظام اجتماعی به منظور پاسداری و حراست از حیات واحدها‌‌، گروه‌های اجتماعی یک جامعه و تضمین بهره گیری  آنان از منافع و ارزش‌ها یا همان فرصت‌ها استفاده کند. بنابراین فضای فکری نظریه پردازان امنیت اجتماعی بر مبنای زایش دولت‌های ملی و طرح منسجم  ملی گرایی در عرصه روابط سیاسی است، بنابراین محور اصلی امنیت اجتماعی در حوزه یک دولت ملی امکان تحقق پیدا ‌می‌کند. با توجه به اهمیت چنین موضوعی  مهمترین نظریه پردازان امنیت و امنیت اجتماعی را به صورت موجزه مورد در سطور ذیل تشریح و تبیین ‌می‌کنیم.

گیدنز^[۱۸] و امنیت

آنتونی گیدنز جامعه شناس معاصر، در مورد امنیت به اختصار اشاره به مبحث امنیت ‌می‌کند و  تمرکز بر امنیت وجودی ‌می‌کند. گیدنز در کتب تجدد و تشخص به تحلیل مفهوم خود و ساختارهای نوین هویت شخصی در ارتباط با هویت در جامعه مدرن ‌می‌پردازد؛ همچنین در کتاب پیامدهای مدرنیت با تحلیل ابعاد نهادی مدرنیت و وابستگی سرمایه داری، صنعت، قدرت نظا‌می‌و کنترل اجتماعی پرداخته است. وی در تعریف امنیت بیان ‌می‌کند که« اعتماد و امنیت، خطر کردن و در معرض خطر قرار گرفتن چیزهایی هستند که به مناسبت‌های تاریخی مختلف در جامعه متجدد وجود داشته است و دارد. اعتماد و مخاطره امنیت و خطر، این ویژگی‌های دو قطبی و تعارض آمیز مدرنیت در همه جنبه‌های زندگی روزانه تاثیر ‌می‌گذارد و بار دیگر در هم تندیگی خارق العاده موقعیت محلیو جهانی را نشان ‌می‌دهد.» (نگهبان،۱۳۸۴: ۳۳) به نظر وی امنیت و اعتماد زمانی ضرورت پیدا ‌می‌کند که ناشی از فاصله گیری روزافزون زمانی و فضایی، در جامعه مدرن باشیم و دیگر اطلاع کاملی از پدیده‌های اجتماعی نداشته باشیم. بنابراین اعتماد عبارت است از « اطمینان قابل اعتماد بودن یک شخص یا یک نظام با توجه به مجموعه معینی از برون داده‌ها یا رویدادها؛ یعنی ایمان به صداقت یا عشق دیگری و یا درستس اصول انتزاعی ( دانش فنی)  اعتماد نه تنها در جامعه مدرن به معنای عام ان، بلکه در مورد ژتون‌های نمادین و نظام‌های تخصصی که در جهت برکندن زندگی در جهان مدرن عمل ‌می‌کنند، نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برای مثال اقتصاد پولی و نظام حقوقی در شرایطی ‌می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند که افراد جامعه به ان‌ها اعتماد داشته باشند.»
گیدنز تأکید بر این ‌می‌کند که برای درک ضرورت توجه به امنیت باید به سیمای مخاطره آمیز بودن جامعه مدرنیته به دقت توجه کرد، وی این سیما را جهانی شدن مخاطرات نامیده است. این خطرات در سرتاسر جهان افراد را تحت تاثیر خود قرار داده است. مانند تقسیم کار جهانی این خطرات بر سرنوشت تمام افراد جهان اثر گذار است. با توجه به این مسئله « امنیت را ‌می‌توان موقعیتی خواند که در آن با یک رشته خطرهای خاص مقابله یا به حداقل رسانده باشد. تجربه امنیت به تعادل اعتماد و مخاطره بستگی دارد. امنیت معنای بالفعل و چه به معنای تجربی آن، ممکن است به مجموعه‌هایی از آدم‌ها، تا به مرز امنیت جهانی یا به افراد ارتبط داشته باشد. به این ترتیب گیدنز مصونیت در برابر خطرها را امنیت تعریف کرده است. در نظر گیدنز خطر و امنیت دو روی سکه را تشکیل ‌می‌دهند به گونه ای که وقتی روی امنیت در دست است خطر رخت بر بسته است و بالعکس زمانی که با خطر دست و پنجه نرم ‌می‌کنیم، امنیت مخشوش و پنهان است.» ( ﮔﻴﺪﻧﺰ،۱۳۷۳، ص ۶۲۷)
بنابراین گیدنز برای جوامع مختلف که از سطوح مختلف مدرنیته بهره مند هستند دو وجه زندگی را در ادامه دو وجه از امنیت طرح ‌می کند: در وجه عینی شیوه زندگی، امکان زندگی برای تمام افراد به گونه ای فراهم است که جامعه مدرن تعریف ‌می‌شود. در این جامعه افرد از سطح قابل قبولی برای گذارن  زندگی و انتخاب شیوه زندگی بهره مند هستند. اما در بحث امنیت ذهنی که معطوف به خشنودی و رضایت فرد از خویش ‌می‌باشد، فرد با نحوه انتخاب راه و روش زندگی خود این وجه محقق خواهد شد. یعنی به گونه ای که فرد زندگی ‌می‌کند که دوست دارد. در این دوجه ارتباط ناب در راستای استمرار امنیت وجودی، منبع انرژی برای پیشبرد اهداف سیاست زندگی در نظر گرفته ‌می‌شود. وی معتقد است که وجود احساسات گرم، عطفی و صمی‌می‌به مانند محافظی در اطراف انسان عمل ‌می‌کنند و او را از بسیاری تشویش‌ها و اضطرابات رهایی بخشیده که همان احساس ناامنی است.

مولار^[۱۹] و امنیت اجتماعی

همانطور که اشاره شد بخشی از گفتمان حاکم بر امنیت اجتماعی وجه سلبی آن ‌می‌باشد، که ناشی از این مسئله است که شرایط فارغ بودن از ترس، خطر،زیان و صدمه را برای گروه‌های اجتماعی یا کلیه شهروندان یک نظام اجتماعی جهت برخوردار بودن از شرایط اطمینان خاطر و آرامش از سوی دولت یا حاکمیت با توسل به زور و قدرت فراهم کرد. چنانکه مولار خاطر نشان ‌می‌کند، امنیت اجتماعی زمانی حاصل ‌می‌شود که جامعه تهدیدی در باب مولفه‌های هویتی خود احساس کند.« به نظر مولار امنیت اجتماعی  مقوله ای است که افراد و دولت به همراه یکدیگر در تأمین آن سهیم و شریک هستند و از این رو، بتدریج و همگام باغیر قابل تفکیک شدن دولت و جامعه از یکدیگر،همین حالت در خصوص ناامنی آن دو مصداق پیدا ‌می‌کند. در حال حاضر با توجه به کاهش کنترل حکومت‌ها بر جوامع خود، ظهور جنبش‌های جدایی طلب،فراملی، افزایش روزافزون مهاجرت و جریان حرکت پناهندگان و چهارچوب‌های در حال تحول داخلی و خارجی بررسی روابط  دولت و مردم امری اجتناب ناپذیر است. و تعریف گفتمان جدید امنیتی برای تنظیم  روابط میان مردم و دولت‌ها در قالب گروه‌های اجتماعی ضروری ‌می‌باشد. وی در همین راستا مفهوم امنیت اجتماعی را بیان ‌می‌کند. مولار تاکید دراد که امنیت اجتماعی را به عنوان یک مفهوم فرضی برای هر جمع انسانی به کاربرد. و آن را عبارت ‌می‌داند از قابلیت حفظ شرایط قابل پذیرش  داخلی برای تکامل الگوهی سنتی زبان، فرهنگ، انجمن‌ها، مذهب، هویت ملی و رسوم. بدین ترتیب امنیت جوامع آشکارا با  امنیت سیاسی پیوند دارد، اما مجزا از آن است. امنیت سیاسی به ثبات سازمانی کشورها، نظام‌های دولت و ایدئولوژی‌های که به دولت‌ها و حکومت‌ها مشروعیت ‌می‌بخشد، مربوط ‌می‌شود اما امنیت اجتماعی به بقای گروه‌هایی توجه دارد که به جهت اشتراک اعضای آن در اندیشه، احساس و اعمال، کلیت یکپارچه ای را تشکیل ‌می‌دهند که از آن به عنوان هویت یاد ‌می‌شود.» در جهان امروز، مرزهای دولت و جامعه به ندرت قرینه و منطبق بر هم هستند. بنابراین، کلید تقرب به جامعه ایده‌ها و کردارهایی است که افراد را به عنوان اعضای یک گروه اجتماعی معرفی ‌می‌کند. جامعه شامل هویت و ذهنیت فردی اجتماعات و ان افرادی است که خود را به عنوان اعضای یک اجتماع یا جامعه خاص ‌می‌شناسد. این امر باعث ‌می‌شود که امنیت اجتماعی به عنوان امنیت جامعه یا گروه‌ها و جمع‌های شکل دهنده جامعه درک و فهم شود. مولار در پاسخ به اینکه امنیت برای چه کسی و در برابر چه چیزی؟ امنیت را به سه شکل امنیت ملی، امنیت انسانی، و امنیت اجتماعی تقسیم ‌می‌کند. « از نظر او در امنیت ملی، مرجع امنیت دولت است و تهدیداتی که حاکمیت و قلمرو سرزمینی آن را با خطر مواجهه ‌می‌سازد، تهدید امنیتی است. ئر امنیت انسانی، مرجع امنیت، فرد است و هر چیزی را نیز آن شکل از امنیت ‌می‌داند که مرجع آن گروه‌های اجتماعی است.» ( ﮔﻴﺪﻧﺰ،۱۳۷۳، ص ۶۲۷)

بوزان و امنیت اجتماعی