حساسیت بازاریابی مشتری(مکانیزم)
شکل ۲-۳ مدل مفهومی از رنجیره تأمین چابک(منبع: یوسف و همکاران،۲۰۰۱)
محرک چابکی تغییر است. آشفتگی و عدماطمینان در محیط تجاری علت اصلی شکست زنجیره عرضه تاکنون بوده است. شرکتهای مختلف با خصوصیات گوناگون و در شرایط متفاوت تغییرات ویژه مختلفی را تجربه کرده اند که منحصر به آنها بوده است. با اینحال، خصوصیات مشترکی وجود دارد که می تواند برای همه شرکتها نتایج کلیای را داشته باشد(عظیمی و همکاران، ۱۳۸۶). بطور خلاصه بر پایه مطالعات گذشته(شریفی و زانگ،۱۹۹۹؛ یوسف و همکاران،۱۹۹۹؛ کریستفر[۳۳]،۲۰۰۰)، حوزه های کلی تغییر محیط تجاری به۱) فراریت بازار؛۲) شدت رقابت؛ ۳) تغییر در خواسته های مشتری؛۴) سرعتگرفتن تغییر تکنولوژیکی و ۵) تغییر در عوامل محیطی طبقه بندی میشوند. بر پایه ارزیابی محیط تجاری، سطح چابکی مورد نیاز بوسیله سازمان مشخص و مستقر می شود(جولی و هازرخنی، ۲۰۰۶).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
زنجیره عرضه چابک به تغییر، عدم اطمینان، و عدم قابلیت پیش بینی در محیط تجاریش اهمیت میدهد و پاسخهای مناسبی به تغییرات میدهد. از اینرو، یک زنجیره عرضه چابک نیازمند قابلیتها یا تواناییهای مشخص گوناگونی است. شارپ(۱۹۹۹)، کریستفر (۲۰۰۰)، گیاچتی و همکاران[۳۴](۲۰۰۳) این توانمندیهای را در چهار گروه طبقه بندی کرده اند:
۱) قابلیت پاسخگویی، توانایی برای تشخیص تغییرات و پاسخگویی سریع، واکنشی و فعالانه به آنها و استفاده از تغییرات برای بهبود و گسترش؛
۲) توانایی، توانایی برای تحقق بخشیدن مؤثر و کارا به اهداف سازمان؛
۳) انعطافپذیری/ انطباقپذیری، توانایی بکارگیری فرایندها و تسهیلات مختلف برای دستیابی به اهداف مشابه؛ و
۴)سرعت، توانایی برای تکمیل یک فعالیت با حداکثر سرعت ممکن(ریچارد، ۱۹۹۶).
مشخصههای تواناسازنده چابکی زمینه را برای اندازه گیری چابکی زنجیره عرضه فراهم می کنند. گلدمن(۱۹۹۱) برای شناسایی فهرستی از مشخصههای تواناسازنده چابکی مورد نیاز یک سازمان، تا یک زنجیره عرضه چابک باشد و مطابق آنچه رهبران سازمان بهعنوان آیتمهای مورد نیاز بر میگزینند، تواناسازندههای کلیدی را به چهار طبقه تقسیم بندی نمود:
ارتباط بر اساس تشریک مساعی: بعنوان استراتژی زنجیر عرضه، توانایی سازمان در جذب خریداران و تأمینکنندگان برای باهم کار کردن و بهبود پیوسته محصولات و تسهیم اطلاعات است.
بکپارچگی فرایند: بعنوان زیربنای زنجیره عرضه بدین معناست که زنجیره عرض یک اتحادی از شرکاء پیوند یافته درون یک شبکه کاری است.
انسجام اطلاعات: بعنوان اساس زنجیره عرضه، توانایی برای بکارگیری تکنولوژی اطلاعات به منظور تسهیم اطلاعات بین خریداران و تأمینکنندگان، برای ایجاد یک زنجیره عرضه مجازی کارای مبتنی بر اطلاعات(اطلاعاتمحور) تا موجودی محور(اشتدلر و همکاران، ۱۳۸۵).
حساسیت مشتری/ بازاریابی: بعنوان مکانیزم کار زنجیر عرضه، توانایی برای خواندن و پاسخگویی به خواسته های واقعی مشتری، و همچنین تسلط یافتن بر تغییر و عدم اطمینان است(رامش و دیویدسن، ۲۰۰۷).
۲-۲-۱۱ فناوری اطلاعات و مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت زنجیره تأمین بر رویکردی مشتری محور استوار است. لذا ارتباط به موقع و کامل بین همه عناصر زنجیره جهت اطلاع از نیازهای مشتری و میزان تأمین نیازها از ضروریات زنجیره است. برای تسهیل جریان اطلاعات و مدیریت دقیق آن بستری مناسبی از نرمافزارها و سیستمهای اطلاعاتی یکپارچه و شبکه های اکسترانت و اینترانت موردنیاز است. با به کارگیری تجارت الکترونیک در زنجیره تأمین نیز میتوان برمبنای مدل B2B و B2E جهت توصیف عملیات خرید، فروش و مبادله محصــولات، خدمات و اطلاعات ازطریق شبکه های رایانهای و به خصوص اینترنت با تأمینکنندگان بهره جست. برمبنای مدلی دیگر از تجارت الکترونیک شرکتهای همکار در یک زمینه به خصوص ازطریق شبکه های الکترونیکی نیز میتوانند به همکاری و اشتراک مساعی بپردازند. چنین همکاری اغلب بین شرکتهــای حاضر در یک زنجیره تأمین اتفاق میافتد(غلامیان و همکاران، ۱۳۸۷).
۲-۲-۱۲ چالشهای اصلی که زنجیرههای تأمین
۲-۲-۱۲-۱ اثر شلاقی
در اثر شلاقی، یک انحراف کوچک در تقاضای مشتریان، در طول زنجیره تأمین افزایش مییابد بطوری که هر مرحله نسبت به مرحله قبلی، انحرافات بزرگتری را تجربه می کند و تغییری که در تقاضای تولید و مواد اولیه ایجاد می شود چندین برابر مقدار واقعی است(اشتدلر و همکاران، ۲۰۰۶). به این دلیل که هر بخش زنجیره تأمین پیش بینی موجودی را با توجه به منافع خود انجام میدهد، که به موجودیهای اضافه در تمام قسمت های زنجیره تأمین منجر می‌شود. در این مورد خرده فروش پیش بینی خود را بر اساس تقاضای مشتری تنظیم نمیکند و توزیعکننده نیز از همان اطلاعات غیر مطمئن برای تخمین سفارش خود استفاده می کند و …(توربان و همکاران، ۱۳۸۵).
۲-۲-۱۲-۱-۱ راهحل مبتی بر فناوری اطلاعات
با بهره گرفتن از دستگاههای پایانه فروش[۳۵] میتوان به طور همزمان اطلاعات مربوط به مشتریان را در اختیار تمام ذینفعان زنجیره تأمین قرار داد(شارپ و دسی، ۱۹۹۹). همچنین با ایجاد شبکه های الکترونیکی بین اعضاء زنجیره، تبادل اطلاعات مربوط به تقاضای مشتری با سرعت و صحت بالا و بدون اتلاف وقت انجام میگیرد. بدین ترتیب با بکارگیری فناوری اطلاعات و ایجاد زنجیره تأمین با اطلاعات تقاضای متمرکز میتوان تا حد زیادی اثر شلاقی را کاهش داد(سرایدار و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۲-۱۲-۲ یکپارچگی و انسجام اطلاعات:
اطلاعات عامل کلیدی در موفقیت زنجیره تأمین محسوب می شود. زیرا دیدگاه کلانی را که برای اتخاذ تصمیمات بهینه مورد نیاز است فراهم می کند. تصمیم‌گیری با بهره گرفتن از اطلاعات مربوط به کل زنجیره تأمین می تواند به اتخاذ تصمیماتی بیانجامد که سود و مزیت کل زنجیره را حداکثر میسازد و متعاقبا منجر به سود بالاتر برای هر یک از شرکتها در زنجیره میگردد(عظیمی و همکاران، ۱۳۸۶). این امر نیازمند اطلاعات صحیح و به هنگام درباره همه فرایندها وسازمانهای فعال در زنجیره تأمین میباشد(براون و همکاران، ۲۰۰۶). برای مثال به منظور تعیین برنامه های تولید، برای تولیدکننده، دانستن میزان موجودی انبار درون شرکت کافی نیست. مدیر همچنین نیازمند دانستن روند تقاضا و حتی فعالیتهای سایر تأمینکنندگان زنجیره میباشد. با داشتن این گستره اطلاعات میتوان برنامه های تولید و سطح موجودی کالا را به گونه ای تنظیم کرد که سودآوری کل حداکثر گردد. اما چالش اساسی که در این رابطه زنجیره تأمین با آن مواجه است، یکپارچهکردن اطلاعات ازتمام بخشهای زنجیره، ایجاد پایگاه داده و دسترسی مناسب(زمان دسترسی و کیفیت اطلاعات) میباشد(ریچارد، ۱۹۹۶).
۲-۲-۱۲-۲-۱ راهحل مبتنی بر فناوری اطلاعات
تا پیش از بکارگیری فناوری اطلاعات در تجارت، یکپارچگی اطلاعات و به خصوص بهروزکردن آن با توجه به تعداد زیاد شرکتهای زنجیره تأمین، امری مشکل و پرهزینه بود(شفیع زاده، ۱۳۸۳).
امروزه شرکتها با بهره گرفتن از ابزارهای تکنولوژی اطلاعات، ایجاد پایگاه داده الکترونیکی، شبکه های ارتباطی لان[۳۶] و اکسترانت[۳۷] و … به راحتی داده ها را میان هم به اشتراک گذاشته، ذخیره و بروزرسانی مینمایند. بدین ترتیب تکنولوژی اطلاعات موجب:
الف: مشهودسازی و دسترسپذیری اطلاعات.
ب: بوجود آمدن نقطهای مشترک برای برقراری ارتباط با اطلاعات و داده ها.
ج: توانایی تصمیم گیری بر اساس اطلاعات موجود در کل زنجیره تأمین شد(مهربان و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۲-۱۲-۳ کنترل موجودی و انبارداری
کنترل موجودیها و انبارداری از جمله مباحث مهم در زنجیره تأمین محسوب میشوند. بدون داشتن اطلاعات صحیح از وضعیت موجودی و انبارداری کارآمد، نمی‌توان برنامه ریزی مناسبی برای تولید، تخصیص ظرفیت به تسهیلات و عملیات بازپرسازی داشت. کنترل موجودی و انبارداری هزینه های قابلتوجهی(شامل: نیروی انسانی، عملیات انبارگردانی و …) بر زنجیره تأمین تحمیل می کند(شارپ و دسی، ۱۹۹۹).
۲-۲-۱۲-۴ قابلیت پیگیری کالا و سفارشات
از قابلیتها و امکانات موثری که می تواند بر کارآمدی زنجیره و افزایش رضایت مشتریان اثر مطلوبی داشته باشد، امکان ردیابی کالا و سفارشات در هر مرحله از انجام کار میباشد(توربان و همکاران، ۱۳۸۵).
۲-۲-۱۲-۴-۱ راهحل مبتنی بر فناوری اطلاعات
از جمله ابزارهای نوین ردیابی کالا و کنترل موجودی در مدیریت زنجیره تأمین میتوان به بارکد و RFID (شناسایی بسامد رادیویی) اشاره کرد. ((RFID برای خواندن اطلاعات از امواج رادیویی استفاده می کند. بدین ترتیب که تراشههای ریزی بر روی برچسبهای کالاها قرار میگیرند که توانایی ارسال امواج رادیویی را دارا هستند و اطلاعاتی در مورد ابعاد مختلف کالا ارسال مینمایند. مزایایی که این تکنولوژی برای زنجیره تأمین دارد عبارتند از:
- حذف هزینه های انتقال مجدد محصولات به دلیل جابه جایی اشتباه پالتها که در گذشته وجود داشت.
- حذف هزینه جا به جایی مجدد محصول و برگشت آن به کارخانه به دلیل ارسال اشتباه برای مشتری.
- کاهش هزینه نفر - ساعت مورد نیاز برای انبارگردانی.
- بهبود رضایت مشتری به دلیل ارائه اطلاعات دقیق در مورد وضعیت فعلی سفارشات.
- افزایش سرعت پیگیری کالاها
- افزایش کارایی زنجیره تأمین از طریق شفافیت بیشتر و تسریع بخشیدن در فرایندها.
۲-۲-۱۲-۵ حمل و نقل
یکی دیگر از کاربردهای فناوری اطلاعات در حمل و نقل و استفاده از نرمافزارهایی برای تعیین مناسب مسیر بر اساس مکان مشتریان، اندازه سفارش، زمانهای تحویل مطلوب و اطلاعات مربوط به زیرساختهای حمل و نقل، فاصلهها و ظرفیت وسیله حمل ونقل است(عظیمی و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۲-۱۲-۶ بازاریابی
گسترش بازار و دسترسی به گستره وسیعتری از بازارها، معرفی و تبلیغ محصولات جدید به مشتریان در سراسر دنیا، امروزه بوسیله اینترنت و شبکه جهانی با هزینه پائین و کارایی بالا برای زنجیرههای تأمین امکان پذیر شده است(توربان و همکاران، ۱۳۸۵).
۲-۲-۱۲-۷ قیمت گذاری
وقتی خرید و فروش از طریق اینترنت انجام می شود، تغییر در قیمتها آسان تر بوده و به صورت روزانه میتوان قیمتها را بروزرسانی کرد. هزینه صرفشده برای جستجوی کالا توسط مشتری کاهش مییابد و به راحتی محصولات شرکت و رقبا را می تواند جستجو نماید(توربان و همکاران، ۱۳۸۵).
۲-۲-۱۲-۸ توزیع
طراحی وب سایت برای فروش مستقیم محصولات به مصرف کننده نهایی بر کارآمدی فرایند توزیع و کاهش هزینهها با حذف واسطهها افزوده است(مهربان و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۲-۱۳ یکپارچهسازی زنجیره تأمین:
پروفسور هاولی و سیونجین[۳۸](۲۰۰۲) چهار محور کلیدی مربوط به اثر تجارت الکترونیک بر یکپارچگی زنجیره تأمین را تشریح نمودند. که وجه مشترک این موارد ایجاد راههای جدید جهت هدایت کسب و کار است. این چهار حوزه عبارتند از:
۲-۲-۱۳-۱ یکپارچهسازی اطلاعات:
به معنای توانایی به اشتراکگذاشتن اطلاعات مرتبط بین شرکتهای یک زنجیره تأمین است. که شامل داده ها، مانند سوابق فروش و پیش بینیهای تقاضا، وضیت موجودی، زمانبندیهای تولید، ظرفیتهای تولید، تبلیغ و زمانبندیهای حمل و نقل است. این داده ها باید به صورت لحظهای و به موقع از طریق اینترنت در اختیار افرادی که به آنها نیاز دارند، قرار داده شود(غلامیان و همکاران، ۱۳۸۷).
