بدین ترتیب دادهها کلاً در دامنه [-۱ , ۱] قرارگرفته و چنانچه بخواهیم در بازه [۰ , ۱] نرمال گردند ، کافی است و در نظر گرفته شود .
بررسی متغیرهای تحقیق
نظریههای تقاضای پول
قبل از بررسی متغیرهای تأثیرگذار بر سپردهها باید نظریه تقاضای پول را بررسی کنیم .
مطالعه عرضه و تقاضای پول همواره فکر اقتصاددانان را به خود مشغول مینموده است. بخصوص از زمان کشف معادن طلا و نقره در قاره امریکا در قرن هفدهم و هجدهم مورد بهرهبرداری قرار گرفت همین ثروتهای کلان که نصیب کشورهای استعماری آن زمان مانند: اسپانیا، پرتقال ، انگلیس و فرانسه شد باعث گردید عرضه پول وارد مرحله جدیدی شود. از طرف دیگر بروز جنگها و انقلابها نیز موجب افزایش تقاضای پول گردید. همین موضوع را نیز در بین اقتصاددانان در سطح والایی مطرح نمود و باعث گردید اقتصاددانان، نظریههای مختلفی را مطرح تا موضوع تقاضای پول به شکل عملیتر و مقبولتر به صورتی که علم اقتصاد از آن انتظار دارد مطرح گردد که ازجمله آنها میتوان به نظریههای ذیل اشاره نمود.
نظریه مقدار پول
این نظریه توسط اقتصادان انگلیسی دیوید ریکاردو در قرن نوزدهم مطرح گردید. او برای نخستین بار رابطه مستقیم بین مقدار پول در گردش و سطح عمومی قیمتها را بهعنوان یک قانون قابل استناد و مطرح کرد. ریکاردو رابطه بین مقدار پول و سطح قیمتها را در رابطه مبادلات زیر خلاصه نمود .
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
که در این رابطهمقدار پول در گردش وسطح عمومی قیمتها و حجم مبادلات و معاملات میباشد. درصورتیکه در این رابطه را ثابت فرض کنیم به دنبال تغییر در همان جهت تغییر مییابد. به عبارتی اگر حجم پول در گردشافزایش یابد موجب میشود سطح عمومی قیمتها سیر صعودی به خود بگیرد. جان استوارد میل، سی سال پسازاین نظریه، آن را تغییر و اصلاح کرد، بهطوریکه او عامل سرعت گردش پول را نیز وارد نظریه نمود و آن را بانشان میداد.
با توجه به این نظریه جدید دیگر M بهتنهایی عامل تغییردهنده P نبود بلکه عامل دیگری به نام سرعت گردش پول نیز در تغییر سطح عمومی قیمتها مؤثر بود. یعنی حتی ممکن بود با عدم افزایش یا کاهش M به دلیل افزایش مؤثر در V سطح عمومی قیمتها را افزایش دهد. بعدها اقتصاددان دیگر به نام ( فیشر ) نقش سپردههای بانکی و سرعت گردش این سپردهها را نیز وارد رابطه کرد و مطالعه جدیدی را مطرح نمود که بهصورت ذیل میباشد:
که در این رابطه میزان سپردههای بانکی و میزان سرعت گردش سپردههای بانکی است (همایون و پریور ۱۳۸۷).
نظریههای درآمدی
بررسی ارقام مربوط به حوادث اقتصادی بین دو جنگ جهانی مؤید این موضوع است که نظریه مقداری پول جهت تبیین و توجیه این وقایع کافی نیست. برای نخستین بار اقتصادان معروف اتریشی بنام فنوایزر بیان نمود که ارزش هر چیزی بستگی دارد به اهمیتی که شخص برای آخرین واحد آن قائل است. لذا معتقد بود که هرقدر درآمد کمتر باشد، شدت نیازمندی که بهوسیله آخرین واحد پول رفع میشود بیشتر خواهد بود بنابراین وقتی درآمد فردی بالا رفت بهجای آخرین واحد پولی که در اختیار دارد اهمیت کمتری قائل است و برعکس. ایشان قانون فوق را بهصورت
نشان داد که در آن درآمد، قیمت، کل تولیدات.
نظریه روانی پول
آلبرت آفتالیون اقتصادان مشهور فرانسوی ضمن انتقاد از نظریه درآمد فن وایزر آن را تکمیل و تصحیح کرد. او نظریهی خودش را در همان چهارچوب ارائه نمود. ولی عوامل دیگری را در نظریه فوق وارد نمود که ازجملهی آنها میتوان به:
درجه رضایت فردی افراد از خرج کردن پول
پیشبینی شرایط اقتصادی
عوامل اجتماعی و سیاسی
متغیرهای تأثیرگذار بر منابع
فریدمن تقاضای پول را در زمینه تئوریهای سنتی اقتصاد خرد درباره رفتار مصرفکننده و تقاضای تولیدکننده برای نهادهای تولید بررسی کرد. با توجه به اینکه برخی از متغیرهای مؤثر بر تقاضای پول بر حجم سپرده تأثیر دارند لذا از این تئوری برای شناسایی متغیرهای مؤثر بر سپرده استفاده میکنیم. در دیدگاه فریدمن مصرفکنندگان پول را نگه میدارند چون پول به آنها مطلوبیت میدهد. ازآنجاکه پول هم مثل کالا به اعتبار مطلوبیتی که میدهد موردتقاضا وارد میشود، بنابراین این درآمدها به سطح درآمد حقیقی و میزان بازدهی و دیگر روشهای دارایی مانند خرید کالاهای بادوام نظیر طلا، مسکن، سهام بورس، زمین و خرید کالاهای متناظر دیگر نیز وابسته هستند.
با توجه به این موارد تابع تقاضای اسمی پول فریدمن بهصورت زیر ارائه میشود:
که در این رابطه تقاضای اسمی پول، سطح قیمتها، نرخ اوراق قرضه، نرخ برابری بازار، نرخ تورم، u سلیقه، y درآمد واقعی، h سرمایه انسانی میباشد (فرجی ۱۳۸۸) (منصف و منصوری ۱۳۸۹).
حال با توجه به نظریه تقاضای پول فریدمن و پژوهشهای انجامگرفته متغیرهای تأثیرگذار بر حجم سپردهها را در پنج دسته جداگانه قرار میدهیم که عبارتاند از:
متغیرهای صنعت بانکداری
تعداد بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری - تعداد شعب - میانگین نرخ سود - نرخ سود سپردههای سال قبل - نرخ سود واقعی ( نرخ سود– مقدار تورم) - تسهیلات - نرخ سود مورد انتظار - نقدینگی بخش خصوصی - سپردههای سال قبل - سپردههای سرمایهگذاری بلندمدت - سپردههای سرمایهگذاری کوتاهمدت - سود سپردههای سرمایهگذاری بلندمدت - سود سپردههای سرمایهگذاری کوتاهمدت- نقدینگی( پول و شبه پول)- وامهای قرضالحسنه
متغیرهای جمعیتی
کل جمعیت کشور - نرخ بیکاری - جمعیت فعال - جمعیت روستایی - جمعیت شهری - ضریب جینی
متغیرهای کلان اقتصاد
درصد تورم - تولید ناخالص داخلی - عرضه پول - درآمد سرانه - سرعت گردش پول