هر چند ویژگی اساسی عفونت اچ آی وی به فروریزی تدریجی توان جسمی برای رسیدن به یک پاسخ ایمنی متناسب با میانجیگری سلولی توأم با عوارض پزشکی ملازم آن است، پدیده های عصبی- روانی آن نیز میتواند بارز باشد. از نخستین گزارش ابتلا به ایدز در سال۱۹۸۱ متخصصین بهداشت روانی سهم مهمی در تلاش برای مقابله با ایدز و اختلالات همراه آن در سه زمینه داشته اند: نخست، کالبدشکافی های روی افراد مبتلا به ایدز نشان داده است که حداقل ۵۰ درصد بیماران عوارض عصبی- روانی نظیر آنسفالوپاتی اچ آی وی دارند. ثانیاً، چون سندرمهای روانشناختی کلاسیک نظیر اختلالات اضطرابی و افسردگی و اختلالات سایکوتیک معمولاً با اختلالات وابسته به اچ آی وی همراه هستند، متخصصین بهداشت روانی باید این اختلالات را ارزیابی کرده و چه از نظر دارویی و چه روان درمانی معالجه نمایند. ثالثاً، همه افراد در زمینه بهداشت روانی از طریق کمک به جامعه در مدارا با این طاعون جدید از طریق آموزش دادن به مردم در مورد لزوم تغییر رفتارهای شخصی، نظیر اعمال جنسی و مصرف مواد درگیر هستند (کاپلان و سادوک^[۱۱۲] ،۲۰۰۳)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تحقیقات بسیاری تأیید کردهاند که ویروس اچ آی وی میتواند در مایعات مختلف بدن مانند بزاق، اشک، خون، شیرمادر، منی، ادرار و ترشحات واژن یافت شود. در یک فرد آلوده به اچ آی وی مایعات بدن مانند خون، منی، ترشحات واژن و شیر دارای غلظت نسبتاً بالایی از ویروس هستند. تبادل و انتقال این مایعات همراه با خطر بالای ابتلا به اچ آی وی است. با این حال، مایعاتی مانند بزاق، اشک و ادرار دارای سطح پایینی از اچ آی وی هستند، و به عنوان راه های کم خطر انتقال ایدز مطرح هستند. اچ آی وی در بزاق شناسایی شده و باعث نگرانی درباره احتمال ابتلای به ایدز از راه بوسیدن یا استفاده مشترک از ظروف آشپزخانه شده است. اما، موادی در بزاق وجود دارند که اچ آی وی را غیر فعال میکنند. شاید بوسیدن شدید که در آن زبان افراد وارد دهان یکدیگر میشود اندکی خطرناک باشد. عفونت از راه بوسیدن هنگامی روی میدهد که یکی از شرکای جنسی در دهان خود زخم هایی داشته باشد که راه ورود ویروس را فراهم کنند. بوسیدن گونه هیچ خطری ندارد (بک- ساجو و بک^[۱۱۳]،۲۰۰۳)
این بیماری علاوه بر علایم و نشانه های هشدار دهنده جسمی مانند کاهش سریع وزن، سرفه های خشک، تب عودکننده، ناراحتی گوارشی و دردهای عضلانی که به همراه دارد، عوارض و پیامدهای روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب، گوشه گیری، احساس گناه، شرم، ناامیدی و خشم نیز به همراه دارد، که باعث ایجاد درد و رنج فراوانی در این بیماران میشود(مورفی و همکاران، ۲۰۰۶).علاوه بر این، تشخیص ایدز رنج جسمانی و هیجانی قابل ملاحظه ای، به ویژه در زمینه درمان که شامل عدم موفقیت در درمان آنتیرتروویرال^[۱۱۴] است، به همراه دارد. همچنین ضربۀ هیجانی ایجاد شده از طریق بدنامی سازی^[۱۱۵] ، خود به تنهایی رنج زیادی را باعث می شود (دافی^[۱۱۶]،۲۰۰۵).
به رغم تلاشهای گسترده ای که برای درمان و پیشگیری این بیماری صورت گرفته، هنوز درمان قطعی ای کشف نشده است و همه فعالیت های درمانی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند تنها برای افزایش طول عمر بیماران برگرداندن بیمار به زندگی عادی و روزمره است. در دو دهه پس از تشخیص اولیه ایدز، کاملاً مشخص شده است که اچ آی وی چگونه منتقل میشود و چه رفتارهایی در معرض خطر این بیماری هستند. علاوه بر این پزشکان از تغییرات خاص فیزیولوژیکی که در طول هر مرحله از این بیماری رخ میدهد، آگاه شده اند. در نتیجه در برنامه های درمان میتوانند ویروس اچ آی وی را در نقاط آسیب پذیر آن مورد حمله قرار دهند، و در نهایت باعث بهبود بیماران مبتلا شوند (بردان- کالن، ۲۰۰۴).
رویکرد اولیه برای بیماری اچ آی وی باید پیشگیری از آن باشد. پیشگیری اولیه به محافظت افراد از ابتلا به بیماری اطلاق می شود؛ پیشگیری ثانوی به تغییر دادن سیر بیماری مربوط می گردد. باید به همه افرادی که در معرض خطر آلودگی با اچ آی وی هستند، در مورد روش های روابط جنسی بیخطر و نیاز به اجتناب از سهیم شدن در سوزنهای تزریق زیرجلدی آگاهی داده شود. روش های پیشگیری به دلیل ارزشهای اجتماعی پیچیده در مورد اعمال جنسی، گرایش جنسی، جلوگیری از حاملگی و سوء مصرف دارو غامض است. بعضی از مسؤلین بهداشت عمومی پخش کاندوم در مدارس و توزیع سوزن تمیز بین معتادین را توصیه کردهاند، اما این مسائل بحث انگیز باقی مانده اند. کاندوم وسیله پیشگیری مؤثر و بیخطر (اما نه کاملاً) در مقابل عفونت اچ آی وی است. بعضی افراد محافظه کار و مذهبی عقیده دارند که پرهیز جنسی باید پیام آموزشی باشد. در زمینه درمان دارویی بیماری اید ز، داروهای ضدرتروویروس مورد استفاده قرار میگیرند، که در دو طبقه کلی قرار دارند: مهارکننده­های ترانسکریپتاز معکوس و مهارکننده­های پروتئاز. مهارکننده های ترانسکریپتاز معکوس خود به گروه های مهارکننده ترانسکریپتاز معکوس نوکلئوزید و غیرنوکلئوزید تقسیم میشوند. در مورد روان درمانی ایدز، روان درمانی فردی و گروهی ممکن است مؤثر واقع شود. روان درمانی فردی ممکن است کوتاه مدت یا درازمدت، حمایتی، شناختی، رفتاری یا روان­پویشی باشد؛ ماهیت روش گروه­درمانی ممکن است از روان پویشی تا حمایتی کامل متفاوت باشد. زمینه های روان­درمانی عمده برای بیماران آلوده به اچ آی وی با خود ملامت­گری، احترام به نفس و مسائل مربوط به مرگ ارتباط پیدا میکند، روانپزشک میتواند در مدارا با احساس گناه در مورد رفتارهایی که در بروز ایدز سهیم بودهاند به بیمار کمک کند. مشاوره مستقیم در مورد سوء مصرف مواد و اثرات نامطلوب آن بر بیمار آلوده به اچ آی وی ضروری است. درمانهای خاص برای اختلالات وابسته به مواد خاص برای کمک به رفاه کلی بیمار نیز باید انجام پذیرد (کاپلان و سادوک، ۲۰۰۳)
گزارشات حاکی از آن است که هر روز ۱۶-۲۰ هزار نفر در جهان به ویروس ایدز مبـتلا می شوندکه بیش از ۵۰% آنها، ۲۴-۱۵ سال دارند.وهر روز ۸۰۰۰ نفر در جهان (یک نفر در هر ثانیه) جان خود را به خاطر ایدز از دست می­ دهند(برونرو سادرس ،۲۰۰۷؛به نقل از شفیعی،۱۳۹۱).
۲-۱-۲-۴-۱- آمار ایدز در ایران
اولین مورد ایدز در ایران درسال ۱۳۶۶ دریک پسربچه ی ۶ ساله مبتلا به هموفیلی شناخته وگزارش شده تا سال ۱۳۷۵ موارد به صورت پراکنده درمصرف کنندگان داروهای مشتق ازخون وارداتی وافرادی که درخارج ازکشوراقامت طولانی داشتند گزارش شد. درسال ۱۳۷۵اولین همه گیری ایدزدریکی اززندان هامشاهده شد وبه سرعت دربین جمعیت مصرف کنندگان مواد مخــــدرتزریقی درتمام سطح کشورگسترش یافت. بررسی های انجام شده درنقاط مختلف میزان آلودگی دراین گروه رابین ۲۵-۵ درصد نشان داده است. باتوجه به گسترش اعتیاد به ویژه اعتیاد تزریقی وارتباطاتی که بین این جمعیت وتوده ی مردم ازطـــریق جمعیت های رابط مثل تن فروشان وجود دارد می توان گفت که کشور دروضعیت بحران قرارگرفته وخطرگسترش آلودگی به توده ی مردم وجود دارد. تعداد موارد ثبت شده آلودگی درسال ۱۳۸۵ درکشورحدود۱۳-۱۲ هزارمورد بوده که ۶۲درصد آن دربین معتادان تزریقی رخ داده است. تماس جنسی حدود ۸درصد، انتقال ازمادربه فرزند ۵ دهم درصد وتزریق فراورده های خون آلود ۳درصد ثبت شده است درسایرموارد راه انتقال مشخص نیست که به دلیل عدم دسترسی به بیمار، ترس ازانگ اجتماعی، ناموفق بودن مشاوره و یا اشکال درثبت است. براساس اطلاعات موجود وبهره گیری ازنرم افزارارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی ایدزتخمین زده می شود، حدود ۷۰-۶۰ هزارمورد آلودگی درکشور رخ داده است(مرادی و همکاران، ۱۳۸۴).
براساس آمارجمع آوری شده ازدانشگاه های علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی، تا تاریخ ۱/۴/۱۳۹۰ مجموعا ۲۳۱۲۵ نفرافراد مبتلا به ایدزدرکشورشناسایی شده اند که ۵/۹۱ درصدآنان را مردان و۵/۸ درصد رازنان تشکیل می دهند. تاکنون ۳۰۵۴ نفرمبتلا به ایدز شناسایی شده و۴۳۱۱ نفرازافراد مبتلا فوت کرده اند. ۵/۴۶ درصد ازمبتلایان به ایدزدرزمان ابتلادرگروه سنی ۳۴-۲۵ سال قرارداشته اند که بالاترین نسبت دربین گروه های سنی رابه خود اختصاص می دهند. علل ابتلا به ایدزدربین کل مواردیکه ازسال ۱۳۶۵ تاکنون درکشوربه ثبت رسیده اند به ترتیب، تزریق با وسائل مشترک درمصرف کنندگان مواد(۸/۶۹ درصد) رابطه جنسی(۱۰درصد) دریافت خون وفراورده های خونی (۱/۱) انتقال ازمادربه کودک(۸/۰)بوده است.
راه انتقال در۳/۱۸ درصد ازاین گروه نامشخص مانده است. درمقایسه این آماربامواردیکه ابتلا آنان درسال ۱۳۸۹ گزارش شده است.اعتیاد تزریقی ۴/۶۶درصد، برقراری روابط جنسی ۱/۲۱درصد، وانتقال ازمادرمبتلا به کودک ۵/۲ راتشکیل داده است. در۱۰ درصد ازموارد شناسایی شده دراین سال راه انتقال نامشخص بوده وهیچ مورد جدید ابتلا ازراه خون وفراورده های خونی گزارش نشده است. (دانشگاه علوم پزشکی خراسان رضوی، ۱۳۹۱).
جدول ۲-۱: موارد مبتلا به ایدز در ایران تا تیرماه ۹۱