برای اندازه گیری با صفحه شطرنجی، آن را در یک مکان ثابت قرار میدهیم. یک نقطه به صورت (+) در حدود ۴۵ سانتیمتری پشت صفحه که امتداد این نقطه باید عمود بر خط ثقل صفحه باشد را با رنگ یا گچ مشخص میکنیم. این نقطه محل قرارگیری خط ثقل آزمون شونده است. فاصله قوزکهای داخلی پاهای آزمون شونده نسبت به این نقطه (+) ۴ سانتیمتر است. محل استقرار آزمون گر در حدود ۳ الی ۴ متری صفحه است که بایستی درست در راستای (عمود بر) خط ثقل صفحه و آزمون شونده باشد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
آزمون گر در حالی که رو به صفحه قرار دارد از آزمون شونده میخواهد تا با فرمان وی بدن خود را در هر سه حالت با خط ثقل دستگاه تنظیم کند. در این موقع مشاهدات صورت گرفته از نماهای مختلف بررسی و برای دقت بیشتر در آزمون نیویورک ثبت میشوند.
در نهایت باید اضافه کرد که صفحه شطرنجی که از خط شاقول به عنوان مرجع استفاده می کند، برای غربالگری وضعیت بدن بسیار مفید است و با کمترین آمادگی (مهارت) و تجهیزات قابل استفاده است. این روش برای ارزیابی وضعیت بدن در صفحه تاجی دارای پایایی بوده اما استفاده از این روش در صفحه سهمی به سبب فقدان روابط متقارنی که قابل قیاس باشند با محدودیت روبرو است. شاید اشکال اصلی این وسایل در ارتباط با تعیین کایفوز، این واقعیت باشد که میزان کایفوز که از نمای جانبی مشاهده می شود به سبب برآمدگی کتف، پنهان می شود و ارزیابی دقیقی از آن به عمل نمیآید.
-
- آزمون نیویورک و نحوه غربالگری ناهنجاریها
این آزمون که ساخته گروه آموزش و پرورش ایالتی نیویورک است اولین بار به منظور ارزیابی وضعیت بدنی دانش آموزان در یک دوره نه ساله از کلاس چهارم تا کلاس دوازدهم یعنی فارغ التحصیلی تدوین شد. این آزمون ۱۳ حالت متفاوت بدن را مورد ارزیابی قرار میدهد که از این ۱۳ حالت ۱۱ حالت آن مربوط به ارزیابی ستون فقرات است که مشاهدات صورت گرفته از وضعیت بدن فرد معمولاً در پشت صفحه شطرنجی در این آزمون ثبت می شود به گونه ای که برای هر وضعیت بدن سه شکل ارائه شده و هر شکل نمرهای دارد. شکل سمت چپ که نشانگر وضعیت طبیعی است نمره ۵ و شکل وسطی که نشانگر ناهنجاری خفیف است نمره ۳ و شکل سمت راست که بیانگر ناهنجاری شدید است نمره ۱ را میگیرد. آزمونگر به نزدیکترین شکل از این سه شکل به وضعیت بدنی فرد نمره میدهد. مجموع امتیازات هر ردیف وضعیت بدنی فرد را نشان میدهد. البته استفاده همزمان از آزمون نیویورک و صفحه شطرنجی ضمن تسهیل تشخیص ناهنجاری، دقت اندازه گیری را نیز بالا میبرد. لذا غالباً از این دو روش به همراه یکدیگر به ویژه در مراحل غربالگری استفاده می شود.
به طور کلی مراحل ارزیابی با آزمون نیویورک به صورت زیر تشخیص داده میشوند:
-
- وضعیت سر (Head)
هر گونه انحراف سر به سمت چپ یا راست نشان دهنده کج گردنی است که عدم تقارن فاصله گوشها از سطح شانهها از نشانه های آن است که می تواند به دو صورت مادرزادی یا وضعیتی باشد.
شکل ۴۶.۳. از سمت راست، سر به طور مشخص چرخیده، سر اندکی چرخیده، وضعیت طبیعی
-
- وضعیت شانهها (Shoulders)
ناهنجاری وضعیتی شانهها یا نابرابری شانهها نیز از این نما بررسی می شود. چنانچه خط افقی را مرجع قرار داده و سطح شانهها را نسبت به آن در نظر بگیریم در حالی که فرد در حالت طبیعی خود ایستاده است باید هر دو شانههای وی از یک ارتفاع برخوردار باشند. گاهی وجود اختلاف سطح در دو زائده آخرومی یا دو استخوان ترقوه و یا دو زاویه تحتانی کتف نیز در شناسایی این عارضه قابل توجه است.
شکل ۴۷.۳. از سمت راست، یک شانه به طور مشخص بالاتر، یک شانه اندکی بالاتر، وضعیت طبیعی
-
- وضعیت ستون فقرات (Scoliosis)
از نمای خلفی باید طرف راست و چپ بدن نسبت به خط شاقولی قرینه و هر دو شانه و دو طرف لگن در یک سطح و ستون فقرات راست باشد. هر گونه انحراف از این وضعیت نشانه کج پشتی یا اسکولیوز است که ممکن است ساختاری یا وضعیتی باشد.
شکل ۴۸.۳. از سمت راست، ستون فقرات به طور مشخص خمیده، ستون فقرات اندکی خمیده، وضعیت طبیعی
-
- وضعیت لگن (Hip)
ناهنجاری وضعیت لگن نیز از نمای خلفی ارزیابی می شود. با بهره گرفتن از خط فرضی بین دو خار خاصرهای دو طرف میتوان عمود بودن یا نبودن لگن بر پاها را مشخص نمود.
شکل ۴۹.۳. ازسمت راست، یک لگن به طور محسوس بالاتر، یک لگن اندکی بالاتر، وضعیت طبیعی
-
- وضعیت گردن (Neck)
ناهنجاری وضعیت گردن از نمای جانبی و از پشت صفحه شطرنجی بررسی می شود. وقتی که آزمودنی پشت صفحه قرار گرفت بایستی خط شاقولی کمی عقبتر از شکاف کرونال (فرونتال) از میان لاله گوش و برابر زائده آخرومی بگذرد. در صورتی که سر و گردن در یک راستا نباشند و سر نسبت به خط شاقولی جلوتر باشد به آن عارضه سر به جلو یا با در نظر گرفتن سایر شرایط، لوردوز گردنی میگویند.
شکل ۵۰.۳. از سمت راست، گردن به طور مشخص به جلو (چانه به طور محسوس خارج)، گردن اندکی به جلو (چانه اندکی خارج)، گردن صاف (چانه داخل)
-
- وضعیت تنه (Trunk)
در صورتی که تنه نسبت به خط شاقولی جلوتر یا عقبتر قرار گیرد تفسیر مجزایی دارد. این عارضه در افراد بلند قد و باریک اندام نسبت به سایر ساختارهای بدنی شایعتر است. زمانی که تنه نسبت به خط شاقولی جلوتر و یا عقبتر قرار میگیرد با توجه به شدت آن میتوان عارضه را شناسایی کرد.
شکل ۵۱.۳. از سمت راست، تنه به طور مشخص به عقب منحرف شده، تنه اندکی به عقب منحرف شده، تنه صاف
-
- وضعیت شکمی (Abdomen)
زمانی که ناحیه شکمی از فراخ سینهای جلوتر باشد شکم در حالت غیر طبیعی قرار دارد. ضعف عضلات شکمی (مورب داخلی و خارجی، راست شکمی و عرضی شکمی) می تواند یکی از علل عمده این عارضه باشد. اکثراً عارضه افتادگی شکم همراه با لوردوز کمری است که می تواند به دلیل ضعف عضلات شکم و وزین شدن قسمت جلوی ناحیه کمری و لوردوز کمری عارض باشد. افراد دارای تیپهای آندومورف عمدتاً دچار این عارضه میشوند. ضعف عضلات شکمی اجازه میدهد که شکم برآمدگی پیدا کرده به انحنای کمری افزوده شود.
شکل ۵۲.۳. از سمت راست، شکم برآمده و آویزان شده، شکم برآمده، شکم صاف
-
- وضعیت کمری (Lower Back)
یکی دیگر از عارضههایی که میتوان با بهره گرفتن از آزمون نیویورک تشخیص داد عارضه افزایش لوردوز کمری است. با توجه به میزان تورفتگی (انحراف ناحیه کمری از خط ثقل به سمت جلو) میتوان شدت این عارضه را شناسایی کرد. اغلب وضعیت جبرانی قسمت های دیگر می تواند باعث افزایش در قوس کمر شده و لوردوز کمر را افزایش میدهد.
شکل ۵۳.۳. از سمت راست، قوس کمری (به طور محسوس گود)، قوس کمری (اندکی گود)، قوس کمر طبیعی
-
- وضعیت ستون فقرات سینهای (Upper Back Kyphosis)
کیفوز یا گرد پشتی به خم شدن قابل ملاحظه ستون فقرات به طوری که طرف تحدب آن به سمت پشت باشد اطلاق می شود. عارضه در ستون فقرات می تواند به صورتی باشد که برآمدگی به طرف پشت به صورت منحنی (Round Back) و یا به شکل زاویه دار (Hump Back) باشد.
شکل ۵۴.۳. شکل از سمت راست، پشت به طور محسوس برآمده، پشت اندکی برآمده، برآمدگی پشت به طور طبیعی